نعیمه ظفر، سرمربی بسکتبال زنان قطر: همان برنامه ایران را به قطر دادم، قرارداد بستند
رأی دهید
«نعیمه ظفر»، مربی و گزارش‌گر بسکتبال که تا آذر سال ۱۳۹۷ ریاست «کمیته آموزش» فدراسیون بسکتبال ایران را برعهده داشت، به صورت رسمی سرمربی تیم‌های ملی بزرگ‌سالان، زیر ۲۳ سال و تیم سه نفره زنان قطر شد.
نعیمه ظفر پیش از این موفق شده بود به عنوان گزارش‌گر «رادیو ورزش» در صداوسیما جمهوری اسلامی، رقابت‌های لیگ بسکتبال ایران را به صورت زنده گزارش کند. او دی‌‌ماه سال ۱۳۹۶ به «ایران‌وایر» گفت که با هدف اثبات مردانه نبودن بسکتبال، برای ریاست فدراسیون بسکتبال نام‌نویسی کرده است. یک هفته بعد اما از کاندیداتوری خود استعفا داد.
«ایران‌وایر» با نعیمه ظفر، نخستین زنی که سرمربی‌گری یک تیم ملی بسکتبال بزرگ‌سال در خارج از کشور را برعهده گرفته، گفت‌وگو کرده است. او از روزهایی می‌گوید که در ایران، برنامه‌‌هایش را تایید نمی‌کردند اما با همان برنامه‌ها، فدراسیون قطر متقاعد شد که سرمربی‌گری تیم‌های ملی زنان را به وی بسپارد.
***
تا جایی که یادمان هست، شما ریاست کمیته آموزش فدراسیون بسکتبال ایران را برعهده داشتید اما پس از استعفا، مدتی به قطر رفتید و برگشتید. تقریبا همه چیز بدون سروصدا بود. اما حالا به عنوان سرمربی تیم ملی بزرگ‌سالان، زیر ۲۳ سال و امیدهای قطر معرفی شده‌اید. چرا قطر؟ این پروسه چه‌گونه طی شد؟
من دقیقا دو سال پیش برای دوره‌ای آزمایشی به دوحه آمدم. آن زمان فقط بحث این بود که کنار تیم زیر ۲۳ سال کار کنم. مدتی این مذاکرات طول کشید تا این‌که سال قبل کرونا آغاز شد و تقریبا رفت و آمدها ساده نبود. اما مرتبه آخر متوجه دو تغییر شدم؛ اول این که دیگر فدراسیون بسکتبال طرف قرارداد با من نبود، یعنی خود کمیته المپیک قطر قراردادم را آماده کرده بود. مورد بعد این که به من گفتند وقتی برنامه‌هایم را مطالعه کردند، به این نتیجه رسیدند که فقط داستان حضور من در قطر به تیم زیر ۲۳ سال خلاصه نشود.
شما مشابه همین برنامه‌ها را در ایران هم نوشته بودید اما در نهایت خطاب به «رامین طباطبایی»، رییس فدراسیون بسکتبال استعفانامه‌ای را نوشتید که در آن دلایل جدایی خود را از فدراسیون، «عدم شفافیت کار کمیته و دپارتمان»، «محدودیت فعالیت بخش آموزش»، «دخالت سایر همکاران در تصمیمات رییس فدراسیون» و عدم حمایت از برنامه‌های شما توضیح دادید. در قطر ولی همین اتفاقات برعکس افتاد.
مساله فقط فدراسیون بسکتبال نیست. زمانی که در رادیو ورزش هم برنامه «جهان ورزش» را اجرا می‌کردم، همه فکر و ذهنم این بود که چه‌قدر متفاوت، مفید و موثر باشیم. ایده گزارش زنده بازی بسکتبال را خودم به آقای «حمید قاسمی»، رییس وقت رادیو ورزش دادم. با وجود همه مخالفت‌هایی که وجود داشت، حمید قاسمی پای من ایستاد و من بازی را گزارش کردم. تمام زندگی من صرف بسکتبال می‌شد. امیدوارم دختران و زنان ایران از این حرف من ناراحت نشوند. همه ما یک عمر است شعارهای زیبایی در ستایش تفکرات «فمنیسم» می‌دهیم ولی وقتی پای عمل می‌رسد، سایه هر زنی را با تیر می‌زنیم. من بعد از گزارش بازی بسکتبال، حس کردم بسیاری از زنان بسکتبال، چه به عنوان مربی، چه بازیکن و گزارش‌گر و خبرنگار، یک دشمن اجنبی پیدا کرده‌اند.
نعیمه ظفر پیش از این موفق شده بود به عنوان گزارش‌گر «رادیو ورزش» در صداوسیما جمهوری اسلامی، رقابت‌های لیگ بسکتبال ایران را به صورت زنده گزارش کند. او دی‌‌ماه سال ۱۳۹۶ به «ایران‌وایر» گفت که با هدف اثبات مردانه نبودن بسکتبال، برای ریاست فدراسیون بسکتبال نام‌نویسی کرده است. یک هفته بعد اما از کاندیداتوری خود استعفا داد.
«ایران‌وایر» با نعیمه ظفر، نخستین زنی که سرمربی‌گری یک تیم ملی بسکتبال بزرگ‌سال در خارج از کشور را برعهده گرفته، گفت‌وگو کرده است. او از روزهایی می‌گوید که در ایران، برنامه‌‌هایش را تایید نمی‌کردند اما با همان برنامه‌ها، فدراسیون قطر متقاعد شد که سرمربی‌گری تیم‌های ملی زنان را به وی بسپارد.
***
تا جایی که یادمان هست، شما ریاست کمیته آموزش فدراسیون بسکتبال ایران را برعهده داشتید اما پس از استعفا، مدتی به قطر رفتید و برگشتید. تقریبا همه چیز بدون سروصدا بود. اما حالا به عنوان سرمربی تیم ملی بزرگ‌سالان، زیر ۲۳ سال و امیدهای قطر معرفی شده‌اید. چرا قطر؟ این پروسه چه‌گونه طی شد؟
من دقیقا دو سال پیش برای دوره‌ای آزمایشی به دوحه آمدم. آن زمان فقط بحث این بود که کنار تیم زیر ۲۳ سال کار کنم. مدتی این مذاکرات طول کشید تا این‌که سال قبل کرونا آغاز شد و تقریبا رفت و آمدها ساده نبود. اما مرتبه آخر متوجه دو تغییر شدم؛ اول این که دیگر فدراسیون بسکتبال طرف قرارداد با من نبود، یعنی خود کمیته المپیک قطر قراردادم را آماده کرده بود. مورد بعد این که به من گفتند وقتی برنامه‌هایم را مطالعه کردند، به این نتیجه رسیدند که فقط داستان حضور من در قطر به تیم زیر ۲۳ سال خلاصه نشود.
شما مشابه همین برنامه‌ها را در ایران هم نوشته بودید اما در نهایت خطاب به «رامین طباطبایی»، رییس فدراسیون بسکتبال استعفانامه‌ای را نوشتید که در آن دلایل جدایی خود را از فدراسیون، «عدم شفافیت کار کمیته و دپارتمان»، «محدودیت فعالیت بخش آموزش»، «دخالت سایر همکاران در تصمیمات رییس فدراسیون» و عدم حمایت از برنامه‌های شما توضیح دادید. در قطر ولی همین اتفاقات برعکس افتاد.
مساله فقط فدراسیون بسکتبال نیست. زمانی که در رادیو ورزش هم برنامه «جهان ورزش» را اجرا می‌کردم، همه فکر و ذهنم این بود که چه‌قدر متفاوت، مفید و موثر باشیم. ایده گزارش زنده بازی بسکتبال را خودم به آقای «حمید قاسمی»، رییس وقت رادیو ورزش دادم. با وجود همه مخالفت‌هایی که وجود داشت، حمید قاسمی پای من ایستاد و من بازی را گزارش کردم. تمام زندگی من صرف بسکتبال می‌شد. امیدوارم دختران و زنان ایران از این حرف من ناراحت نشوند. همه ما یک عمر است شعارهای زیبایی در ستایش تفکرات «فمنیسم» می‌دهیم ولی وقتی پای عمل می‌رسد، سایه هر زنی را با تیر می‌زنیم. من بعد از گزارش بازی بسکتبال، حس کردم بسیاری از زنان بسکتبال، چه به عنوان مربی، چه بازیکن و گزارش‌گر و خبرنگار، یک دشمن اجنبی پیدا کرده‌اند.
شما می‌پرسید چه برنامه‌ای به قطری‌ها دادم که موافقت کردند؟ من مو به مو و واو به واو، تک تک برنامه‌هایی که به فدراسیون قطر دادم را چند سال قبل، زمانی که رییس کمیته آموزش فدراسیون بسکتبال ایران بودم، تحویل آقای طباطبایی دادم. ولی سقف آرزوی بعضی از آدم‌ها کوتاه است. من همیشه فکر می‌کنم که شما می‌توانید یک کارمند خوب باشید ولی محال است بخواهید فقط کارمند باشید و مدیر خوبی هم شوید. آقای طباطبایی برای فدراسیون بسکتبال مدیر نبود، کارمند بود. می‌خواست فقط بماند. برایم نامه زدند که چرا نعیمه ظفر که مجرد است و ازدواج نکرده است، باید رییس یک کمیته در فدراسیون باشد؟! حقوقم را پایین آوردند، اعتراض نکردم. جلساتم با سرمربی تیم ملی را یک طرفه لغو می‌کردند. می‌خواستم کلاس مربی‌گری برگزار کنم، مخالفت می‌شد.
این‌که چرا نخواستند برنامه‌های من را قبول کنند، دلیلش فقط این بود که دانش بسکتبال نداشتند. چون نمی‌توانستند برنامه بنویسند، با هر برنامه‌ای که از داخل فدراسیون یا بیرون می‌آمد، مخالفت می‌کردند. بسکتبال ایران با مدیریت چهار سال اخیرش، ۴۰ سال عقب افتاد. من تا جایی که می‌شد، جنگیدم. یک روز حس کردم دنیای مدیران فدراسیون بسکتبال ایران برای من کوچک شده است. وقتی به صربستان رفتم تا کارت مربی‌گری خود را بگیرم، یک خانم صربستانی با من آشنا شد. برنامه‌ها و دیدگاه‌هایم را که شنید، مرا به فدراسیون قطر معرفی کرد. آن‌ها هم وقتی برنامه من را دیدند، گفتند با سه تیم هم‌زمان کار کن.
قطری‌ها برنامه‌های نعیمه ظفر را خواندند و گفتند فقط برای تیم زیر ۲۳ سال نه، بیا با سه تیم بزرگ‌سالان، زیر ۲۳ سال و تیم سه نفره به صورت هم‌زمان کار کن. سوال اصلی این‌جا است که در سه سال آینده‌ای که با شما قرارداد بسته‌اند، به چه هدفی فکر میکنند؟
هیچ صحبت خاصی در مورد نتایج نشد. در تمام جلسات حرف از ساختن بود. اول از همه گفتند ما نیاز به مربیان پایه داریم. برنامه اول، تربیت مربی تیم‌های پایه است که خب در تخصص من بود. نکته دوم، تربیت بازیکن قطری برای تیم ملی قطر بود که به شدت روی این موضوع تاکید داشتند. می‌دانید که قطر سال‌ها است در زمینه جذب استعدادهای ورزشی از کشورهای دیگر برنامه‌ریزی می‌کند. اما به من گفتند ما برای تیم ملی قطر، بازیکن قطری می‌خواهیم.
دقیقا نکته اصلی همین‌جا است. شما بیشتر در زمینه استعدادیابی تخصص داشتید و به نظر می‌رسید کشور کم جمعیتی مثل قطر، به دنبال ستاره‌های لیگ‌های امریکا یا صربستان برای تغییر تابعیت و حضور در تیم ملی بسکتبال کشورش باشد.
من چون با عنوان مربی زیر ۲۳ سال و تیم‌های پایه با قطر وارد مذاکره شدم، برنامه‌ای را به آن‌ها تحویل دادم که طی سه سال، به صورت تخصصی روی مدارس، کودکان و نوجوانان برنامه‌ریزی کنیم. من متوجه شدم بسیاری از کودکان و نوجوانانی که در قطر تحصیل میکنند، طی سال‌های بعد پاسپورت قطری خواهند گرفت و خود به خود شهروند این کشور می‌شوند. فدراسیون قطر از این طرح به شدت استقبال کرد. من همین کار را از سال ۱۳۸۵ در بسکتبال ایران هم انجام دادم که همین حالا تعدادی از آن‌ها بازیکن تیم ملی بسکتبال ایران هستند.
یعنی فعلا طرح جذب ستاره و تغییر تابعیت در مورد بسکتبال قطر منتفی شده است؟
مساله اول این است که فدراسیون قطر چندان مایل به جذب ستاره‌های بسکتبالیست زن برای لیگ این کشور نیست. نه این‌که نداشته باشیم، همین الان چند دختر امریکایی و اروپایی خوب در لیگ قطر داریم. اما برای تیم ملی، فعلا برنامه‌ای برای جذب ستاره ندارند. حرفی که به من زدند، این بود که باید بسازیم.
من یک الگوی مشخص دارم و آن هم «بکی همن»، اولین زن مربی «NBA» است. مشخصا نمی‌خواهم سال بعد سرمربی یک تیم بسکتبال مردان در امریکا باشم. اول به سکو در آسیا فکر می‌کنم. بعد این‌که در دنیا حرفم را بزنم و سال‌ها بعد اگر همه مسیر درست طی شد، من را به عنوان «سازنده» بشناسند. آن‌چه در قطر می‌بینم، بهترین موقعیت برای پیشرفت است. من در زندگی خودم چیزی جز بسکتبال را ندیده و نفهمیده‌ام. بسکتبال زبان بین‌المللی همه ما است. شما در بسکتبال نه نیازی به سیاست دارید و نه دین. ما با ورزش حرف می‌زنیم و زندگی می‌کنیم. در قطر حس می‌کنم شرایط برای زندگی با بسکتبال برای من وجود دارد؛ آن طور که می‌خواهم.
