مهمان عربها در خوزستان
رأی دهید
پرستو قاسمی
جدید آنلاین : در سفری که به خوزستان داشتم، در مسیر اهواز- سوسنگرد مهمان خانواده حیدری در روستای بردیه شدم. روستای بردیه در۶ کیلومتری شهر سوسنگرد و در مسیر اصلی سوسنگرد- بستان قرار دارد و خانواده حیدری سه سالی می‌شود که رسم قدیمی عربها را زنده و مُضیف یا همان مهمانخانه را از نو برپا کرده‌اند.
مضیف در حقیقت بنایی است که عربها آن را تنها با استفاده از نی برای میزبانی از مهمانانشان در خارج از محیط خانه می‌ساختند. در قدیم بیشتر خانه‌های عرب‌های خوزستان مضیف داشت و ساخت خانه با نی از ویژگی معماری خانه‌های خوزستان در گذشته بوده است. اصل سازه مضیف روی حفاری چاله‌ای است که قرار است در آن قرار گیرد و ساخته شود. تنها افراد خاصی هستند که می‌توانند مختصات هندسی این چاله‌ها را تعیین کنند و آن را به صورت دستی و نه با بیل مکانیکی حفر کنند. هرچه چاله مورب‌تر باشد هلالی ستون‌ها و سقف بهتر شکل می‌گیرد. پس از کندن چاله و آماده‌سازی نی‌ها، به صورتی که پوسته آنها باید جدا شود، نوبت به تثبیت ستون‌ها در گودال‌ها می‌رسد که آن را با ملات کاهگل محکم میکنند و برای هلالی کردنش روی هر ستون دو نفر بالا رفته و آن را شکل می‌دهند. تعداد ستون‌ها نیز فرد است و از سه تا نوزده ستون می‌رسد. پس از گذشت دو روز ملات ستون‌ها خشک می‌شود و نوبت به دیواره‌ها و سقف می‌رسد و سپس چیدمان وسایل داخلی آن با وسایلی چون فرش، متکاهایی برای تکیه زدن، منقل، صندوقچه، دله و فنجان‌های قهوه و سایر وسایل قهوه‌خوری و همین طور صنایع دستی محلی.
مضیف در ندارد ولی ورودی‌اش باید رو به قبله باشد و با ارتفاعی کم تا هرکس وارد آن می‌شود به احترام کسانی که در آن نشسته‌اند خم شود. مهمان سلام و احوالپرسی را از اولین کسی که کنار ورودی نشسته شروع می‌کند. معمولا افراد میان‌سال بالای مضیف می‌نشینند و صاحب مضیف از آنها با قهوه پذیرایی می‌کند.
آخرین مضیفی که خانواده حیدری داشتند در سالهای جنگ که تانک‌های عراقی تمام منطقه را اشغال کرده بودند، از بین رفت. حالا پس از سال‌ها پسران خانواده برای آنکه دل پدر پیرشان را به دست آورند، مضیفی نو با کمک و راهنمایی پیرمردان روستا ساختند و برای ساختش حدود هشت میلیون تومان هزینه کردند. مضیف ساخته پسران یازده متر طول، سه و نیم متر عرض و چهار متر ارتفاع دارد.
من و دوستانم نیز ساعاتی را در مضیف گذراندیم و ناهار مهمان خانواده مهربان و مهمان‌نواز حیدری بودیم. خانواده حیدری با ماهی کباب و نان محلی که غذای مرسوم عرب‌هاست از ما پذیرایی کردند. زمانی که تالاب هویزه یا هورالعظیم هنوز خشک نشده بود، ماهی‌های این تالاب مهمان سفره‌های اهالی بود. حالا هم ماهی‌های تالاب شادگان بودند که کبابی شدند. زحمت پخت نان تازه را نیز مادر خانواده کشید.
بعد از ناهار نوبت به مراسم ویژه قهوه‌خوری رسید. در این مراسم، رسم بر این است که اگر پس از نوشیدن فنجان نخست دیگر میلی به نوشیدن قهوه نداریم باید فنجان را تکان دهیم و اگر تکان ندهیم یعنی اینکه باز هم قهوه می‌خواهیم. ندانستن این رسم سبب دوباره نوشیدن قهوه شد. قهوه عربها قهوه خیلی تلخ ولی خوش طعم است. عربها خودشان دانه‌های قهوه را تفت می‌دهند و می‌کوبند و دقت زیادی برای دم‌کردن قهوه دارند. البته قهوه‌خوری مراسمی تجملاتی و پر آداب و رسومی است که ما از آن بی‌خبر بودیم.
"فنیان" فنجان مخصوص قهوه عرب‌هاست که همه مهمانان با آن قهوه می‌نوشند. پذیرایی قهوه از سمت راست مضیف شروع می‌شود و کسی که قهوه تعارف می‌کند فنیان را با دست راست می‌گیرد و مهمان هم باید آن را با دست راست بگیرد و بدون آنکه زمین بگذارد آن را بنوشد. اگر کسی سه بار فنیان را بدون حرکت به میزبان دهد و سه بار قهوه بنوشد یعنی اینکه برای حل مشکلش به نزد شیخ و یا مالک مضیف آمده و می‌خواهد که او مشکلش را حل کند.
این روزها مضیف بردیه بازدیدکنندگان زیادی دارد. در حقیقت تلاش علی حیدری، پسر کوچک خانواده که به عنوان راهنمای گردشگری فعالیت می‌کند و همچنین مجتبی گهستونی در معرفی مضیف بردیه سبب شد تا در دی ماه سال گذشته مضیف و مراسم قهوه‌خوری عربها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت برسد. غیر از مضیف بردیه، یک مضیف دیگر نیز در شادگان وجود دارد که توسط شهرداری ساخته شده و چون مالک خصوصی ندارد رونقی هم ندارد.
در گزارش تصویری این صفحه توضیحاتی درباره مضیف از زبان رضا حیدری، پسر بزرگ خانواده می‌شنویم.
AAbiye AAbi - منچستر - انگلستان
جالبه با اینکه روستاست انواع قهوه فوری و کافی میت کنار منقلشون هست.
جمعه 16 تير 1391 - 12:26
nerse - اهواز - ایران
من دوبار تو مهمونی عربها شرکت کردم. البته بواسطه دوستی پدرم با چنتا از شیوخ عرب اهواز مهمانی مجللی بود. خیلی عالی و با قواعد جالبی برگزار میشه. به من که خیلی خوش گذشت بخصوص مراسم قهوه خوردنشون
جمعه 16 تير 1391 - 13:59
hamed1965 - لیستر - انگلستان
دست شما درد نکنه خانم پرستو قاسمی از این مستند زیبا و اقای حیدری هم زبان من. یاد ماهی صبور اهواز انداخت .ای غربت اینجا سخت میشه یک بارباکیو راه انداخت هوا همیشه ابری یا شما بگید چی.
جمعه 16 تير 1391 - 14:22
romano - تهران - ایران
hamed1965 - لیستر - انگلستان صبور رو باید تنوری رفت تو کارش با سبزی فرد و اعلا و تمبر هندی ته لنجی و مخلفات و برنجشم که خودت می‌دونی.
جمعه 16 تير 1391 - 14:57
falakolaflak21 - لندن - انگلستان
من این نونها رو تو شادگان خوردم و بنظرم بهترین نون دنیاست مرسی از گزارش جالبتون دلم خیلی تنگ شد
جمعه 16 تير 1391 - 15:13
sanazsarmad - کلن - آلمان
چقدر ادم خوشحال میشه که درباره آداب رسوم هموطنهاش چیزی می خوانه و یا اشنا میشه، ایشالله که همه ایرانی ها شاد و خرم باشند و همه راضی زندگی کنند و امیدوارم زندگی کل مردم ایران بهتر بشه و جامعه ای مدرن تر با حفظ فرهنگها، زبانها، اداب و رسوممون (البته اداب روسوم های خوب ) داشته باشیم. به امید درک بیشتر همدیگر و احترام بیشتر به همدیگر
جمعه 16 تير 1391 - 15:35
busyman - كويت - كويت
این نوع نون اسمش عیش سیاح هستش که با آرد برنج درست میشه و خیلی خوش طعمه با ماهی صبور اکثراً شادکان و بستان و سوسنکرد و بعضی اهوازی ها درستش میکنند توی خونه من مادرم اهل بستان هستش برامون درست میکنه خیلی عالیه
جمعه 16 تير 1391 - 15:58
hamed1965 - لیستر - انگلستان
- تهران - ایرانromano. مخلفاتوش گفتی دهنم اب افتاد الان هم نهاره برنج بسمتییییییییییییییی.
جمعه 16 تير 1391 - 17:23
كيومرث ازاد - لندن - انگليس
درود،،هموطن‌های عرب هستند،،
جمعه 16 تير 1391 - 17:45
setareh mashreghi - خوزستان - ایران
اینجا همیشه بحثش بوده که عربامهمون نوازترن یابختیاریا هنوزم به نتیجه نرسیدیم ورقابت برقراره!!!!! عشق است مردم خوزستان جای همه دوستان که اون بالا حسرت کشیدن خالی! تشریف بیارین!
جمعه 16 تير 1391 - 18:37
baran828 - تهران - ایران
من از هموطنان جنوبی از کیش و قشم و بوشهر و بندرخمیر و ...غیر از خوبی هیچ خاطره ی دیگه ای ندارم .همه ی ایران وایرانی ها رو دوست دارم بخصوص جنوبی های آرومو مهربونو.
جمعه 16 تير 1391 - 19:44
dokhte-iranzamin - وکفیلد - انگلستان
به نظر من مردم خوزستان یکی از باحال‌ترین آدمهای تو ایران هستن خیلی خون گرم هستن و مهمان نواز آدم اصلا احساس غریبی نمی‌کنه باهاشون، البته من خودم اصالتاً آذربایجانی هستم ولی بچه‌های جنوب یه چیز دیگن خیلی با مرام هستن..
جمعه 16 تير 1391 - 22:01
Hamid1970 - ارواین - امریکا
ما از همه اینها که گفتید محروم هستیم به امید روزی که همه ایرانیها در کنار هم باشند
جمعه 16 تير 1391 - 22:50
mashauk - برایتون - انگلستان
dokhte-iranzamin - وکفیلد - انگلستان.....مرسی عزیزم
جمعه 16 تير 1391 - 23:41
Farokhzad - کنت - انگلستان
دورود بر تمام عرب زبانهاى میهنمانمان به امید روزیکه دولتى لایق سر کار بیاد و تمامى امکانات شهروندى را بصورت یکسان براى کلیه شهرهاى جنوب کشورمان جاى که ثروت ملى در انجا هست را برقرار کنه شرم بر این حکومت که تمامى این عزیزان را بیزار کرده چراکه واقعا در حقشان ظلم فروانى شده تمام ایران سراى من هست شرم بر توده اى ها که چیزى به نام وطن نمیشناسند یعنى مادر برایشان مفهومى نداره
جمعه 16 تير 1391 - 23:37
mashauk - برایتون - انگلستان
setareh mashreghi - خوزستان - ایران....خوب معلومه که بختیاریها با اون کبابای خوشمزشون
جمعه 16 تير 1391 - 23:43
nazgole25 - کپنهاک - دانمارک
شما کجای ایران را سراغ دارید که مهمان نواز نباشند به عرب و بقیه نژاد ها نیست ما ملت واحدی هستیم همگی نجیب مهربان و باهوش و مهمان نواز . به چند آخوند که سالهاست تلاش میکنند ما را و فرهنگمان را متلاشی کنند که نباید نگاه کرد .
شنبه 17 تير 1391 - 00:35
setareh mashreghi - خوزستان - ایران
برایتون-انگلستان-mashauk البته که هیچ غذایی تو ایران ودنیا به پای کبابای مانمیرسه چیکار باید کرد به رسم دوستی واحترام رقابت همچنان ادامه داره!!!! اگه فضولی نیست معنی اسمت چیه Ukکه همون اسم سایته درسته؟!
شنبه 17 تير 1391 - 03:49
amanaz21 - کلگری - کانادا
تشکر ویژه از خانم پرستو قاسمی، ایرانیان انگلستان، و دوستانی که کامنت دادند. همه نشون دادند که ایران یک کشور دموکراسی خیز هست و همهٔ اقوامش با هر نژاد و کیش و زبانی مورد احترام هستن. با آرزوی روزهای روشن برای وطن عزیزمون.
شنبه 17 تير 1391 - 04:11
mashauk - برایتون - انگلستان
setareh mashreghi -خوزستان - ایران....خواهش میکنم اسمم یه اسم مستعاره یو کی هم مخفف یونایتد کینگدام هست.
شنبه 17 تير 1391 - 12:33
a.ahooraei - دوسلدورف - آلمان
به جون خودم با مرام تر از بچه های جنوب ندیدم ، نه اینکه نیست اما تعدادشون ضعیفه توی ایران ، اما خدا نکنه که کسی بخواد سوء استفاده کنه و یا فکر کنه که احمقند اونوقته که نشون میدن دریدگی یعنی چی. اما همه مخلص و سر بزیر و چاکر مهمانشون هستند. من به کسی بد نکردم تا بهم بد روا نداشت. اما ایرانیها همه از یک فرهنگ نشئت می گیرن و فقط این مرام هست که در محیط اطراف شکل می گیره.
شنبه 17 تير 1391 - 14:13
setareh mashreghi - خوزستان - ایران
برایتون-انگلستان-mashauk بابت توضیح اسم وپسوندش ممنون حسابی معنیش برام مشخص شد!!!!دوسلدورف- آلمان- ahooraraeiممنون بابت حرفات نه اینکه چون جنوبی ام بگم؛اصلاخاک جنوب یه حس وحال دیگه ای داره نمی تونی خونگرم نباشی! ولی دریدگی که گفتی یکم تند نبود؟!
شنبه 17 تير 1391 - 18:19
Anarchist - دبلين - ايرلند
چقدر زیبا بود. من اصالتاً شمالی هستم ولی سالهای بسیاری را در جنوب بودم. عاشق مردم خوزستان هستم همچنین بوشهر و بندر عباس و لنگه. در محله کوت عبدالله اهواز هم سالهای دانشجویی زندگی کردم. مردم عرب خوزستان بسیار مهمان نواز هستند.دوستشان دارم.
شنبه 17 تير 1391 - 19:11
ukguy4u - لندن - بریتانیا
خوزستانی خیلی ماه هستند هم عربهاش و هم غیر عربها. من باهاشون رفت و آمد کردم خیلی خونگرم و ساده هستند.
شنبه 17 تير 1391 - 20:03
abhrcomepro - تهران - ایران
سنت زیبایست
یکشنبه 18 تير 1391 - 07:16
cyrusiii - لیدز - انگلستان
اینها اصلا هم عرب نیستند، ۷۰۰۰ سال قدمت دارن، مهاجر عرب نیستند بومی هستند زبانشون عربی شده،زبان سومری و یا بابلی بوده قبلان، حتا ایلامی :).
یکشنبه 18 تير 1391 - 07:42
hamed1965 - لیستر - انگلستان
cyrusiii - لیدز - انگلستان. در کجا نونشته ماعرب نیستیم و چطوری بعداعرب شدیم دقیقا خواهش میکنم بمن یک دلیل قانع کننده بدهید ایا مدرکی دارید بر صحت گفتهایتان.
یکشنبه 18 تير 1391 - 11:24
nikiniki12 - ماینز - المان
حیف که من خیلی جاهای ایران رو ندیدم!
یکشنبه 18 تير 1391 - 21:31
daniall - نانت - فرانسه
وقتی میگن در کلبه ی ما رونق اگر نیست صفا هست دقیقا منظور همین جاهاست.ارامش و صفا و صمیمییت رو میشه کاملا حس کردبهترین ارزوها رو براشون میکنم.
سه شنبه 20 تير 1391 - 09:41