رسوایی داوری در ترکیه؛ فقط یک داور بیش از ۱۸ هزار بار شرط بسته است
رأی دهید
او در نشست خبری دوشنبه ۲۷ اکتبر در استانبول گفت که گزارش تهیه شده با کمک منابع دولتی را با فیفا و یوفا به اشتراک گذاشته است: «کمیته انضباطی ما از امروز اقدامات لازم را انجام خواهد داد. آنها به زودی مجازات میشوند.»
به گفته رئیس فدراسیون فوتبال ترکیه از داورانی که فعالانه شرطبندی کردهاند: هفت نفر داور رده بالا، ۱۵ نفر کمک داور رده بالا، ۳۶ نفر داور رده پایین و ۹۴ نفر کمک داور رده پایین هستند.
طبق اطلاعاتی که رئیس فدراسیون فوتبال ترکیه اعلام کرد، میدانیم:
* ده داور بیش از ۱۰ هزار شرط بستهاند.
* یک داور به تنهایی ۱۸۲۲۷ بار شرطبندی کرده است.
* چهل و دو داور به صورت انفرادی روی بیش از ۱۰۰۰ مسابقه فوتبال شرط بستهاند.
* برخی داوران فقط یک بار شرط بستهاند.
آقای حاجیعثماناوغلو همچنین گفت که این تحقیقات مربوط به پنج سال اخیر است: «ما باید همه ناپاکیها را تمیز کنیم تا فوتبال ترکیه در جایگاهی که سزاوارش است، قرار گیرد.»
فدراسیون تا کنون نام داورانی که گفته میشود شرطبندی کردهاند، اعلام نکرده است.
مکنون اوتی یاقماز، نایبرئیس فدراسیون ترکیه، گفته است که پس از تحویل پرونده به کمیته انضباطی فوتبال حرفهای، نامهای داوران در وبسایت رسمی فدراسیون با عنوان «ارجاعات انضباطی» اعلام خواهد شد.
تحقیقات در آوریل آغاز شد
دادستانی کل استانبول با انتشار بیانیهای گفت که تحقیقات در مورد شرطبندی داوران در این شهر، آوریل ۲۰۲۵ آغاز شده است و به دنبال آن با درخواست برخی داوران به دادستانی کل آنتالیا، تحقیقات دیگری علیه هیئت داوران مرکزی وابسته به فدراسیون فوتبال شروع شد.
با این حال، دادستانی کل آنتالیا پرونده را به دلیل عدم صلاحیت به استانبول ارسال کرد و بعد هر دو پرونده در استانبول ادغام شدند.
دادستانی استانبول گفته است که آخرین بیانیه هاچوسمانوغلو به عنوان اطلاعات اولیه پذیرفته و به پرونده اضافه شده است.
واکنشها چه بود؟
باشگاه بشیکتاش با انتشار بیانیهای مکتوب گفت: «این کار میتواند نقطه عطفی برای فوتبال پاک باشد.»
باشگاه فنرباغچه گفت: «ادعاهای مورد نظر نه تنها برای جامعه داوری، بلکه برای کل خانواده فوتبال نگرانکننده است. فوتبال ترکیه دیگر نباید در سایه عادتهای قدیمی باشد؛ باید رو به آیندهای شفاف، عادلانه و بینقص حرکت کند.»
سعدتین ساران، رئیس این باشگاه، نیز با استقبال از بیانیه فدراسیون گفت: «ما در فنرباغچه بارها این موضع را تکرار کردهایم. این وضعیت برای فوتبال ترکیه بسیار جدی، غمانگیز و شوکه کننده است، هرچند که افشای آن نیز امیدبخش است.»
دورسون اوزبک، رئیس باشگاه گالاتاسرای هم در تماس با ابراهیم هاچوسمانوغلو گفت که باشگاهاش در این روند آماده هر نوع حمایتی است: «این تحقیقات را نقطه عطف مهمی برای فوتبال ترکیه میدانیم. به اعتقاد ما اعلام نام داورانی که حسابهای شرطبندی آنها شناسایی شده، مسابقاتی که داوران در آنها قضاوت کردهاند و میزان شرطهایی که بستهاند، برای فدراسیون بسیار مهم است.»
باشگاه تراپزوناسپور گفت: «دامنه فساد ساختاری که مدتها است در جامعه داوری اعلام میکردیم، به وضوح نمایان شده است.»
حالا چه میشود؟
بر اساس دستورالعملهای انضباطی فدراسیون فوتبال ترکیه، داوران هم مثل بازیکنان و مربیان اجازه شرطبندی ندارند. مقررات انضباطی یوفا نیز شرطبندی داوران را ممنوع کرده است.
ماده ۲۷ از مقررات اخلاقی فیفا میگوید، داورانی که در فعالیتهای شرطبندی، قمار، قرعهکشی یا فعالیتهای مشابه شرکت کنند، باید دستکم ۱۰۰ هزار فرانک سوئیس جریمه و تا حداکثر سه سال از فعالیتهای فوتبالی محروم شوند.
آلپای کوسه، وکیل ورزش، به بخش ترکی بیبیسی گفت: «شرکت داوران در فعالیتهای شرطبندی نه یک موضوع اخلاقی که نقض مستقیم قوانین بینالمللی فوتبال نیز است.»
او اعتقاد دارد که پس از گفتههای هاچوسمانوغلو، باید فرآیندهای انضباطی فوراً و به صورت شفاف آغاز شود.
این وکیل ورزشی در مورد احتمال «تکرار مسابقات» که در دستور کار عمومی قرار گرفته است، گفت: «تا کنون و طبق قوانین فعلی، جز در مواردی که ثابت شود، فعالیتهای شرطبندی به طور مستقیم روی نتیجه مسابقه تأثیر گذاشته است، نمیتوان مسابقات را تکرار یا نتیجه آن را باطل کرد.»
ابهام پروندههای داوری فوتبال ترکیه
فوتبال ترکیه سالهاست که با جنجالهای داوری دست به گریبان است. تقریبا تمام تیمهای حاضر در سوپرلیگ از داوری مسابقات شاکی هستند.
در فصلهای گذشته حتی در مواردی داوران با خشونتهایی روبرو شدند.
پس از بازی هفته پانزدهم فصل ۲۴-۲۰۲۳ سوپر لیگ بین آنکاراگوچو و چایکور ریزهاسپور، فاروق کوجا، رئیس وقت باشگاه آنکاراگوچو، حلیل اوموت ملر، داور مسابقه، را با مشت زد.
به دنبال این اتفاق تمام مسابقات لیگهای فوتبال در سراسر کشور برای مدت نامعلومی به تعویق افتادند.
پس از آن و به دنبال افزایش تقاضای باشگاهها، فدراسیون فوتبال ترکیه تصمیم گرفت از داوران خارجی برای اتاق کمک داوران ویدئویی(VAR) استفاده کند.
همچنین، در هفته هفدهم همان فصل سوپر لیگ، تیم استانبولاسپور در بازی خانگی مقابل ترابزوناسپور، در دقیقه ۷۴ و در واکنش به تصمیم علی شانسالان، داور مسابقه، زمین مسابقه را ترک کرد.
