جزئیات یک معامله سیاه: ایران در ازای به رسمیت شناختن طالبان، لیست جاسوسان بریتانیایی را می‌گیرد؟

ایران در حال "شکار جاسوسان بریتانیایی" از "لیست ترور" فاش شده به طالبان در یک نشت اطلاعاتی از وزارت دفاع بریتانیا

بر اساس یک گزارش، ایران در حال شکار جاسوسان بریتانیایی است که نامشان در "لیست ترور" لو رفته از وزارت دفاع بریتانیا (MoD) قرار دارد؛ لیستی که به دست طالبان افتاده است.

این گزارش به نقل از مقامات ارشد ایرانی و افغانستانی ادعا می‌کند که گروهی از مقامات سپاه پاسداران هفته گذشته برای مذاکره بر سر یک توافق همکاری با طالبان، در افغانستان حضور داشتند. گفته می‌شود مقامات ایرانی قصد دارند از این لیست برای دستگیری جاسوسان مشکوک استفاده کرده و از آنها به عنوان اهرم فشار در مذاکرات هسته‌ای با غرب بهره ببرند.

در مقابل، طبق گزارش‌ها، طالبان در ازای این همکاری، خواستار به رسمیت شناخته شدن به عنوان حاکمان رسمی این کشور جنگ‌زده توسط تهران است.

این اتفاق پس از آن رخ می‌دهد که LBC به طور انحصاری فاش کرد یک لیست لو رفته از وزارت دفاع بریتانیا جزئیات هزاران افغانی را که برای پناهندگی تحت برنامه "سیاست جابجایی و کمک به افغان‌ها" (ARAP) درخواست داده بودند، افشا کرده است. این طرح به افغان‌هایی که در طول درگیری‌های نظامی از عملیات‌های بریتانیا حمایت کرده بودند، پناهندگی در بریتانیا را اعطا می‌کند.

منابع دفاعی پیشتر به LBC گفته بودند که نام جاسوسان MI6، نیروهای ویژه و اعضای SAS در این لیست فاش شده، وجود دارد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که رژیم ایران در تلاش برای کسب اهرم فشار بر غرب پیش از مذاکرات هسته‌ای پاییز، به دنبال دسترسی به این لیست بوده و اکنون، طبق گزارش تلگراف، آن را به دست آورده است. یک مقام ارشد ایرانی از تهران به این روزنامه گفت: "آنها به طالبان قول دادند که دولت [در تهران] را برای تسریع در به رسمیت شناختن آنها تحت فشار قرار خواهند داد."

این منبع افزود: "طالبان این لیست را به آنها داد. آنها می‌خواهند قبل از بازگشت تحریم‌ها، جاسوسان بریتانیایی را پیدا کنند تا چیزی برای فشار آوردن به لندن در پشت درهای بسته داشته باشند."

گفته می‌شود نیروهای مرزی ایران چندین نفر را که نامشان در لیست لو رفته بود، دستگیر کرده‌اند. منبع مذکور توضیح داد: "بسیاری از آنها آزاد شدند چون فقط سربازان سابق افغان بودند، در حالی که برخی دیگر برای بررسی‌های بیشتر در بازداشت به سر می‌برند. تمرکز فقط بر روی جاسوسان بریتانیایی است."

طالبان پیش از این ادعا کرده بود که لیست لو رفته افغان‌هایی را که سال‌ها به بریتانیا کمک کرده بودند، در اختیار دارد و در حال شکار افراد نام‌برده شده است. یک مقام طالبان گفت: "ما این لیست را در همان روزهای اول که فاش شد، از اینترنت به دست آوردیم. یک واحد ویژه برای پیدا کردن آنها تشکیل شده است تا مطمئن شوند با بریتانیا همکاری نمی‌کنند."

او ادامه داد: "ما با اعضای خانواده آنها تماس گرفته و به خانه‌هایشان سر می‌زنیم تا آنها را پیدا کنیم. شخصیت‌های ارشد در قندهار به مقامات کابل فشار می‌آورند تا آنها را پیدا کنند. آنها معتقدند این افراد هنوز با بریتانیایی‌ها کار می‌کنند و می‌گویند باید با این مشکل برخورد شود."

در ژوئن ۲۰۲۴، قضات اعلام کردند که بین ۸۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ نفر، از جمله اعضای خانواده درخواست‌کنندگان ARAP، تحت تأثیر این نشت اطلاعاتی قرار گرفته و در صورت دستیابی طالبان به اطلاعاتشان، در معرض خطر آزار و اذیت، شکنجه یا مرگ قرار دارند.

لوئیس گودال، مجری News Agents و LBC، از گزارش این خبر منع شد و در ابتدا حتی از اطلاع‌رسانی به سردبیر خود نیز بازداشته شد. جلسات دادگاه به صورت مخفی برگزار شد و حتی وکلای رسانه نیز از "جلسات بسته" حذف شدند. وزارت دفاع بریتانیا توانست یک حکم فوق‌العاده قضایی (superinjunction) نادر را دریافت کند که نه تنها انتشار این داستان را ممنوع می‌کرد، بلکه حتی فاش کردن وجود چنین حکمی را نیز ممنوع می‌ساخت. در دادگاه، این حکم "از نظر قانونی بی‌سابقه" توصیف شد.

این حکم در ابتدا به عنوان یک اقدام اضطراری کوتاه‌مدت برای حفاظت از جان افراد تا زمانی که دولت افراد در معرض خطر را شناسایی و به آنها کمک کند، ارائه شد. اما جلسات بعدی نشان داد که تعداد افرادی که وزارت دفاع قصد کمک به آنها را داشت، تنها ۲۰۰ نفر به علاوه وابستگانشان بود؛ یعنی تنها بخشی از افراد آسیب‌دیده. در نهایت، اگرچه در مورد ارقام اختلاف‌نظر وجود دارد، اما حداقل ۶,۹۰۰ نفر در نتیجه این نشت اطلاعاتی به بریتانیا منتقل شده‌اند.