کشف یک «اَبَر زمین» در فاصله تنها ۱۳۷ سال نوری از زمین

یورونیوز:  سازمان فضایی آمریکا، ناسا، سیاره فراخورشیدی جدیدی را رصد کرده که در یک «منطقه قابل سکونت» در منظومه‌ ستاره‌ای‌اش می‌چرخد و «نسبتا نزدیک به ما» تنها در فاصله ۱۳۷ سال نوری از زمین قرار گرفته است.

این سیاره که «تی‌او‌آی-۷۱۵ بی» (TOI-715 b) نامگذاری شده، قطری تقریبا ۱.۵ برابر بزرگتر از زمین دارد و به دور یک ستاره کوچک و قرمزگون در گردش است.

حضور این سیاره در منطقه قابل سکونت منظومه ستاره‌ای، این دمای مناسب را در اختیار آن قرار می‌دهد تا بتواند آب را به حالت مایع بر روی سطح خود داشته باشد؛ امری که عنصری کلیدی برای تشکیل حیات به شمار می‌رود.

یک طرف این سیاره همواره رو به ستاره خود قرار دارد، به این معنی که تفاوت‌های دمایی می‌تواند بسته به موقعیت مکانی بسیار متفاوت باشد و آب و هوای متغیری را روی سطح آن ایجاد کند.

به دلیل فاصله کوتاهی که این اَبَر زمین از ستاره مادرش، کوتوله قرمزی کوچکتر و سردتر از خورشید ما، دارد یک «سال» برای این سیاره برابر با ۱۹ روز زمینی است.

ناسا گفته است با توجه به اطلاعات موجود، سامانه ستاره‌ای کوتوله قرمز می‌تواند سیاره‌ای کوچک‌تر و مشابه زمین را نیز در دل خود جای داده باشد. این سیاره در صورت تایید نهایی «کوچکترین سیاره منطقه قابل سکونتی خواهد بود که تاکنون توسط ماهواره نقشه‌بردار سیارات فراخورشیدی گذری (TESS) کشف شده است.»

این ماهواره در سال ۲۰۱۸ برای مشاهده سیاراتی مشابه تی‌او‌آی-۷۱۵ بی که در حال چرخش به دور ستارگانی نظیر خورشید هستند، به فضا پرتاب شد. دانشمندان در دانشگاه بیرمنگام بریتانیا با استفاده‌ از داده‌های این ماهواره موفق به کشف این سیاره جدید شده‌اند.

به گفته سازمان فضایی آمریکا، سیاره تی‌او‌آی-۷۱۵ حالا به جمع سیارات با منطقه قابل سکونتی می‌پیوندد که می‌توان آن‌ها را از نزدیک توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب بررسی کرد. این تلسکوپ می‌تواند ترکیب اتمسفر این سیارات را کاوش کند و سرنخ‌هایی از حضور احتمالی حیات را در آنها ردیابی کند.
سیارات فراخورشیدی و امکان وجود حیات در آنها از موضوعاتی است که سال‌ها است فکر دانشمندان را به خود مشغول کرده است.

در جهان ما میلیاردها سیاره بیگانه در دوردست و خارج از منظومه شمسی وجود دارند که شماری از آنها در فضا سرگردان هستند و شماری به دور یک ستاره می‌چرخند. سیاراتی از نوع دوم به اصطلاح سیارات فراخورشیدی نامیده می‌شوند.
تصویر فرضی از یک سیاره فراخورشیدی که به دور دو ستاره می‌چرخدآنها می‌توانند غول‌هایی گازی شبیه سیاره مشتری باشند یا کره‌هایی سنگی شبیه به زهره که در مداری بسیار نزدیک به ستارگان میزبان خود و به حول محور آنها حرکت می‌کنند.

ستاره‌شناسان تا کنون با استفاده از انواع تکنیک‌ها، تلسکوپ‌ها و ماموریت‌های فضایی بیش از ۵۴۰۰ سیاره فراخورشیدی را یافته‌اند. با این حال تعداد آنها بسیار بیشتر است و برآورد می‌شود دستکم یک تریلیون سیاره فراخورشیدی تنها در کهکشان راه شیری وجود داشته باشد.

نخستین سیاره فراخورشیدی حدود سه دهه پیش کشف شد و از آن زمان تا کنون تلاش اخترشناسان برای یافتن سیاره‌ای که بتواند میزبان حیات باشد شدت گرفته است. این در شرایطی است که بسیاری از سیارات مشابه زمین علیرغم برخورداری از ویژگی‌های اولیه جهت میزبانی از حیات، در نهایت از چرخه بررسی دانشمندان حذف می‌شوند چرا که یا دارای دماهای بسیار شدید هستند و یا جو آن‌ها به گونه‌ای اسیدی است که امکان به وجود آمدن هرگونه شکلی از حیات را منتفی می‌کند.

نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» منتشر شده است.