اردوغان برای اسرائیل خط و نشان کشید؛ «ممکن است یک شب ناگهانی حمله کنیم!»

سخنرانی رجب طیب اردوغان در استانبول علیه اسرائیل / اکتبر ۲۰۲۳کیهان لندن: مقامات جمهوری اسلامی و ترکیه پیدا و پنهان همزمان اسرائیل را تهدید به برخورد نظامی می‌کنند با این تفاوت که در بیان عبارات، هر یک ملاحظات خودشان را دارند.

رجب‌ طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه ششم آبان‌ماه در مراسم «صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه» که در آرامگاه مصطفی کمال آتاتورک در استانبول برگزار شد گفت، «حماس یک سازمان تروریستی نیست و یک جنبش آزادیبخش است.»

وی در اظهاراتی تحریک کننده افزود، «اسرائیل بدون حمایت کشورهای غربی سه روز هم دوام نمی‌آورد.» اردوغان همچنین تاکید کرد که «غرب اصلی‌ترین مسئول اتفاقاتی است که در غزه می‌افتد و بطور کامل از کشتار کودکان فلسطینی دفاع می‌کند.»

اردوغان که مدت‌ها تلاش می‌کرد روابط ترکیه و اسرائیل را بهبود بخشد اکنون تغییر موضع داده و حتا تهدید کرده است که «ممکن است یک شب ناگهانی حمله کنیم!»

این تهدید طرفداران وی را در این مراسم به وجد آورد و آنها شعار دادند که ارتش ترکیه به غزه برود، اما اردوغان سخن خود را با شعارهای آنها تکمیل نکرد. برخی تحلیلگران گفتند وی احساساتی شد و  جملاتی را گفت ولی برخی دیگر این موضع را جدی گرفته‌اند.

در پی اعلام این مواضع از سوی رئیس جمهوری اسلامگرای ترکیه، وزارت خارجه اسرائیل اعلام کرد کارکنان سفارت خود را از آنکارا فرا خوانده است.
گیلعاد اردان سفیر اسرائیل در سازمان ملل در واکنش به سخنان اردوغان گفت: «یک مار، مار باقی می‌ماند.» اردان افزود: «او تلاش کرد وجهه‌اش را بهبود بخشد، اما یک یهودی‌ستیز باقی مانده است.»

خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت مواضع اردوغان ضربه شدیدی به تلاش‌های طرفین برای احیای روابط سیاسی و اقتصادی پس از یک دهه قطع روابط خواهد زد.

اردوغان در حالی که وعده می‌دهد «جمهوری ترکیه را برای قرن جدید آماده می‌کنیم» با شدیدترین بحران اقتصادی در سه دهه گذشته روبروست.

الجزیره عربی در تحلیلی به قلم سمیر العرکی تحلیلگر مسائل ترکیه می‌نویسد تهدید اردوغان به «مداخله نظامی» با همان عباراتی همراه بود که که وی قبل از عملیات ارتش ترکیه علیه سازمان‌های تروریستی یا دخالت در لیبی و قره‌باغ استفاده کرد.

ترکیه به عنوان عضوی از ناتو از مواضع صریح آمریکا و اروپا در این بحران غافلگیر شد. همزمان فشارهای داخلی به اردوغان از سوی برخی احزاب و طرفدارانش در مورد ضرورت پشتیبانی از مسلمانان فلسطین که از آرمان‌های اساسی حزب «عدالت و توسعه» است فشارها روی اردوغان را افزایش داد.

اما واقعیت آن است که ترکیه برای اتخاذ مواضع ضداسرائیلی متحمل هزینه‌های زیادی خواهد شد. این کشور با وجود ارتش پیشرفته نمی‌تواند به تنهایی با آمریکا و متحدان اروپایی‌اش مقابله کند، بنابراین معلوم نیست آنکارا چگونه می‌تواند نیروهای خود را به غزه بفرستد! از سوی دیگر ترکیه با بحران اقتصادی شدید روبروست و در شرایطی که که امیدوار بود اقتصاد خود را احیا و تورم را مهار کند و گام‌هایی برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل بردارد اکنون توافق‌هایی که با اسرائیل در زمینه انرژی داشت در آستانه لغو قرار گرفته است.

در پایان این نوشتار سمیر العرکی پرسیده: «اردوغان وقتی می‌داند قبل از درگیری با اسرائیل وارد درگیری با آمریکا و اروپا خواهد شد، روی چه شرط‌بندی می‌کند؟» وی پاسخ می‌دهد که حرف‌های رئیس جمهوری ترکیه بر اساس آگاهی از این واقعیت است که آمریکا در آستانه‌ی ورود به دوران انتخابات ریاست جمهوری است و از همین رو در رکود بسر می‌برد که بخشی نیز مربوط به موقعیت ایالات متحده و اروپایی‌ها در برابر تهدیدات روسیه است.» وی در پایان پرسیده «آیا بادها مطابق میل اردوغان وزیدن خواهد گرفت؟»‌ و پاسخ داده که باید منتظر تحولات بعدی بود.

اگرچه اغلب تحلیلگران احتمال گسترش جنگ حماس و اسرائیل به سایر نقاط منطقه را کم می‌دانند اما برخی دیگر هشدار می‌دهند که علاوه بر لبنان و سوریه، احتمال باز شدن پای جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به جنگ کم نیست.