فروپاشی ابرقاره‌ها باعث فوران الماس به سطح زمین می‌شود

العربیه: زمین‌شناسان اخیرا دریافتند که فروپاشی ابرقاره‌ها، که لایه‌های تکتونیک را از هم دور می‌کند و با انفجارهای بزرگ در اعماق زمین همراه است، منجر به فوران الماس به سطح سیاره می‌شود.

الماس بلوری است که در اعماق پوسته زمین، تقریباً در عمق 150 کیلومتری، تحت فشار شدید شکل می‌گیرد. فوران‌های بسیار سریع، با سرعت بین 18 تا 133 کیلومتر در ساعت، که «کیمبرلایت» نامیده می‌شوند، الماس‌ها را به سطح زمین منتقل می‌کنند.

محققان اخیرا فهمیده‌اند که کیمبرلایت‌ها بیشتر در مواقعی اتفاق می‌افتند که لایه‌های تکتونیک زمین به حرکت درمی‌آیند و عموما باعث فروپاشی ابرقاره‌ها می‌شوند. فروپاشی ابرقاره «پانگه‌آ» در حدود 200 میلیون سال قبل یکی از مشهورترین این موارد است.

پژوهشگران متوجه شدند که طی 500 میلیون سال گذشته، الگویی زمین‌شناسی وجود داشته است که بر اساس آن لایه‌های تکتونیک شروع به فروپاشی می‌کنند، و سپس طی 22 تا 30 میلیون سال فوران‌های کیمبرلایت به اوج می‌رسند.

به عنوان مثال، زمین‌شناسان دریافتند که حدود 25 میلیون سال پس از فروپاشی ابرقاره جنوبی «گندوانا» در حدود 180 میلیون سال پیش، فوران کیمبرلایت در آفریقا و آمریکای جنوبی افزایش یافت. آمریکای شمالی نیز پس از شروع فروپاشی پانگه‌آ شاهد افزایش فوران کیمبرلایت بود.

نکته جالب و عجیب این است که فوران الماس غالباً نه در لبه‌های قاره‌ها در امتداد شکست، بلکه در وسط قاره‌ها روی می‌دهد. بر اساس پژوهش‌های جدید، فوران کیمبرلایت در لبه‌های شکاف‌های میان صفحات تکتونیک آغاز می‌شود، و سپس به طور پیوسته به سمت مرکز توده‌های خشکی یا همان قاره‌ها پیشروی می‌کند.

یافته‌های جدید می‌تواند برای کشف مکان معادن الماس مخفی در زمین موثر باشد. این یافته‌ها همچنین می‌تواند به توضیح این قضیه کمک کند که چرا در مناطقی از زمین که از لحاظ ژئولوژیک تا حدود زیادی پایدار هستند، پس از فروپاشی ابرقاره‌ها برخی فوران‌های آتشفشانی روی می‌دهد که غیرقابل توضیح هستند.