فارِس سُعَید ، سیاستمدار لبنانی بر علیه اشغالگری ایران

 فارس سعید در یک برنامه تلویزیونی در شبکه ام‌تی‌وی لبنانرادیو فردا :آرش گنونی

فارِس سُعَید، نماینده پیشین مجلس لبنان که به تازگی «شورای ملی رفع اشغالگری ایران» در لبنان را به راه‌انداخته، اکنون به یکی از چهره‌های برجسته مخالفان نفوذ جمهوری اسلامی در لبنان تبدیل شده است.

این سیاستمدار ۶۴ ساله که از سوی مخالفانش به عنوان یک طرفدار ایدئولوژی ناسیونالیستی لبنانی-مارونی معرفی می‌شود، اکنون مظهر یک جریان میهن‌پرستی است که خود را میانه‌رو و گشوده به روی همه جوامع و گروه‌ها در لبنان می‌داند.

او با وجود شکایت قضایی حزب‌الله لبنان علیه خود، کوتاه نیامده و قصد دارد تا آخرین توان، جمهوری اسلامی را از عرصه سیاست کشورش خارج کند، زیرا به عقیده او، بن‌بست و بحران اقتصادی کنونی لبنان حاصل همین «اشغالگری» ایران در لبنان است.
تشکیل یک شورای ملی با ارتباطات بین‌المللی
فارس سعید که این روزها در پاریس به سر می‌برد، روز چهارشنبه ۱۹ ژانویه جلسه‌ای مجازی را با حضور چند شخصیت لبنانی فعال در اروپا به ویژه فرانسه، آلمان، بریتانیا، بلژیک و ایتالیا برگزار کرد.

هدف از این جلسه، عضویت تعداد بیشتری از شخصیت‌های لبنانی در شورای ملی رفع اشغالگری ایران و همچنین تشکیل کمیته‌های تماس سیاسی و اقتصادی با کشورهای جهان بود.

اما دو هفته پیش، در روز دوشنبه دهم ژانویه، فارس سعید همانطور که از قبل اعلام کرده بود جلسه‌ای را با حضور نزدیک به ۲۰۰ شخصیت سیاسی، دانشگاهی، روزنامه‌نگار و اعضای جامعه مدنی لبنان برگزار کرد تا رسماً آغاز فعالیت «شورای ملی رفع اشغالگری ایران» را اعلام کند.

در این جلسه، که در محله اشرفیه بیروت برگزار شد، تعدادی از شرکت‌کنندگان به صورت حضوری و تعدادی نیز به صورت مجازی شرکت کرده بودند. چند نماینده سابق و وزیر پیشین لبنان از جمله مروان حماده و حسن منیمنه و روزنامه‌نگارانی چون ایلی الحاج و استادان دانشگاه مثل مونا فیاض در میان شرکت‌کنندگان بودند.

فارس سعید و دیگر بنیانگذاران شورای ملی رفع به اشغالگری ایران معتقدند راه پایان دادن به نفوذ جمهوری اسلامی در لبنان از طریق شکست دادن تسلط مسلحانه حزب‌الله لبنان بر این کشور و برقراری قانون و حاکمیت ملی می‌گذرد.

در ابتدای جلسه، سعید بر «نگرانی‌های لبنانی‌های در مواجهه با فروپاشی اقتصادی و فلج شدن دولت، کنار گذاشتن قانون اساسی و میثاق ملی و تلاش‌ها برای تخریب دستگاه قضایی، در بستر آشفتگی‌های منطقه‌ای» که لبنان نتوانسته خود را از آن جدا کند، تأکید کرد.

این چهره مخالف حزب‌الله در لبنان، همچنین با اشاره به ضرورت فراهم آوردن همزمان یک اجماع ملی و مجموعه‌ای از شرایط مساعد بین‌المللی برای غلبه بر بحران‌های کنونی لبنان، گفت: «با این حال، ما از قبول مسئولیت‌مان صرف‌نظر از این که این شرایط فراهم شود یا نه، معاف نیستیم.»
«فساد علت نیست، معلول اشغالگری است»
سعید همچنین از مبارزه دوگانه‌ای که در سایه «اشغالگری» ایران در لبنان انجام می‌شود ابراز تأسف کرد؛ این که از یک سو رهبران گروه‌های مختلف بر سر رهبری انحصاری خود در داخل گروه‌ها مبارزه می‌کنند و از سوی دیگر، گروه‌های مختلف برای افزایش سهم خود در دولت با یکدیگر در جدال هستند.

او درباره این که چه کسی مسئول وضعیت موجود در لبنان است، این نظریه را که فساد مقام‌های دولتی تنها عامل فروپاشی کشور است، رد کرد و گفت فساد و فروپاشی خودشان نتیجه اشغالگری‌های پی‌درپی سوریه و ایران علیه لبنان است.

به گفته این سیاستمدار لبنانی، شرایطی که منجر به این وضعیت شده عبارت است از: اعطای منافع به دولتمردان در قبال سکوتشان در مورد منشأ مشکل، نقض حاکمیت ملی، ممانعت از تشکیل جلسات دولت، توقف مذاکرات بین‌المللی، سرکوب هرگونه تلاش برای شورش علیه این وضعیت و بی‌اعتبار کردن و ترور پی‌درپی شخصیت‌های تأثیرگذار سیاسی در دهه‌های گذشته، از رنه معوض و لقمان سلیم تا سعد حریری.

فارس سعید گفت: «به همین دلیل است که رفع اشغالگری خواه مستقیم یا غیرمستقیم [ایران در لبنان]، نقطه ورود اصلی برای حل و فصل بحران است. رفع این اشغالگری در داخل با پیوستن به سند توافق ملی و قانون اساسی روی می‌دهد و در خارج از کشور، با اصلاح روابط خود با کشورهای عربی و جامعه بین‌المللی، بدون فراموش کردن اجرای قطعنامه‌های عربی و بین‌المللی ممکن است.»

او اضافه کرد که شورای ملی پایان دادن به اشغالگری ایران در لبنان با این هدف تشکیل شده که اولویت‌ها را به دور از تفسیرهای شخصی هر کسی مشخص کند و این آگاهی جمعی را پدید آورد که هرگونه سوءاستفاده در سایه قیمومیت یا اشغال لبنان، مخاطره‌آمیز است.

این نماینده پیشین پارلمان لبنان تأکید کرد که این شورای جدید به مسائل خرد قدرت یا سهمیه‌بندی گروه‌ها در قدرت علاقه‌مند نیست و رقیب نیروهای سیاسی که پیشتر وجود داشته‌اند به شمار نمی‌رود، بلکه «فضایی برای رویارویی و همبستگی بین همه کسانی است که می‌خواهند معنا، نقش و پیام لبنان را به این کشور بازگردانند و از تجربه گذشته درس گرفته‌اند.»

او در نهایت گفت که این شورا هرگونه گرایش خصمانه نسبت به جهان و جهان عرب و همچنین هرگونه پروژه فدرالیسم یا تجربه لبنان را رد می‌کند.

در جلسه روز دهم ژانویه، همچنین احمد فتفت، پزشک و نماینده پیشین پارلمان لبنان به عنوان رئیس کمیته سازماندهی امور توسعه این شورا انتخاب شد. او پس از این انتخاب، درباره مراحل مختلف کار شورا سخن گفت و بر ضرورت احیای وحدت ملی به عنوان تضمین اساسی در زمینه احیای حاکمیت ملی تأکید کرد.
فارس سعید کیست؟
فارس سعید که ابتکار اصلی «شورای ملی رفع به اشغالگری ایران» در لبنان از سوی او مطرح شد، سال ۱۹۵۸ در روستای کوهستانی قرطبا در لبنان و در خانواده‌ای مارونی به دنیا آمده است.

او در طول جنگ داخلی لبنان که از سال ۱۹۷۵ آغاز شد و به مدت ۱۵ سال ادامه داشت، برای تحصیل در رشته پزشکی به پاریس رفت. سپس در سال ۱۹۸۹ به لبنان بازگشت تا مسیر سیاسی خانواده خود را طی کند.

سعید در سال ۲۰۰۰ به عنوان یکی از اعضای پارلمان لبنان انتخاب شد. همچنین در این سال، جمعیت «بانوی کوهستان» (لقاء سیدة الجبل)، یک انجمن فرهنگی مسیحی با هدف ترویج فرهنگ همزیستی میان مسیحیان و مسلمانان لبنانی تأسیس شد که او اکنون ریاست این جمعیت را برعهده دارد.

اعضای این تشکل معتقدند بدون همزیستی میان مذاهب مختلف و میانه‌روی در عرصه سیاست، آینده‌ای برای لبنان وجود ندارد. به همین دلیل جمعیت «بانوی کوهستان» انتقادهای جدی به رفتار و سیاست‌های گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان داشته است.

فارس سعید در سال ۲۰۰۱ به سمیر فرنجیه، برجسته‌ترین عضو تشکل «قرنه شهوان» که نامش را از محل برگزاری اولین نشست این تشکل گرفته، نزدیک شد. تشکل «قرنه شهوان» یک بلوک سیاسی بود که به همت چند سیاستمدار مسیحی لبنانی در آوریل آن سال با هدف مخالفت با تمدید ریاست جمهوری امیل لحود رئیس جمهوری وقت لبنان بنیانگذاری شد.

با بازگشت میشل عون از تبعید در فرانسه به لبنان در سال ۲۰۰۵، که تحول بزرگی در عرصه سیاست داخلی لبنان به شمار می‌رفت، فارس سعید نتوانست در انتخابات ۲۰۰۵ مقابل عون پیروز شود.

اما او در همان سال، وظیفه هماهنگی دبیرخانه کل ائتلاف ضداشغالگری سوریه در لبنان را که به جنبش ۱۴ مارس معروف شد، برعهده گرفت. این جنبش چند سال بعد از بین رفت.

فارس سعید از سال ۲۰۲۰، به ویژه در عرصه بین‌المللی، به عنوان چهره مخالف سلطه ایران و حزب‌الله در لبنان شناخته‌تر شد.
شکایت حزب‌الله از فارس سعید
در ماه گذشته میلادی، فارس سعید برای شرکت در جلسه استماع مقابل قاضی در پرونده‌ای که علیه او در دستگاه قضایی لبنان تشکیل شده، به کاخ دادگستری در بعبدا رفت.

شاکی این پرونده، گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان است که فارس سعید را به تحریک یک جنگ داخلی متهم کرده است.

اما همان روز رسانه‌های لبنانی از به تعویق افتادن این جلسه خبر دادند که به دلیل اعتصاب برخی کارمندان دادگستری در لبنان بود.

در واقع، شکایت حزب‌الله لبنان پس از آن مطرح شد که سعید این گروه را به مسئولیت داشتن در انفجار بندر بیروت در تابستان سال ۲۰۲۰ متهم کرد و گفت حزب‌الله بخشی از نیترات آمونیومی را که برای حمایت از رژیم بشار اسد در جنگ داخلی سوریه به این کشور می‌فرستاد در بندر بیروت ذخیره کرده بود.

این نماینده پیشین پارلمان لبنان از قاضی خواست تا تعویق جلسه دادگاه او برای مدت طولانی نباشد زیرا ممکن است در این مدت «یک حادثه امنیتی» در کشور رخ دهد.

در حالی که در سال‌های اخیر برخی از مخالفان حزب‌الله مورد حمله قرار گرفته‌اند یا به قتل رسیده‌اند، فارس سعید بارها نسبت به در خطر بودن جان خود هشدار داده است.
انتخابات پیش‌رو در لبنان
شورای ملی رفع اشغالگری ایران در لبنان چند ماه پیش از انتخابات پارلمانی لبنان تشکیل شده است؛ انتخاباتی که قرار است در ماه مه ۲۰۲۲ برگزار شود.

به عقیده برخی ناظران مسائل لبنان، فارس سعید می‌تواند در این انتخابات به مبارزه حزب‌الله برود، همانطور که این کار را در گذشته انجام داده است.

اما هنوز فارس سعید درباره نامزدی خود در انتخابات تصمیم نگرفته است. با این حال، او اعلام کرده که از این شورای جدید به عنوان سکوی پرتابی برای مبارزات انتخاباتی استفاده نکند.

او در این زمینه گفته است: «ما متقاعد شده‌ایم که تغییر نمی‌تواند از طریق انتخابات صورت گیرد، در زمانی که توازن قوا به نفع حزب‌الله است.»

با اینکه هنوز موضع رسمی فارس سعید یا شورای ملی رفع اشغالگری ایران درباره انتخابات آتی پارلمانی در لبنان اعلام نشده، اما برخی از تحلیلگران شرایط کنونی را با سال ۱۹۶۸ مقایسه کرده‌اند.

در آن سال، ملی‌گرایان لبنانی توانستند در پی شکست اعراب در جنگ شش روزه با اسرائیل که منجر به تضعیف نفوذ محور سوریه-اردن-مصر در لبنان شده بود، پیروز شوند.