«دفتر گمنام‌ها»؛ از آقازاده‌ جاسوس ایرانی تا نفوذ فرانسه در اداره امنیت روسیه

یورونیوز :با پایان فصل پنجم «دفتر گمنام‌ها»، یکی از خوش‌ساخت‌ترین و موفق‌ترین سریال‌های فرانسوی سال‌های اخیر، رسانه‌های این کشور از موفقیت این داستانی جاسوسی در دیگر نقاط جهان و به‌ویژه ایالات متحده آمریکا خبر می‌دهند.

این مجموعه تلویزیونی تولید کانال پلوس (+CANAL) به کارگردانی اریک روشان، زندگی شخصی و ماموریت‌های حرفه‌ای ماموران دستگاه امنیت خارجی فرانسه (DGSE) را روایت می‌کند. محور و زنجیره اتصال این سریال ۵ فصلی، ماموری است با نام واقعی «گیوم ابادی» و نام‌های مستعار پول لوفوور یا مل‌اوترو که تا ۳ سال پس از آغاز جنگ داخلی سوریه، در این کشور به‌عنوان معلم مدرسه فرانسوی دمشق، جاسوسی می‌کند. وی در دوران ماموریت، عاشق یک زن سوری می‌شود و در طول سریال، حاضر می‌شود برای حفاظت از معشوقه‌اش، به فرانسه خیانت کرده و جاسوس دوجانبه سی‌آی‌ای و حتی اف‌اس‌بی (روسیه) شود.

ایران و به‌ویژه برنامه هسته‌ای، نقش پررنگی، به‌ویژه در فصل‌های اول و دوم این سریال دارد. یک پژوهشگر زلزله شناسی فرانسوی با نام «مارینا لوازو» و نام‌ مستعار فنومن (به معنای پدیده) با استخدام در مرکز لرزه‌شناسی ایران، تلاش برای «نابودی» برنامه نظامی هسته‌ای جمهوری اسلامی را آغاز می‌کند. وی با هدایت گیوم ابادی، با یک آقازاده ایرانی با نام «شاپور زمانی» آشنا می‌شود و با ورود به زندگی «لاکچری» او، تلاش می‌کند وی را به خدمت (DGSE) درآورد، اما گیوم ابادی پیشتر زمانی را برای محافظت از معشوقه‌اش به سی‌آی‌ای فروخته است. کارگردان در قسمت‌های مرتبط با ایران تلاش کرده است تا با استفاده از هنرپیشه‌های ایرانی و فارسی زبان و با تمرکز بر زندگی لوکس اقلیت مرفه وابسته به حکومت و اختلاف‌های اصلاح‌طلبان و سپاه، تصویری واقعی از این کشور بدهد. به هر حال، عملیات برای نفوذ در برنامه هسته‌ای ایران با «حماقت» شاپور زمانی شکست می‌خورد و وی به همراه مارینا لوزا، به اتهام جاسوسی برای سی‌آی‌ای بازداشت می‌شوند. شاپور زمانی (احتمالا) اعدام می‌شود و جاسوس فرانسوی، در پایان فصل اول به شکلی معجزه آسا نجات می‌یابد.

Leçon de séduction par Shapur Zamani. N°2 : Comment mettre fin à un rencard trop collant ? #LBDL pic.twitter.com/fuLofzVv4F

— Bureau des Légendes (@LBDL_canal) May 30, 2016

مع بار ال، هنرپیشه ایرانی در نقش شاپور زمانیدر فصل دوم همین سریال، مارینا لوازو، با اطلاع فرانسه به استخدام موساد (سازمان امنیت خارجی اسرائیل) درمی‌آید و موفق می‌شود یک ویروس رایانه‌ای را از طریق شبکه اینترانت میان موسسه‌های ژئوفیزیک ایران و آذربایجان، از طریق باکو وارد برنامه هسته‌ای ایران کند. وقتی طرف اسرائیلی می‌فهمد که این فرد برای سرویس امنیتی فرانسه کار می‌کند، تصمیم به قتل او می‌گیرد. با این حال مجریان قتل این دختر فرانسوی، در لحظه پایانی و زمانی که فرانسه تهدید می‌کند ایران را در جریان بدافزار اینترنتی قرار دهد، ماموران اسرائیلی از این تصمیم منصرف می‌شوند.

سریال «دفتر گمنام‌ها» در طول ۵ سال پخش تلویزیونی، لاجرم با رویدادهای روز پیش رفته است: از برجام و داعش گرفته تا نفوذ سایبری روس‌ها بر «دموکراسی‌های غربی» و بازگشت قدرت سوریه به بشار اسد.

۲ فصل پایانی این سریال، بر تلاش ماموران فرانسوی و به‌ویژه گیوم ابادی بر نفوذ در اف‌اس‌پ، سازمان امنیت روسیه متمرکز است: با وجود پیروزی فرانسوی‌ها در این نبرد و جذب معاون رئیس سازمان امنیت روسیه، وی در پاریس خودکشی می‌کند و پیش از مرگش، یک آدمکش مافیایی روس را برای قتل معشوقه گیوم ابادی، استخدام می‌کند. ابادی، با وجود پذیرفته شدن در «خانه» دیوانه می‌شود.

Cette scène.#LBDL saison 5 est à voir ou à revoir seulement sur @canalplus pic.twitter.com/hHUMblYSIw

— Bureau des Légendes (@LBDL_canal) May 11, 2020

سکانس پایانی «دفترگمنام‌ها»: کابوس‌های بی‌پایان گیوم ابادی و جمع پرسوناژهایی که او زندگیشان را نابو کرده استدر پایان فصل پنجم این سریال، مدیر جدید (DGSE) که برای اولین بار در تاریخ یک زن است و خود یک جاسوس گمنام، تصمیم خود را درباره «دفتر گمنام‌ها» اعلام می‌کند: انحلال بخشی که بیش از هرچیز، خرابکاری‌های خودش را درست می‌کند.