وقتی که یک «خال» قهرمان المپیک را نجات داد!
رأی دهید
به گزارش گروه سلامت عصر ایران، یکی دیگر از موارد ناخوشایند درباره سرطان مشترک بودن برخی نشانه ها و علائم بیماری با بیماری های دیگر یا بی توجهی و درک نادرست آنهاست. نشانه های اولیه سرطان می توانند فریبنده باشند زیرا ممکن است مواردی عادی به نظر برسند. سرطان به طور معمول دارای علائمی برجسته یا به خوبی تعریف شده نیست. اما با توجه به علائم و نشانه های اولیه و تمیز دادن آنها از بیماری های دیگر می توان شانس بقا را به میزان زیادی افزایش داد.
مردم به طور معمول نشانه های اولیه سرطان را نادیده می گیرند، اما نباید این گونه باشد. اگر توانایی تشخیص نشانه ها و علائم را داشته باشید، کنترل بیماری و از بین بردن سلول های سرطانی نیز به مراتب راحت‌تر خواهد بود. در حقیقت، تشخیص زودهنگام سرطان می تواند جان شما را نجات دهد.
نتیجه تشخیص زودهنگام سرطان
مک هورتون شناگر استرالیایی و قهرمان مسابقات شنای المپیک 2016 ریودوژانیرو، یکی از مثال های خوب در زمینه تشخیص زودهنگام سرطان و نقش آن در افزایش شانس بقای انسان است.
یک هوادار ناشناس پس از مشاهده مسابقه شنای هورتون از تلویزیون متوجه تغییر در یکی از خال های روی سینه این شناگر شده و ایمیلی هشداردهنده برای تیم شنای استرالیا ارسال می کند. با دریافت این ایمیل و مراجعه هورتون به پزشک مشخص می شود که وی به ملانوما، یکی از مرگبارترین انواع سرطان پوست، مبتلا شده است.
پس از انجام عمل جراحی، هورتون با انتشار عکسی در اینستاگرام از آن هوادار تیزبین به واسطه هشدار به موقع تشکر کرد.
ملانوما مرگبارترین نوع سرطان پوست است و در صورت عدم درمان به موقع می تواند به بخش های دیگر بدن نیز سرایت کند. تغییر در تقارن، حد و مرز، رنگ و قطر مواردی هستند که می توانند در تشخیص خال های سرطانی به شما کمک کنند.
روش های تشخیص زودهنگام سرطان
اگر سرطان در مراحل اولیه و به موقع تشخیص داده شود، ما می توانیم جان افراد زیادی را نجات دهیم. حتی در کشورهایی که از سیستم ها و خدمات سلامت قوی برخوردار هستند، بسیاری از موارد سرطان در مراحل پیشرفته و پایانی بیماری تشخیص داده می شوند.
به عنوان مثال، سرطان روده بزرگ را در نظر بگیرید. پولیپ ها 10 سال طول می کشند تا به سرطان تبدیل شوند. یافتن زودهنگام آنها می تواند به معنای واقعی کلمه از پیشرفت بیماری پیشگیری کند.
زمانی که موضوع سرطان مطرح می شود، تشخیص زودهنگام بهترین شکل پیشگیری است. موارد زیر می توانند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کنند.
غربالگری
غربالگری به عنوان شناسایی احتمالی یک بیماری ناشناخته در جمعیتی به ظاهر سالم و بدون علائم با استفاده از آزمایشات، معاینات یا روش های دیگر تعریف می شود که می توانند به سرعت و به راحتی برای جمعیت هدف استفاده شوند.
به عنوان مثال، انجام کلونوسکوپی برای مردان و زنانی که از سن 50 سالگی عبور کرده اند، توصیه می شود. در برخی موارد، مانند زمانی که با عوامل خطرآفرین ژنتیکی مواجه هستید، انجام این کار حتی باید از سنین پایین‌تر آغاز شود.
برای پیشگیری از سرطان پروستات، انجام غربالگری PSA برای مردان سالم در بازه سنی 50 تا 70 سال هر یک یا دو سال یک بار بر اساس نتایج آزمایش های بالینی توصیه می شود. همچنین، انجام آزمایش پایه برای مردان در بازه سنی 45 تا 49 سال نیز توصیه شده است.
برای زنان، انجام ماموگرام های سالانه پس از 40 سالگی برای پیشگیری از سرطان پستان توصیه می شود. افزون بر این، برای زنانی که در بازه سنی 21 تا 65 سال قرار دارند، انجام آزمایش پاپ اسمیر هر سه سال یک بار توصیه می شود. این اقدامی موثر برای غربالگری سرطان دهانه رحم است.
این که چه آزمایش هایی را باید انجام دهید و چه زمانی باید آنها را انجام دهید تنها به سن و جنسیت شما بستگی ندارد، بلکه به عوامل خطرآفرین دیگر مانند سابقه خانوادگی نیز وابسته است.
آگاهی از سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی یکی از عواملی است که می توان برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان مورد توجه قرار داد زیرا نقشی کلیدی در بسیاری از انواع سرطان ایفا می کند. اگر ابتلا به سرطان در خانواده شما سابقه دارد، مشاوره ژنتیکی و غربالگری زودهنگام می توانند نقش مهمی در تشخیص و پیشگیری از سرطان ایفا کنند.
به عنوان مثال، یک شرایط ژنتیکی به نام سندرم لینچ می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را در مردان به میزان 85 درصد و در زنان به میزان 40 درصد افزایش دهد. اگر این شرایط در خانواده شما سابقه دارد، باید کلونوسکوپی را از سن 25 سالگی آغاز کنید.
سرطان پستان یک نمونه دیگر را ارائه می کند. اگر دارای یک جهش ژنتیکی مانند BRCA1 یا BRCA2 هستید، پزشک شما هرچه دقیق شما را زیر نظر قرار داده و گزینه های احتمالی ماستکتومی پیشگیرانه را مد نظر قرار می دهد.
کنترل آنچه می توانید
بسیاری از عوامل خطرآفرین ابتلا به سرطان، از جمله ژن ها، از کنترل شما خارج هستند. بر همین اساس، حذف عوامل خطرآفرین دیگر که می توانید بر آنها کنترل داشته باشید اهمیت بیشتری می یابد.
تغییرات و انتخاب های سبک زندگی می توانند تفاوت چشمگیری در پیشگیری از سرطان ایجاد کنند. به عنوان مثال:
- با ترک سیگار می توانید خطر سرطان های ریه، مثانه و دیگر انواع سرطان را کاهش دهید.
- با پرهیز از سولاریوم یا حمام آفتاب بیش از حد می توانید از سرطان پوست پیشگیری کنید.
- با ترک الکل می توانید خطر ابتلا به سرطان کبد را به حداقل برسانید.
- ورزش منظم و رژیم غذایی سالم و هوشمندانه به منظور حفظ وزن سالم می تواند احتمال ابتلا به سرطان پستان و انواع دیگر سرطان را کاهش دهد.
پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری تا حد زیادی به خود بیمار بستگی دارد. بر آنچه می توانید کنترل داشته باشید و زمانی که به چکاپ ها و غربالگری های منظم نیاز است، آن را به یک عادت تبدیل کنید.
از نشانه های پنهان سرطان
کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
کاهش وزن چشمگیر بدون این که تغییری در رژیم غذایی یا ورزشی شما ایجاد شده باشد می تواند یکی از نشانه های اولیه ابتلا به سرطان باشد. دلایل دیگری می توانند زمینه‌ساز این شرایط باشند، اما امکان ابتلا به سرطان لوزالمعده، ریه یا معده نباید نادیده گرفته شود.
خون در ادرار یا مدفوع
اگر هنگام گوارش غذا احساس خوشایندی ندارید و متوجه خون در ادرار یا مدفوع خود شده اید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این می تواند نشانه ای هشدار دهنده از ابتلا به سرطان روده بزرگ یا کلیه باشد.
تغییرات در خال ها
ایجاد تغییر در خال ها یکی از نشانه های رایج سرطان است. سرطان پوست شایع‌ترین شکل سرطان محسوب می شود. مشخص شده است که زنان هرچه بیشتر مستعد ابتلا به برخی انواع سرطان پوست، از جمله نمونه مرگبار ملانوما هستند. تغییر در ظاهر چه از نظر اندازه، تقارن، رنگ، و حد و مرز خال ها یکی از نشانه های شایع ابتلا به سرطان پوست است که می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری نیز کمک کند.
خونریزی بین پریودها (زنان)
اگرچه دلایل دیگری مانند تغییر در سطوح هورمونی، التهاب دهانه رحم، استرس و خون رقیق می توانند به بروز این شرایط منجر شوند، اما مراجعه به پزشک و بررسی شرایط بهترین گزینه است زیرا خونریزی بین پریودها می تواند نشانه ای از سرطان آندومتر باشد.
نفخ (زنان)
نفخ مشکلی شایع است که هر فردی می تواند آن را تجربه کند و زنان بیشتر از مردان مستعد آن هستند. نفخ به طور معمول می تواند در نتیجه سوء هاضمه، سندرم پیش از قاعدگی و بارداری رخ دهد، اما نفخ پایدار می تواند نشانه ای نگران کننده باشد. اگر نفخ بیش از دو هفته ادامه داشته و با خونریزی و کاهش وزن همراه است، مراجعه به پزشک برای بررسی احتمال ابتلا به سرطان تخمدان بهترین گزینه است.
تغییرات در بیضه ها (مردان)
یکی از نشانه های اولیه سرطان در مردان ایجاد تغییر در بیضه هاست. اگر متوجه یک توده، تورم، درد و ناراحتی یا هر گونه تغییر دیگر در بیضه های خود شده اید، به پزشک مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به سرطان بیضه که می تواند بسیار سریع رشد کند، بررسی شود.
مشکلات در دفع ادرار (مردان)
با افزایش سن، بزرگ شدن پروستات شرایطی شایع بین مردان محسوب می شود و می تواند موجب بروز مشکلاتی در دفع ادرار شود که از آن جمله می توان به نیاز هرچه بیشتر به دفع ادرار در مقایسه با شرایط عادی، دشواری در آغاز دفع ادرار یا جریان ضعیف ادرار اشاره کرد. این نشانه ها می توانند به سرطان پروستات نیز اشاره داشته باشند.
تغییرات در پستان
سرطان پستان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است که هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی نشانه های مشهود این نوع سرطان شامل تغییر در ساختار پستان، ظهور توده ها یا ایجاد تغییراتی در پوست یا نوک پستان می شوند. این نشانه های هشدار دهنده باید توسط پزشک به خوبی بررسی شوند. البته گاهی اوقات این نشانه ها می توانند در نتیجه عوامل هورمونی یا سلامت دیگر نیز شکل بگیرند.
درد بدون دلیل و پایدار
درد می تواند در نتیجه بروز شرایط مختلفی شکل بگیرد. با این وجود، دردی بدون دلیل که یک ماه یا بیشتر ادامه داشته است می تواند به سرطان های استخوان، مغز یا انواع دیگر این بیماری اشاره داشته باشد.
خستگی غیر معمول و پایدار
احساس خستگی در جوامع شلوغ امروز کاملا عادی به نظر می رسد. اما زمانی که فعالیت خاصی انجام نمی دهید و همچنان با خستگی پایدار مواجه هستید، این شرایط نگران کننده است. خستگی غیر معمول و پایدار می تواند نشانه ای از ابتلا به سرطان باشد.
دشواری در بلع
هر از گاهی، ما تورم یا خشکی در گلو را تجربه می کنیم که عمل بلع را دشوار می سازد و این شرایط به نام «دیسفاژی» شناخته می شود. این ممکن است یک ناراحتی جزئی به نظر برسد، اما گاهی اوقات سرطان در دهان، گلو یا مری دلیل دشواری در بلع محسوب می شود. اگر به طور مکرر در بلع غذا یا مایعات با دشواری مواجه هستید باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
سرفه
دلایل مختلفی می توانند به شکل گیری سرفه منجر شوند، از این رو نشانه ای گیج کننده محسوب می شود. اما زمانی که با سرفه پایدار طی چند هفته مواجه هستید، بدون این که دلیل مشخصی برای آن وجود داشته باشد، نگرانی ها افزایش می یابد. همراهی سرفه با درد، تنگی نفس یا خون در خلط سینه می تواند به شرایطی جدی اشاره داشته باشد. افراد سیگاری باید توجه ویژه ای به سرفه داشته باشند زیرا شایع‌ترین نشانه سرطان ریه است.
سوزش سردل
افرادی که به مصرف قهوه و غذاهای تند اعتیاد دارند، ممکن است بیشتر از دیگران با سوزش سردل آشنا باشند. سوزش سردل می تواند به واسطه عادات غذایی نامناسب و برخی شرایط پزشکی دیگر شکل بگیرد. همچنین، اگر به طور مداوم با سوزش سردل مواجه هستید می تواند نشانه ای از بروز سرطان در تخمدان، قلب و مری باشد.
تب
تب به واسطه بروز عفونت در بدن شکل می گیرد. زمانی که عفونت درمان می شود، دمای بدن نیز کاهش می یابد. اما زمانی که تب از بین نمی رود یا در شرایطی شدید رخ می دهد، این می تواند به موضوعی نگران کننده اشاره داشته باشد. تب بلند مدت می تواند یکی از نشانه های ابتلا به سرطان باشد.
تغییر در غدد لنفاوی
سیستم لنفاوی نقش مهمی در مبارزه با عفونت ها و جذب مایعات اضافی، چربی ها و مواد زائد از کل بدن ایفا می کند. برخی مناطق بدن که به طور معمول غدد لنفاوی در آنها متورم می شوند شامل گردن، کشاله ران، و زیر بغل هستند. تورم غدد لنفاوی به طور معمول به واسطه عفونت های رایج رخ می دهد، اما می تواند نشانه ای از برخی انواع سرطان مانند لوسمی (سرطان خون) و لنفوم (سرطان غدد لنفاوی) نیز باشد. در صورت حساسیت به لمس یا مشاهده تورم در زیر بغل یا گردن به پزشک مراجعه کنید.
