اروپا و اسرائیل، تنش زیر پوست شهر مقدس

اروپا و اسرائیل، تنش زیر پوست شهر مقدس

روزنامه هاآرتص روز سه شنبه، اول دسامبر نسخه ای از پیش نویس یک بیانیه آتی اتحادیه اروپا را منتشر کرد که در آن اعضای این اتحادیه خواستار تقسیم بیت المقدس و استقرار پایتخت کشور مستقل "فلسطین" در بخش شرقی این شهر می شوند.

به گزارش هاآرتص این بیانیه به ابتکار سوئد تهیه شده که در حال حاضر ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد. در متن پیش نویسی که هاآرتص به عنوان پیشنهاد سوئد از آن یاد کرده، چند نکته درخور توجه دیده می شود، نکاتی که بعید است در کوتاه مدت به کنشی تازه از سوی اتحادیه اروپا معطوف باشد اما صرف طرح آنها آنقدر اهمیت داشته که نگرانی و اعتراض بی درنگ دولت اسرائیل را برانگیزد.

در رأس این نکات شاید اشاره مستقیم تنظیم کنندگان بیانیه به بیت المقدس شرقی به عنوان پایتخت کشور آینده "فلسطین" باشد.

بخش شرقی بیت المقدس از مناطقی بود که -- همچون نوار غزه و بلندی های جولان -- در جریان جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ میلادی به اشغال اسرائیل درآمد و از همان زمان به یکی از موارد اصلی اختلاف طرفین بدل شد.

حساسیت این سرزمین مقدس مسلمانان و یهودیان به اندازه ای است که دو دهه پیش از جنگ ۱۹۶۷ نیز سازمان ملل متحد در طرح تقسیم سرزمین های فلسطینی پیشنهاد کرده بود کنترل آن به مرجعی بین المللی واگذار شود. پیشنهادی که البته دولت های وقت عرب آن را رد کردند و تا سال ها بر "فلسطینی بودن" کلیت این شهر پای فشردند.

از آن زمان تا کنون تحولات بسیاری در خاورمیانه رخ داده اما سرنوشت بیت المقدس همچنان محل مناقشه است. دولتمردان اسرائیلی به کرات گفته اند که تمام بیت المقدس را به عنوان پایتخت کشور موعودشان می خواهند و سیاستمداران فلسطینی همواره از بیت المقدس شرقی به عنوان خط قرمز مطالباتشان یاد کرده اند.

در این شرایط، اعلام موضع صریح اتحادیه اروپا می تواند دستکم در عرصه نظر و در فضای بحث پیرامون مناقشه اسرائیلی ها و فلسطینیان به نفع طرف فلسطینی تمام شود.

حساسیت بیت المقدس برای مسلمانان و یهودیان به اندازه ای است که دو دهه پیش از جنگ ۱۹۶۷ نیز سازمان ملل متحد در طرح تقسیم سرزمین های فلسطینی پیشنهاد کرده بود کنترل آن به مرجعی بین المللی واگذار شود

گذشته از آن صرف اعلام چنین موضعی -- در صورت نهایی شدن پیش نویس و تصویب آن از سوی وزرای خارجه اتحادیه اروپا -- می تواند خود نشانه ای از تحولاتی تدریجی در سیاست خارجی اتحادیه اروپا باشد.

اشاره هاآرتص به تلاش های گسترده دستگاه دیپلماسی اسرائیل برای تغییر این بیانیه ضمن ابراز بدبینی و "اجتناب ناپذیر" خواندن تصویب آن، می توان گواه دیگری بر مدعای فوق دانست.

تردیدی نیست که با وجود حمایت بی دریغ ایالات متحده از سیاست های دولت اسرائیل، ابتکاراتی از این دست تا رسیدن به مرحله فشار عملی بر سیاستگذاران اسرائیلی راه درازی در پیش دارند.

با این حال مواضع اتحادیه اروپا نیز، به عنوان یکی از چهار رکن مذاکرات خاورمیانه (همراه با آمریکا، روسیه و سازمان ملل) و در جایگاه شریکی عمده در مبادلات اقتصادی، برای اسرائیل اهمیت بسزایی دارد. اما آنچه دولت اسرائیل را نگران کرده تنها "به رسمیت شناختن بیت المقدس شرقی" به عنوان پایتخت کشور "فلسطین" نیست.

در متنی که هاآرتص به عنوان پیش نویس بیانیه وزرای خارجه اتحادیه اروپا منتشر کرده نکات ریز و درشت دیگری نیز هست که اشاره ای هر چند گذرا به آنها، فضای این بحث را روشن تر می کند.

همانطور که در نقل قول مستقیم جمله قبل پیداست، تنظیم کنندگان پیش نویس دستکم در دو مورد به کشور "فلسطین" اشاره می کنند. نفس حمایت از طرح موسوم به دو کشور نه تنها چیز تازه ای نیست که کمابیش به کلیشه ای در ادبیات سیاسی بین المللی بدل شده است.

برعکس، لفظ "فلسطین" کلیشه که هیچ، چه بسا در واژگان مربوط بحران سیاسی خاورمیانه کمیاب و در ادبیات اغلب رسانه های جهانی به کلی نایاب است. از این منظر، به کار گیری فلسطین -- بدون گیومه یا قید زمانی آینده -- در متن پیش نویس مزبور نکته ای است که قاعدتا از چشم طرف دیگر مناقشه پنهان نمی ماند.

لفظ "فلسطین" کلیشه که هیچ، چه بسا در واژگان مربوط بحران سیاسی خاورمیانه کمیاب و در ادبیات اغلب رسانه های جهانی به کلی نایاب است. از این منظر، به کار گیری فلسطین -- بدون گیومه یا قید زمانی آینده -- در متن پیش نویس مزبور نکته ای است که قاعدتا از چشم طرف دیگر مناقشه پنهان نمی ماند

واقعیت آن است که موجودیتی به نام کشور فلسطین را طی دو دهه گذشته دستکم صد کشور عضو سازمان ملل به رسمیت شناخته اند اما چون این نام هیچگاه -- به جز در اشاره تاریخی به سرزمینی در شرق دریای مدیترانه -- وارد ادبیات سیاسی و رسانه ای نشده، از آن به رسمیت شناخته شدن نیز، چیزی به مردمان فلسطینی نرسیده است.

اگر بپذیریم که زبان و گفتمان غالب در یک زمینه مفروض، ضمن اثر پذیرفتن از واقعیات بیرونی، خود می تواند منشاء دگرگونی تدریجی در آن واقعیات باشد، در این صورت متن پیش نویس مورد بحث اهمیتی دو چندان خواهد یافت.

علاوه بر این دو نکته، نکات مهم دیگری هم در سند منتشره توسط هاآرتص هست که واکنش سریع و تند دولت اسرائیل را بیش از پیش قابل درک می کند. از آن جمله است موضع گیری صریح در مورد مرزهای دو کشور (در آینده) و تاکید بر اینکه هیچ تغییری در مرزهای موسوم به ۱۹۶۷ مگر به رضایت طرف فلسطینی برای اتحادیه اروپا قابل قبول نخواهد بود.

یا اشاره ای بسیار کوتاه و ضمنی به طرح دولت نتانیاهو برای توقف ده ماهه بخشی از فعالیت های ساختمانی و شهرک سازی -- که به رغم تلاش اسرائیل توجه چندانی به آن نشده است.در عوض تنظیم کنندگان متن از دولت اسرائیل خواسته اند که سریعتر گام هایی اساسی تر در راستای توقف کامل همه فعالیت های شهرک سازی بردارد.

با توجه به این نکات و لحن کلی بیانیه می توان آن را نشانه ای هرچند کمرنگ از تغییر در سیاست خارجی اتحادیه اروپا دانست. با نگاهی واقع بین تر اما نباید فراموش کرد که اتحادیه اروپا کماکان رابطه ای بسیار نزدیک با دولت اسرائیل دارد. در نهایت اینکه نگاه بدبین می تواند از این همه جز تلاش ضمنی اروپایی ها برای خشنود کردن طرف فلسطینی و بازگرداندن ایشان به میز مذاکره نبیند.

کما اینکه در بخش پایانی پیش نویس تنظیم کنندگان به حمایت از "انتخاباتی آزاد و منصفانه در فلسطین" می نویسند. انتخاباتی که چهار سال پیش با همین ویژگی ها برگزار شد، اما اتحادیه اروپا نیز چون ایالات متحده دولت برآمده از آن را به رسمیت نشناخت.

مهراد واعظی نژاد - کارشناس مسایل خاورمیانه

shahram khosh maram - ایران - تهران
من خیلی دلم میخواهد بیت المقدس را ببینم و امیدوارم که بالاخره روزی برایش راه حلی پیدا شود. بعید میدانم در اینده نزدیک باشد. از نظر من اسرائیل بیت المقدس را اشغال کرده است. بیت المقدس بی تردید مقدس ترین شهرجهان هست و حدود 2 میلیارد نفر از آن به احترام یاد میکنند. از همه بیشتر٬ برای یهودیان مهم هست. معبد سلیمان که در بردارنده صندوق حاوی ده فرمان خدا به موسی بود٬ در انجا قرار داشت. این معبد یکبار توسط بابلیها ویران و غارت شد ولی کوروش انرا دوباره برای کلیمیان ساخت تا رومیها دوباره انرا غارت کردند و این بار انرا اتش زدند. فقط یک دیوار از آن ماند که الان درست بالای ان همان قدس مسلمانان قرار دارد. این دیوار مقدسترین نقطه جهان از نظر یهودیان هست.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

i.am.the.world - لوگزامبورگ - اش
اقا مغز این بشر جماعت از جقلبقو هم پیچیده تر و زشتر شده است. مطلب به این سادگی را ذهن کور و پیچ خورده در باور و خیال نمیتواند ببیند. عرض میکنم: ایا تا زمانی که یهودی میخواهد یهودی بماند؛ و ان عرب مسلمان میخواهد مسلمان بماند؛ امکان زندگی کردن در صلح وجود دارد؟ والسلام! حالا هی سیرک براه بیندازند و بازارگرمی سیاسی کنند. اینجا و انجا امضا کنند و در اسلو یا کمپ دیوید با هم دست بدهند. اینها صلح به بار اورده؟! 60 سال است در بر همان پاشنه میچرخد؛ غیر از این است؟ تا 600سال دیگر هم به همین منوال خواهد بود. چیز به این سادگی را نمیبینیم! جدن عجیب نیست؟ مغز انچنان در تله فکر و ایده ال گیر افتاده که هیچ چیز را نمیتواند مستقیم و ساده ببیند. و این حال و روز دنیاست. نگاه کنید. وضعیت دنیا و انسانها جدن رقتبار و تاسف بار است. اینطور نیست؟ شاد باشید.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت دوم:‌بیت المقدس یا اورشلیم محل زندگی و دعوت و عروج حضرت عیسی از نظر مسیحیان هست. مسیحیان معتقد٬ به محل عروج حضرت مسیح میروند . جرج بوش حتی یک شب در ان محل ماند و تونی بلر هم که از مسیحیان معتقد هست دائم به انجا میرود. اهمیت این مکان تا انجا بود که به جنگهای صلیبی انجامید و هنوز هم بسیاری از مهمانسراهای قدیمی اروپا نام اورشلیم را دارند.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت سوم: برای مسلمانان هم مهم هست. به احتمال زیاد حضرت محمد در دورانی که تجارت میکرده به انجا رفته بوده و خیلی هم تعریف میکرده است. به گفته مسلمانان٬ پیامبر از مسجدالاقصا به اسمان رفت. این واقعه فوق العاده از نظر تاریخی اهمیت پیدا کرد و بارها مورد اشاره شاعران و ادیبان بزرگ ایران قرار گرفته. مخالفین پیامبر بسیار از این جریان خوشحال شدند چون تصور میکردند مردم را قانع میکند که او دیوانه هست. ابوبکر که در مکه فردی محترم و قدرتمند بود از او دفاع کرد و او را تصدیق کرد و به خاطر این کارش در آن مقطع حساس٬ به ابوبکر صدیق معروف شد.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت چهارم:‌ در زمان عمر مسلمانان شام را گرفتند و قدرت پیدا کردند و مسیحیان و یهودیان بیت المقدس تصمیم گرفتند صلح کنند. عمر که مدیر توانایی بود و همه از او حرف شنوی داشتند دستور داد که سپاه مسلمانان وارد شهر نشود تا او شخصا بیاید. این اولین بار بود که خلیفه خودش می امد. عمر فوق العاده به پیامبر علاقه داشت و میگفت چون او همیشه به این شهر علاقه داشت پس به احترام او٬‌ خلیفه باید شخصا بیاید. روز ورود عمر به بیت المقدس از نظر تاریخی فوق العاده مهم هست. همه مسلمانان به رهبری ابوسفیان و معاویه با لباسهای فاخری که از فتح شام به دست اورده بودند٬‌ دور شهر منتظر خلیفه بودند تا از مدینه بیاید.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت سوم: برای مسلمانان هم مهم هست. به احتمال زیاد حضرت محمد در دورانی که تجارت میکرده به انجا رفته بوده و خیلی هم تعریف میکرده است. به گفته مسلمانان٬ پیامبر از مسجدالاقصا به اسمان رفت. این واقعه فوق العاده از نظر تاریخی اهمیت پیدا کرد و بارها مورد اشاره شاعران و ادیبان بزرگ ایران قرار گرفته. مخالفین پیامبر بسیار از این جریان خوشحال شدند چون تصور میکردند مردم را قانع میکند که او دیوانه هست. ابوبکر که در مکه فردی محترم و قدرتمند بود از او دفاع کرد و او را تصدیق کرد و به خاطر این کارش در آن مقطع حساس٬ به ابوبکر صدیق معروف شد.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت پنجم:‌ از دور دو نفر با یک شتر پیدا شدند. روایت هست که عمر و غلامش قرار گذاشته بودند نوبتی سوار تنها شترشان شوند و ان موقع نوبت غلام عمر بود که سوار شتر باشد. عمر کلا ادم ساده زیستی بود و کلا 7 لباس در 10 سال خلافتش عوض کرد . معاویه و ابوسفیان به پیشواز رفتند و از عمر خواستند لباسش را عوض کند که قبول نکرد. عمر با غلامش با این سر و وضع در میان شگفتی همگان وارد بیت المقدس شدند و کشیشان و مسوولین شهر با لباسهای گرانقیمت به استقبال امدند. به زودی ظهر شد و عمر همانجا روی زمینی خاکی نماز خواند . انجا نزدیک صخره ای بود و مسجدی در انجا ساختند که یکی از بعدها نماد بیت المقدس شد و همانی هست که در بالا عکسش هست. این مسجد٬‌ مسجد صخره هست و برخلاف تصور بیشتر مردم مسجد الاقصی نیست. مسجدالاقصی خیلی کوچک هست و گنبد سبز دارد.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

Hoja Verde - ایران - تهران
رژیم آخوندها و رژیم اسرائیل هر دو طاعون بشریت هستند.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

shahram khosh maram - ایران - تهران
قسمت ششم: این شهر کوچک شاید بیش از هر نقطه ای در دنیا عامل جنگ شده و هنوز هم بحرانی ترین نقطه جهان هست. قضیه این شهر چه از نظر سیاسی٬ چه تاریخی٬ چه قومی و اجتماعی و چه مذهبی انقدر پیچیده هست که من یکی حالا حالاها راه حلی برایش نمیبینم.
پنج‌شنبه 12 آذر 1388

مسلمان ایرانی - ایران - شیراز
shahram khosh maram - ایران - تهران . تشکر شهرام جان بابت اطلاعاتتان. بسی استفاده کردیم. پیروز باشید
جمعه 13 آذر 1388

i.am.the.world - لوگزامبورگ - اش
شهرام خوش مرام عزیزم که سابقه توجه و عنایت بر نگارنده دارد؛ گویا مطالبی؛ که از کتب تاریخی در ذهن جمع اوری و ظبط کرده است؛ در اینجا انعکاس داده اند. بنده اما در خط دوم از کامنت اول ایشان؛ دچار مشکل شدم و ذهنم از پیگیری مطلب باز ماند. ایشان مینویسند: بیت المقدس بی تردید مقدسترین شهر جهان است. راستی تقدس یعنی چه؟ مقدس بودن یعنی چه؟ عنایت دارید؟ اینکه ما میگوئیم چیزی مقذس است منظورمان چیست؟ شهرام جان براین کلمه مبهم پسوند افراطی -ترین- نیز افزوده اند که همواره موجب ترس و رویگردانی کامل نگارنده از یک مطلب بوده است. شادی ایشان را ارزومندم.
جمعه 13 آذر 1388

IRAN ZAMEN - نروژ - روگنان
اقا منفجرش کنید خیال همه از این بت پرستی راحت شود.لطفا مکه یادتان نرود
شنبه 14 آذر 1388

رأی دهید
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.