حضور دماوند , گنبد گیتی در فهرست یونسکو؟

حضور دماوند , گنبد گیتی در فهرست یونسکو؟

البته در سایت یونسکو نام دماوند در فهرست اصلی آثار ثبت شده از ایران که در آن تنها هشت نام از جمله پرسپولیس و پاسارگاد گنجانده شده، دیده نمی شود. بلکه "دماوند" در فهرست طولانی آن دسته از مناطق و آثاری از ایران قرار گرفته که برای بررسی به یونسکو ارائه شده اند.

کوه دماوند بلندترین قله آتشفشانی منفرد آسیا محسوب می شود. ناصر کرمی، روزنامه نگار و کارشناس محیط زیست به بی بی سی گفته است که این کوه، نزدیکترین قله با ارتفاع بیش از پنج هزار متر به اروپاست و این موضوع برای گردشگران کوهنورد بسیار جالب است.

علاوه بر این دماوند همواره در ادبیات و اساطیر ایران جایگاه خاصی داشته است و بخش مهمی از میراث طبیعی ایران محسوب می شود به طوری که ملک الشعرای بهار، شاعر نامی ایران در قصیده ای به نام دماوندیه آن را "گنبد گیتی" خوانده است.

اغلب تصور می شود که دماوند بخشی از رشته کوه البرز است. در حالی که به گفته کارشناسان این کوه یک کوه منفرد آتشفشانی است که از ده هزار سال پیش خاموش بوده و ارتباطی با البرز ندارد این دو در زمانهایی متفاوت بوجود آمده اند.

ناصر کرمی با ذکر این نکته که قله فوجی یاما در ژاپن که ارتفاعی به مراتب کمتر از دماوند دارد، همانند آن قله ای مخروطی است، یادآور می شود که قله فوجی یاما مورد حفاظت شدید و پیچیده ای قرار دارد و بازدید از آن به قصد صعود به این قله، تنها از مسیری مشخص و با نوبت بندی انجام می شود تا میزان فرسایش آن بر اثر تردد بازدیدکنندگان به حداقل برسد. در حالی که در مورد قله دماوند و پوشش گیاهی آن هیچ گونه تدابیر حفاظتی بکار گرفته نمی شود.

معاون میراث فرهنگی گفته است که ثبت جهانی یک اثر ملی باعث افزایش میزان گردشگران خارجی و افزایش ضریب امنیت آن می شود. اما برخی کارشناسان محیط زیست معتقدند که وارد شدن نام محیطهای طبیعی ایران به فهرستهایی چون فهرست یونسکو باعث روی آوردن مردم به آنها و از میان رفتن کیفیت زیست محیطی این اماکن می شود بدون آن که در نحوه مدیریت آنها تغییر مثبتی پدید آید.

گفته می شود دلیل آن که نام مکانهای ارزشمند طبیعی ایران چندان در فهرستهای جهانی ثبت نشده، عدم غنای جغرافیایی آنها نیست بلکه بیشتر از این روست که برای معرفی این آثار، اقدامات و پی گیریهای اداری لازم صورت نگرفته است.

با این حال در مجموع انتظار می رود که معرفی گسترده نقاط جغرافیایی مهم و ارزشمندی چون کوه دماوند و وارد شدن نام آنها در فهرستهای جهانی باعث شود که بیش از پیش تحت نظارت درآیند و از آنها حفاظت بیشتری به عمل آید.