آیت‌الله صانعی: ثابت کردم دیه زن و مرد برابر است
صانعی: ثابت کردم دیه زن و مرد برابر است
آیت‌الله صانعی گفت: در اصلاح قانون مجازات اسلامی باید نظریه افرادی که اجتهادشان مسلم و تثبیت شده است، پرسیده شود. آیت‌الله یوسف صانعی، مرجع تقلید و استاد حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با ایسنا، به پرسش‌هایی درباره لایحه اصلاح قانون مجازات اسلامی که در آینده به مجلس خواهد رفت پاسخ داد و گفت: من به آقایان عرض کرده‌ام، اگر می‌خواهند قانونی بنویسند که اشکالی به آن وارد نشده و جامعه هم پذیرای آن باشد و از نظر قانون اساسی هم بی‌اشکال باشد، باید نظریه افرادی که اجتهادشان مسلم و تثبیت شده است و با متد حوزه پیش رفته‌اند را جویا شوند. وی افزود: تمام مسائلی که مورد اشکال است، خصوصا در استفتائات قضائی، بنده در کتاب‌هایم پاسخ داده‌ام و آن طور که بنده برداشت کرده‌ام، با پاسخ‌های من هیچ اشکالی به آنها نیست. صانعی با اشاره به اینکه در قانون اساسی آمده است، مصوبات مجلس نباید خلاف شرع باشد، گفت: خلاف شرع چیزی است که همه خلاف می‌دانند و نه خلاف شرع به نظر بنده یا فلان مجتهد زیرا این، خلاف شرع مقید است. وی ادامه داد: اگر مطلبی مورد اختلاف است و فقیهی که مدت‌ها قبل زندگی می‌کرده، آن را به گونه‌ای بیان داشته که اکنون پاسخگوی دنیای اسلام است، می‌توانیم آن نظر را قانون کنیم. این مرجع تقلید با بیان اینکه کسانی که می‌خواهند قانونی بگذارند، باید نظراتی که بر خلاف قانون مجازات کنونی است را لحاظ کنند تا قانونی بی‌اشکال داشته باشیم، گفت: درست است که قوانین جزایی ما از تحریرالوسیله امام (ره) گرفته شده است اما ایشان فرمودند «تحقیق باید بر تحقیقات اضافه شود». صانعی با اشاره به بیانات حضرت امام(ره) گفت: ایشان فرمودند افراد باید آبرویشان را بگذارند و طوری اجتهاد کنند که پاسخگوی دنیا باشند. وی درباره قوانین مصوب مجلس که در شورای نگهبان رد می‌شود، افزود: اگر موردی هم در شورای نگهبان مورد قبول واقع نشود، به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود و بررسی می‌شود. دیه عاقله را به معنای رایج بین فقها قبول ندارم وی درباره عاقله گفت: بنده دیه عاقله را به این معنای رایج بین فقها قبول ندارم و آیت‌الله مقدس اردبیلی هم این حرف‌ها را به چالش کشانده است. صانعی با ذکر اینکه عده‌ای گفته‌اند عاقله برای این دیه را می‌پردازد که باید فرد خطاکار را به نحو درستی تربیت می‌کرده، افزود: مگر در دنیای امروز می‌توان اقوام و خویشان را تربیت کرد. وی تصریح کرد: پرداخت دیه توسط عاقله جایی است که عاقله در کار خاطی تاثیر داشته و کنترل کننده وی باشد که می‌توان به کودک و دیوانه اشاره کرد. صانعی افزود: مطلبی ضروری اسلام است که صدها روایت منطبق با آن مطلب وجود داشته باشد اما وقتی برداشت تنها از چند روایت است، می‌توان گفت برداشتی هم می‌گوید، دیه بر عاقله مواردی را که در قانون آمده شامل نمی‌شود. وی با بیان اینکه به طور مثال عاقله افراد موجی جنگ، حکومت است، افزود: بر حکومت است که این افراد را در مکانی نگه‌داری کند یا مبلغی به خانواده‌شان بپردازد تا وی را محافظت کنند، حال اگر حکومت محافظت نکرد، باید دیه وارده را بپردازد. صانعی افزود: این تعریف فقهی زیبا از عاقله تا بیاید قانون شود، امام زمان (عج) ظهور خواهند کرد. از نظر فقهی ثابت کردم که دیه مرد و زن برابر است صانعی، منشأ تفاوت دیه مرد و زن را در زمان شهید بهشتی دانست و گفت: بهشتی در آن شرایط انقلابی این وجه اعتباری را مطرح کرد که چون مرد خرجی می‌دهد، دیه وی دو برابر زن است. وی افزود: اصل این مطلب نادرست است و شهید بهشتی آن زمان این مطلب را بیان داشته است وگرنه شهید بهشتی یک مجتهد است که امروز به او احتیاج داریم. صانعی با اشاره به اینکه در فقه شیعه اصلا این حرف‌ها و این‌گونه مسائل مطرح نیست و با اعتباراتی که اشکال دارد، نمی‌توان قانون درست کرد، ادامه داد: این یک فکر و تحلیل است و قواعد فقه شیعه با تحلیل درست نمی‌شود بلکه ابتدا باید قرآن، متون و روایات را دید و در کنار آن تحلیل کرد. وی خاطرنشان کرد: بنده از نظر فقهی ثابت کردم که دیه مرد و زن برابر است. قصاص، زیباترین قانون اسلام است وی همچنین افزود: در باب قصاص هم، به عقیده من زن و مرد در کنار هم قصاص می‌شوند، بدون اینکه تفاوتی را بپردازند. صانعی با اشاره به اینکه در باب حدود یکی از دو راه را باید حل کنیم، گفت: یک راه این است که بگوییم حسب فتوای مشهور، آیین دادرسی در این مورد شهادت 4 مرد یا 4 مرتبه اقرار فرد لازم است. وی ادامه داد: در غیر این صورت باید این موارد را تنها مربوط به زمان معصوم بدانیم و به این ترتیب مشکل را حل کنیم، حال اگر با راه‌های دیگر این جرم ثابت شد می‌توان تعزیر کرد. آیت‌الله صانعی خاطرنشان کرد: تعزیر مجازاتی است که جرم‌شناسان، روانشناسان و جامعه شناسان نظر می‌دهند که چه طور می‌شود افراد را مجازات کرد. وی با ذکر اینکه قصاص زیباترین قانون است، افزود: در قانون قصاص، آزادی، عاطفه و حق حیات حفظ شده است. وی ادامه داد: هر قانونی آزادی انسان را محدود می‌کند، در حالی که در قانون قصاص، صاحبان خون مختارند. زن از تمام اموال شوهر اعم از زمین و غیر زمین ارث می‌برد صانعی در ادامه با بیان اینکه در قانون ارث می‌گویند، زن فقط از اموال منقول همسرش ارث می‌برد، گفت: اکنون دیگر منقول‌ها ارزشی ندارند و سبب می‌شود که نصف جمعیت ما از حقوقشان محروم شوند. وی افزود: بنده نظرم این است که زن از تمام اموال شوهر اعم از زمین و غیر زمین ارث می‌برد. وی با اشاره به اینکه ما مقلد دیگران نیستیم، افزود: اجتهاد یعنی هر کس برداشت خودش را بگوید و بنده این گونه برداشت کرده‌ام. صانعی در پایان گفت: درخصوص تمام حرف‌هایی که بنده عرض می‌کنم امام (ره) رضایت داشتند، کما اینکه در چندین مورد که با امام (ره) صحبت می‌کردم، ایشان جواب مثبت دادند.
