زندگینامه آیت الله خامنه ای( بخش دوازدهم )-در مجلس اول علیه بنی صدر

قسمت پیشین از این سلسله برنامه ها به تلاش حجت الاسلام  خامنه ای و سایر سران حزب جمهوری اسلامی برای جلوگیری از ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر و نیز نحوه ورود حجت الاسلام  خامنه ای به دوره اول مجلس شورای اسلامی پرداختیم.اکنون در ادامه این سلسله برنامه ها به بررسی نقش وی  در برکناری ابوالحسن بنی صدر – اولین رئیس جمهوری منتخب ایران- می پردازیم.
 
ابوالحسن بنی صدر در اسفندماه سال ۱۳۵۸ رئیس جمهور شد و مجلس اول چند ماه بعد در هفتم خرداد سال ۱۳۵۹ شروع به کار کرد و این هنگامی بود که حجت الاسلام  خامنه ای در کنار آیت الله بهشتی و اکبر هاشمی رفسنجانی  از ریاست جمهوری بنی صدر ناراضی بودند و در مقابل وی قرار گرفته بودند.
 
زور آزمایی با بنی صدر بر سر نخست وزیر
 
اولین زورآزمایی جدی این دو جریان برسر تعیین نخست وزیر بود. تعیین نخست وزیر اختیار قانونی رئیس جمهور یعنی ابوالحسن بنی صدر بود و اولین نامزد او برای این سمت احمد خمینی بود که البته آیت الله خمینی این پیشنهاد را نپذیرفت.
 
ابوالحسن بنی صدر سپس مصطفی میرسلیم را به مجلس معرفی کرد. اما مجلس در مباحثات غیر رسمی خود به نخست وزیری میرسلیم ابزار تمایل نکرد.در نتیجه قرار شد هیاتی مشترک از سوی مجلس و بنی صدر برای حل این موضوع تشکیل شود.
 
بنابر این مجلس پنج نماینده را برای این کار معرفی کرد که یکی از آنها حجت الاسلام علی خامنه ای بود.اما ابوالحسن بنی صدر با عضویت وی در این هیات مخالفت کرد و در نتیجه، او از این هیات کنار گذاشته شد.
 
بعدها محمد یزدی و محمد امامی کاشانی در خاطراتشان گفته اند که دلیل مخالفت بنی صدر با عضویت حجت الاسلام  خامنه ای در این هیات، حضوروی در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بود.در حالی که حزب جمهوری اسلامی، طرف اصلی دعوا با بنی صدر به شمار می رفت.
 
پیشنهاد نهایی جریان وابسته به حزب جمهوری اسلامی برای نخست وزیری، محمد علی رجایی بود که به سران حزب جمهوری اسلامی از جمله حجت الاسلام خامنه ای نزدیک بود.اما رجایی نخست وزیر مطلوب و دلخواه ابوالحسن بنی صدر نبود.با این وجود سرانجام محمد علی رجایی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شد و حجت الاسلام خامنه ای نیز در جلسه رای اعتماد در موافقت با نخست وزیری او صحبت کرد.
 
کمی بعد هنگام معرفی وزیران بین بنی صدر و رجایی اختلاف شدیدی بروز کرد. مناقشه ای که باعث شد برخی از وزارتخانه ها مدت ها بدون وزیر بمانند.
 
در همان زمان حجت الاسلام خامنه ای که امام جمعه تهران نیز بود از تشکیل دولت رجایی حمایت کرد و گفت:" به حمدالله نخست وزیر محبوب منتخب رئیس جمهور ومجلس شورای اسلامی توانسته است و موفق شده است که همکاران مومن خود را انتخاب کند. در این دورانی که این همه اختلاف های کوچک در چشم ها بزرگ می آید، تشکیل یک جمع مومن همکار پارسا برای ملت یک مژده بزرگ است."
 
نقش حجت الاسلام خامنه ای در دعوای رسانه ای با ابوالحسن بنی صدر
 
یک ضلع دیگر از این مناقشه دعوای رسانه ای بود که در یک طرف آن روزنامه انقلاب اسلامی، وابسته به بنی صدر قرار داشت و در طرف دیگر، روزنامه جمهوری اسلامی با مدیریت حجت الاسلام خامنه ای و سردبیری میرحسین موسوی.
 
با این وجود علیرغم این که حجت الاسلام  خامنه ای در مناقشه حزب جمهوری اسلامی با بنی صدر، یکی از فعالان به شمار می رفت، اما در جریان این مناقشه در هسته اصلی و تصمیم  گیرنده حزب جمهوری اسلامی قرار نداشت و در واقع در این مناقشه وی جایگاهی پایین تر از آیت الله بهشتی، هاشمی رفسنجانی و محمد علی رجایی داشت که محور مناقشه با بنی صدر بودند.
 
در ادامه این مناقشه در چهاردهم اسفند سال ۱۳۵۹ در جریان سخنرانی ابوالحسن بنی صدر در زمین چمن دانشگاه تهران، طرفداران دو طرف با یکدیگر درگیر شدند و ابوالحسن بنی صدر ، طرفداران جناح مقابل را به چماق داران تشبیه کرد.
 
صدای ابوالحسن بنی صدر درآن روز: "یقین دارم که در دل فرد فرد شما اعتماد کامل وجود دارد. آرم باشید. آرام باشید دارم صحبت می کنم. آرام باشید... شمایی که با این چماق دارها نیستید از آنها جدا بشوید تا من از مردم بخواهم تا به حساب آنها برسند."
 
پس از درگیری ۱۴ اسفند ، یک هفته بعد آیت الله خمینی هیاتی سه نفره را مامور رسیدگی به اختلافات بنی صدر و رقبای او در حزب جمهوری اسلامی کرد.
 
رهبران جریان رقیب به طور علنی در روزنامه ها ،آیت الله بهشتی  هاشمی رفسنجانی، و محمد علی رجایی معرفی شدند و  در این میان هیچ نامی از حجت الاسلام خامنه ای در میان هسته رهبری مخالفان بنی صدر برده نشد،اگر چه وی در مراتبی پایین تر علیه بنی صدر به شدت فعال بود.
 
با وجود شکل گیری هیات حل اختلاف، این هیات نیز نتوانست به اختلافات بین بنی صدر و جریان حزب جمهوری اسلامی پایان دهد و کار طرفداران طرفین در خرداد ماه سال ۱۳۶۰ به درگیری خیابانی کشیده شد.
 
سخنرانی در مجلس علیه بنی صدر
 
در پی این درگیری ها ،حجت الاسلام علی خامنه ای از جانب جریان حزب جمهوری اسلامی در مجلس علیه بنی صدر صحبت کرد و وی را مسئول آشوب ها و درگیری ها دانست.
 
علی خامنه ای :" آقایان بدانید آقای بنی صدر و دوستان ایشان حرفی که نزده باشند ندارند. ما هستیم که هزاران حرف نزده داریم.
 
صد بار لب گشودم و بیرون نریختم، خون ها که موج می زند از سینه تا لبم.ما هستیم که اگر حرف بزنیم خیلی از مسائل آشکار خواهد شد و به احترام امام نگفتیم. الان هم که می گوییم به خاطر این است که در همین حد امام فرمودند."
 
کمی بعد از این سخنان حجت الاسلام خامنه ای ،اکثریت مجلس که در اختیار حزب جمهوری اسلامی بود، تصمیم به رای عدم کفایت سیاسی به بنی صدر گرفت و یکی از کسانی که در این جلسه نیز علیه ابوالحسن بنی صدر- اولین رئیس جمهور منتخب ایران- سخنرانی کرد، حجت الاسلام علی خامنه ای بود.
 
علی خامنه ای :"عجیب ترین پدیده ای که در رابطه با عدم کفایت ایشان قابل بررسی است، اخلال و شورشگری ایشان است. بارها ایشان مردم را، کارگران را، نظامیان را به مقاومت در برابر نظم موجود دعوت کرده است.این اخلال گری که تا آخرین سخن و نظر آقای بنی صدر در مقام ریاست جمهوری منعکس است، لزوما به معنای جذب گروه های اخلال گر نیز هست و فقط به معنای تحریک عناصر ساده کوچه و بازار نیست. اکنون ما شاهد آشوب های خیابانی در تهران هستیم که بی شک آقای بنی صدر از مسئولیت آن مبرا نیست."
 
البته هاشمی رفسنجانی نیز در این جلسه همانند حجت الاسلام علی خامنه ای به شکل گیری فضای منفی علیه بنی صدر – رئیس جمهور وقت- کمک کرد و گفت: " نکته مهمی که من یادم هست به طور مکرر از لبان مقدس امام شنیده ام ، این بود که امام متاثر بود که رئیس جمهور با این گروهک های محارب آشوب طلب و برانداز روابط ارگانیک برقرار کرده است.
 
یک روز در حضور من و آقای بازرگان و آقای بنی صدر ، امام با اوقات تلخی به آقای بنی صدر گفتند که از جرایم شما این است که شما با این گروه های ضد اسلام و ضد انقلاب مراوده دارید.ایشان گفت نه. من چه رابطه ای دارم؟ امام گفت شما آنها را مسلح کردید. امام لرزید و این جمله را گفت.
 
ایشون جواب دادند که من اسلحه دادم تا خودشان را حفظ کنند. جانشان در خطر بود. امام گفت به درک که جانشان در خطر باشد. به جهنم که جانشان در خطر باشد. شما می خواهید چه را حفظ کنید؟"
 
سرانجام مجلس تحت کنترل حزب جمهوری اسلامی در اوایل تیرماه ۱۳۶۰ ،رای به عدم کفایت سیاسی بنی صدر داد و زمینه را برای برکناری او از طرف آیت الله خمینی آماده کرد.
 
در بخش آینده از سلسه برنامه های زندگینامه آیت الله خامنه ای به بررسی میزان نقش و جایگاه وی در مدیریت و فرماندهی جنگ هشت ساله ایران و عراق در سال های آغازین جنگ می پردازیم.

لینکهای مرتبط:

زندگینامه آیت الله خامنه ای (بخش نخست) - تولد و والدین

زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش دوم) - معرفی برادران و خواهران

زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش سوم) - دوران کودکی و مدرسه

زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش چهارم) - شیفته نواب صفوی

زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش پنجم)- سوابق در دهه ۱۳۴۰

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش ششم)- همکاری با مجاهدین خلق

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش هفتم)- در حلقه علی شریعتی

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش هشتم)- فعالیت های سیاسی در اواخر دوران پهلوی

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش نهم)- آیت الله خامنه ای از یاران خاص آیت الله خمینی نبود

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش دهم) - راه یابی به حلقه خاص خمینی

زندگی نامه آیت الله خامنه ای (بخش یازدهم) -جبهه گیری در برابر اولین رییس جمهور منتخب