نظر یک کارشناس مسائل اوراسیا در مورد اینکه «در شش سال گذشته ایران چه تغییراتی کرده است؟»
رأی دهید
اولین سفر من به ایران پس از شش سال، هم هیجانانگیز و هم آموزنده بود. گرچه من بهعنوان یک ایرانی طی این سالها اخبار ایران را دنبال میکردم، اما هیچ چیزی جای تجربهی مستقیم را نمیگیرد. همانطور که یک ضربالمثل فارسی میگوید: «شنیدن کی بود مانند دیدن.» این تجربهی دستاول، درک عمیقتری از وضعیت فعلی ایران به من داد.
در ادامه، برخی از تغییراتی که بیشترین شگفتی را برای من داشتند، ذکر میکنم
تحول فرهنگ حجاب
مشاهدهی تغییرات مربوط به حجاب، یکی از برجستهترین نکات بود. از همان لحظهای که وارد فرودگاه شدم، صحنههایی را دیدم که تنها دربارهی آنها درباره دوران قبل از انقلاب ۵۷ شنیده بودم. زنان برخی با حجاب و برخی بدون حجاب آزادانه و در هماهنگی کامل کنار هم حرکت میکردند، بدون هیچ تنش یا ترس.
واکنش مردان نیز بسیار جالب بود. آنها نه تنها پذیرای این تحول جدید بودند، بلکه اغلب از انتخاب زنان حمایت میکردند. این سطح از هارمونی اجتماعی برای من شگفت آور بود.این تحول اجتماعی نشاندهندهی رشد چشمگیر جامعهی ایران و پیشرفت موفقیتآمیز روند سکولاریزاسیون است.
با وجود سالها تبلیغات حکومتی که حجاب را برای حفاظت زنان ضروری میدانست، زنان ایرانی پس از سالها مبارزه، این حق اساسی خود را بازیافتهاند. این دستاورد تنها نمادین نیست؛ بلکه گامی تعیینکننده در جهت آیندهای بازتر و عادلانهتر برای جامعه ایران است
رشد بازی مافیا و فرهنگ کافه نشینی
روند جالب دیگر، گسترش فرهنگ کافه و محبوبیت بازی مافیا بود. این بازی، گرچه حدود دو دهه پیش وارد ایران شد، اما طی پنج سال گذشته با حمایت تلویزیونهای دولتی و مستقل، به شدت محبوبیت پیدا کرده است.
این پدیدهی اجتماعی، شکلهای جدیدی از جمعهای جوانان ایجاد کرده است. جوهرهی بازی کشف اقلیت زیرک در میان اکثریت ناآگاه با واقعیتهای سیاسی و اجتماعی که جوانان ایرانی روزانه با آن روبهرو هستند، همراستا است.
در دنیایی که بیشتر تعاملات آن از طریق شبکههای اجتماعی انجام میشود، دیدن جوانانی که بهصورت حضوری به بحث و تحلیل و گاهی فلسفه میپردازند، بسیار الهامبخش بود. این نشاندهندهی جستجوی مداوم آنها برای حقیقت و عدالت در یک سیستم ناقص است.
افزایش همدلی نسبت به حیوانات
تغییر مثبت دیگری که مشاهده کردم، تحول نگرش مردم نسبت به حیوانات بود. شهرهای ایران بیش از پیش به محیطی امن برای حیوانات، به ویژه گربهها، تبدیل شدهاند. بخاطر می آورم زمانی که صدمه زدن به حیوانات، بهویژه در کودکان، رایج بود. اما اکنون مراقبت و تغذیهی حیوانات خیابانی به یک فرهنگ گسترده تبدیل شده است.
رفتار یک جامعه نسبت به حیوانات، اغلب منعکسکنندهی سطح همدلی و بلوغ اخلاقی آن جامعه است. این تغییر نشاندهندهی رشد اخلاقی و فرهنگی جامعه است.
چالشها
با وجود این نشانههای مثبت، ایران با چالشهای عظیمی مواجه است. تحریمهای بینالمللی، سقوط ارزش پول ملی و یکی از بدترین خشکسالیهای تاریخ معاصر، فشار سنگینی بر مردم وارد کردهاند. ورود به ماه نوامبر بدون بارش قابل توجه، بحران آب کشور را بحرانی ترکرده است.
اعتماد عمومی نیز به دلیل رسواییهای مالی، مانند پروندهی اختلاس بانک آینده، آسیب دیده است. بسیاری از جوانان دربارهی آینده خود نگرانی دارند و میان بیم و امید در نوسان هستند. برخی از شهروندان خوشحال بودند که حملات اسرائیل تنها ۱۲ روز طول کشید، در حالی که برخی دیگر از اینکه رژیم سرپا باقی ماند، ناامید شدند.
میانسالان ایرانی معمولاً روی ثبات اقتصادی تمرکز دارند و به بهبود وضعیت اقتصادی امیدوارند، فارغ از اینکه چه کسی حکومت میکند. حتی در شرایط خشکسالی شدید تهران و گفتگوها راجع به تخلیه تهران، ساخت برجهای لوکس در مناطق شمالی شهر ادامه دارد، نمادی آشکار از تضاد و نابرابری و ادامه سیاستهای شکست خورده.
جوانانی که ملاقات کردم، بیشتر مجرد بودند و تمایلی به تشکیل خانواده نداشتند، آماری که حتی در دادههای رسمی نیز منعکس شده است. این مسئله نشاندهندهی نبود اعتماد به آینده است، نه عدم تمایل به داشتن خانواده.
ایران میزبان یکی از جوانترین، تحصیلکردهترین و سکولارترین نسلهای خاورمیانه است. با این حال، این نسل در میان سیستم سیاسی ناکارآمد و پیر و سیاستگذاران کوتاهنگر غربی که همچنان با اعمال تحریمها به جای حمایت از نیروهای پیشرو، فشار بیشتری به آنها وارد میکنند، گرفتار شده است.
این دو عامل مانند گیره های گاز انبر این جامعه در فشارمداوم قرارداده و ابزارهای کمی برای رشد و پیشرفت آنها باقی گذاشته است شل شدن هر دو گیره برای بهبود وضعیت ایران ضروریست…
