«بدن ایدهآل به هر قیمتی»؛ کسانی که حاضر نیستند داروهای لاغری را کنار بگذارند
رأی دهید
این وکیل اهل ریو دو ژانیرو در برزیل که ۷۶ کیلوگرم وزن و ۱۶۹ سانتیمتر قد داشت، میگوید: «همه روشها را امتحان کردم»، از رژیمهای غذایی سخت گرفته تا تمرینات ورزشی سنگین شش روز در هفته، اما «هیچکدام جواب نداد».
سپس دوستانی که خودشان هم افراد حرفهای و موفق بودند، راز خود را با او در میان گذاشتند، آنها از تزریقهای کاهش وزن استفاده کرده بودند و از نتایج آن شگفتزده بودند.
با اینکه گابریلا که ۴۰ ساله است، وزن سالمی دارد، سالها ورزش کرده است و اندامی ورزیده دارد، تصمیم گرفت همان مسیر را امتحان کند.
او اولین تزریقهای اوزمپیک خود را در فوریه ۲۰۲۴ از یک داروخانه در ریو دو ژانیرو، بدون نسخه و بدون داشتن شرایط پزشکی لازم برای تجویز آن خرید و بدون نظارت پزشکی، مصرف آنها را آغاز کرد.
نتایج تقریبا فوری بود.
گابریلا به یاد میآورد: «این تجربهای غیرواقعی بود. به یک بوفه ژاپنی میرفتم، شش تکه سوشی میخوردم و احساس میکردم یک ردیف کامل دنده کبابی خوردهام.»
گابریلا نمیخواهد استفادهاش از تزریقهای کاهش وزن علنی شود، بنابراین بیبیسی از نام مستعار استفاده کرده است.
گابریلا تا به امروز به صورت دورهای از این تزریقها استفاده میکند.
او میگوید: «وقتی در آینه نگاه میکنم و از خودم راضی هستم، همه چیز در زندگی آسانتر به نظر میرسد.»
با این حال پزشکان هشدار میدهند افرادی مانند گابریلا که نیاز پزشکی به این تزریقها ندارند و بدون نظارت بالینی از آنها استفاده میکنند، سلامت خود را به خطر میاندازند.
«احساس میکردم کمی پف کردهام»
این تزریقها که بیشتر با نامهای تجاری اوزمپیک، وگووی و مونجارو شناخته میشوند، با تقلید از هورمونی که بعد از غذا آزاد میشود، به نام پپتید شبه گلوکاگون-۱ (جیالپی – ۱) عمل میکنند. این هورمون اشتها را تنظیم کرده و باعث میشود برای مدت طولانیتری احساس سیری داشته باشید. مونجارو همچنین هورمون دوم پلیپپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز (جیآیپی) را هدف قرار میدهد.
اگرچه دستورالعملهای تجویز در کشورهای مختلف متفاوت است، این داروها معمولا برای بزرگسالانی که چاق هستند، با شاخص توده بدنی (بیامآی) بالای ۳۰ یا کسانی با بیامآی بین ۲۷ تا ۳۰ که مشکل مرتبط با وزن دارند، مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا بیماری قلبی، تجویز میشوند.
با این حال، روزبهروز این تزریقها به ابزاری رایج برای کاهش وزن تبدیل میشوند، چه نیاز پزشکی وجود داشته باشد و چه نداشته باشد.
وقتی گابریلا تزریقها را شروع کرد، شاخص توده بدنیاش (بیامآی) ۲۶/۶ بود که او را در گروه اضافه وزن جزئی قرار میدهد. با این حال، بیامآی تفاوت بین عضله و چربی را مشخص نمیکند، بنابراین افراد عضلانی مانند گابریلا میتوانند سالم باشند اما در دسته اضافهوزن قرار گیرند.
در هر صورت، بیامآی گابریلا همچنان کمتر از حد معمول برای واجد شرایط شدن برای مصرف دارو بود و او هیچ مشکل وزنی مرتبط با سلامتی نداشت.
سیمونه وان ده سانده لی، استاد و مدیر انجمن غدد و متابولیسم برزیل، میگوید: «این داروها برای درمان بیماریهایی مانند دیابت یا چاقی تایید شدهاند و وسیلهای برای زیبایی اندام یا کاهش وزن سریع نیستند.»
او اضافه میکند که بستگان، دوستان و حتی پزشکان دیگر اغلب از او میپرسند که این داروها را از کجا میتوانند تهیه کنند.
دکتر بارتی شتیه، نایبرئیس انجمن پزشکی چاقی در آمریکا، میگوید در سراسر جهان از جمله در هند، خاورمیانه و آمریکا، گزارشهای زیادی درباره افرادی میشنود که «صرفا برای بهتر به نظر رسیدن از این داروها استفاده میکنند».
شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک و اینستاگرام پر از عکسها و ویدئوهایی است که افراد قبل و بعد از مصرف تزریقها منتشر میکنند و افراد مشهور نیز به طور فزایندهای در مورد استفاده خود از آنها صحبت میکنند.
در ماه اوت، سرنا ویلیامز، یکی از موفقترین تنیسبازان تاریخ، استفاده از تزریقهای کاهش وزن را علنی کرد.
کلی آزبورن، چهره تلویزیونی که او نیز درباره مصرف تزریقها صحبت کرده، در مصاحبهای در فرش قرمز در سال ۲۰۲۴ دلیل خود را چنین بیان کرد: «راههای بیشماری برای کاهش وزن وجود دارد. چرا از روشی استفاده نکنیم که به اندازه ورزش کردن خستهکننده نباشد؟»
برای اندرو، ۴۹ ساله و مدیر ارشد شرکتی در لندن که به مهمانیهای مجلل در پنتهاوس خود عادت داشت، نارضایتی از ظاهرش محرک اصلی بود.
او میگوید: «احساس میکردم کمی پف کردهام، از خودم راضی نبودم. از تعطیلات کریسمس برگشتم و گفتم «باید یک کاری کنم.»
در آن زمان، او حدود ۹۰ کیلوگرم وزن و ۱۸۳ سانتیمتر قد داشت و مانند گابریلا عضلانی بود. بیامآی او ۲۶/۹ بود، کمتر از حد مجاز برای تجویز دارو در بریتانیا.
با این حال، او میگوید توانست تزریقها را از یک داروخانه آنلاین تنها با تکمیل یک فرم ارزیابی خوداظهاری تهیه کند، بدون اینکه کسی صحت اطلاعات او را بررسی کند یا بسنجد که درمان مناسب است یا نه.
او در اوایل ۲۰۲۴ تزریق هفتگی وگووی و بعد از آن مونجارو را آغاز کرد. مانند گابریلا، درخواست کرد نام واقعیاش در این مقاله استفاده نشود.
اندرو میگوید: «تقریبا بلافاصله پس از تزریق، حس کردم دغدغه غذا از ذهنم رفت، واقعا از اینکه دیگر مجبور نبودم اینقدر به غذا فکر کنم لذت میبردم».
او هنوز به رستوران میرود اما خیلی کمتر غذا میخورد.
«دیگر هرگز آن گرسنگی شدید و فوری که قبلا داشتم را حس نمیکنم، یا خیلی به ندرت حس میکنم.»
با اینکه گابریلا و اندرو تجربه مثبتی دارند، کارشناسان سلامت تاکید میکنند که همه داروها خطر دارند و هنوز سوالات زیادی درباره این تزریقها بیپاسخ مانده است.
نسخههای اولیه داروهای جیالپی-۱ در اوایل دهه ۲۰۰۰ برای دیابت نوع ۲ استفاده میشدند، اما تنها در چهار سال گذشته، زمانی که سازمانهای نظارتی پزشکی در سراسر جهان آنها را برای کاهش وزن مجاز کردند، محبوبیت بیشتری پیدا کردند.
سایمون کورک، مدرس ارشد فیزیولوژی در دانشگاه انگلیا روسکین، میگوید: «ما واقعا نمیدانیم اثرات این داروها در افرادی که صرفا برای اهداف زیبایی از آنها استفاده میکنند چیست.» او توضیح میدهد که مطالعات بالینی بر بیماران چاق یا دیابتی متمرکز بوده است.
دکتر برونو هالپرن، غددشناس و رئیس منتخب فدراسیون جهانی چاقی، میگوید تحقیقات نشان داده که مصرف دارو برای افراد مبتلا به چاقی یا دیابت «نسبتا ایمن» است.
او اضافه میکند: «اما اگر میلیونها فرد سالم، بعضی بدون نیاز پزشکی، شروع به استفاده کنند، ممکن است عوارض نادر به طور منظمتر ظاهر شوند.»
عوارض رایج شامل تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست است و عوارض نادرتر و جدیتر شامل گاستروپارزیس (کند شدن یا توقف عملکرد معده) و یک بیماری نادر چشمی که میتواند بینایی را از بین ببرد، میشود.
گابریلا میگوید تا کنون تنها مشکلش درد خفیف معده بوده است که آن را به ترکیب نخوردن غذا و مصرف الکل در زمان تزریقها نسبت میدهد.
«ممکن است نوجوانی ۱۶ ساله با اختلال خوردن باشی که وانمود میکند چاق است»
یکی از مسائل، دشواری محدود کردن تزریقها به افرادی است که نسخه پزشکی دارند.
در بریتانیا، این تزریقها فقط باید با نسخه در دسترس باشند، اما پزشکان و افرادی که بیبیسی با آنها صحبت کرده میگویند برخی داروخانههای آنلاین در عمل بررسی چندانی انجام نمیدهند.
سایمون کورک میگوید: «ممکن است یک نوجوان ۱۶ ساله با اختلال خوردن وانمود کند بیمار چاق ۳۵ ساله است و نسخه دریافت کند. این فوقالعاده خطرناک است.»
طبق اعلام شرکت تحلیل بازار آیکیوویآیای، تا مارس ۲۰۲۵، حدود ۱/۵ میلیون نفر در بریتانیا از تزریقهای کاهش وزن استفاده میکردند که ۹۵٪ از آنها بهصورت آنلاین خریداری شده بود.
اوایل ۲۰۲۵، شورای عمومی داروسازی بریتانیا محدودیتهایی را بر نحوه فروش و تجویز این تزریقها توسط داروخانههای آنلاین اعمال کرد تا پاسخگوی نگرانیهای فزاینده در مورد سوءمصرف، ایمنی و کمبود عرضه باشد.
برزیل نیز امسال قوانین مربوط به تجویز این داروها را به دلایل مشابه سختتر کرد.
یکی دیگر از معایب این تزریقها از دست دادن عضله به همراه چربی است و این احتمالا برای افرادی که لاغرتر هستند بیشتر صدق میکند.
دکتر هالپرن میگوید: «افراد لاغر که رژیمهای سخت میگیرند، معمولا عضله بیشتری نسبت به چربی از دست میدهند. اگر بعدا دوباره وزن اضافه کنند، ترکیب بدنیشان نامناسبتر میشود. این چرخه متناوب کاهش و افزایش وزن، خطر افزایش وزن در بلند مدت را بالا میبرد.»
داروها باید به صورت هفتگی به بازو، ران یا شکم تزریق شوند و دوز آنها به تدریج افزایش یابد.
اما گابریلا و اندرو هر دو اعتراف میکنند که بهطور دورهای مصرف دارو را قطع و دوباره شروع میکنند. گابریلا گاهی قبل از مهمانیها تزریق نمیکند تا بتواند بیشتر غذا بخورد و اندرو میگوید بسته به رویدادهای اجتماعی، مصرفش را دورهای تنظیم میکند.
این شامل مصرف قبل از تعطیلات و سپس توقف برای چند ماه و از سر گرفتن مجدد آن است.
خطرات روانی نیز وجود دارد.
برونو هالپرن هشدار میدهد که انتظارات غیرواقعی درباره مصرف دارو وجود دارد: برخی بیماران فکر میکنند با کاهش وزن، عشق، شادی و پذیرش بیشتری را تجربه خواهند کرد، در حالی که چنین انتظاراتی به ندرت واقعی هستند.
سایمون کورک میگوید: «وقتی افراد مصرف تزریقها را قطع میکنند و وزن بازمیگردد، اغلب خود را شکستخورده احساس میکنند.»
یکی از چالشها این است که بدن ما معمولا در برابر کاهش وزن بلندمدت مقاومت میکند: «وقتی وزن کم میکنید، بدن فقط نمیگوید «آفرین، تمام شد». هورمونهای گرسنگی افزایش مییابند، متابولیسم کند میشود و بدن تلاش میکند آنچه را که به عنوان نقطه طبیعی خود میبیند، بازگرداند.»
او اشاره میکند که بهمحض اینکه بیماران تزریقها را متوقف کنند، بدن که پیامهای گرسنگی را سرکوب میکرد، دوباره برای بازگرداندن وزن از دست رفته وارد عمل میشود.
به همین دلیل این داروها برای استفاده مادامالعمر در بیمارانی که نیاز دارند، طراحی شدهاند.
«بخشی از هزینههای زندگی»
با وجود خطرات، گابریلا و اندرو میگویند قصد ندارند مصرف دارو را متوقف کنند.
گابریلا اعتراف میکند: «فکر میکنم به آن معتاد شدهام.»
اندرو نیز دارو را نوعی تعهد بلندمدت نسبت به ظاهرش میداند و میگوید: «اگر در طول عمرم مجبور باشم گاهی آن را مصرف کنم و بعد قطع کنم، احتمالا مشکلی نیست.»
او ادامه میدهد: «احتمالا مجبورم برای همیشه بوتاکس هم بزنم، اینها فقط بخشی از هزینههای زندگی است.»
