افشای برنامه مخفیانه دولت پزشکیان برای افزایش ۳ تا ۵ برابری نرخ بنزین

یک پمپ‌بنزین تخریب‌شده در تهران، در جریان اعتراض‌های آبان ۹۸‌ایندیپندنت فارسی: پس از آنکه محمدمهدی طباطبایی، معاون ارتباطات دفتر مسعود پزشکیان، در مصاحبه‌ای تاکید کرد که «بنزین باید گران شود»، اکنون نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز از قطعی بودن این تصمیم و افزایش سه تا پنج برابری قیمت بنزین در آینده‌ای نزدیک خبر می‌دهند.

امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس، روز چهارشنبه ۲۳ مهر از برنامه دولت پزشکیان برای اعلام «نرخ سوم بنزین» سخن گفت و اضافه کرد که نرخ جدید نسبت به قیمت پیشین، افزایشی چشمگیر خواهد داشت.

او در صحن علنی مجلس گفت: «الان بحث سه‌نرخی شدن بنزین جدی شده. همان‌طور که بحث گران‌سازی ال‌پی‌جی (گاز مایع) را در خفا انجام دادید، بحث سه‌نرخی شدن بنزین هم وسط آمده، که آن‌ هم چند درصد؟ ۳۰۰، ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصد؟ می‌خواهید کشور را اداره کنید یا همه‌چیز را به هم بریزید و به مردم فشار بیاورید؟ در حالی‌ که برای حل مسئله راه‌های غیرقیمتی وجود دارد.»

ثابتی افزود: «اگر می‌خواهید گران کنید، هم ۱۰ تا ۱۵ درصد باشد. چرا جلو قاچاق سوخت را نمی‌گیرید؟ ما پمپ‌بنزینی داشتیم که در آن، یک‌ نفر طی یک ماه بالای یک میلیارد تومان تراکنش مالی داشت. اینکه غیر از قاچاق نیست.»

پیش‌تر، اقدام دولت حسن روحانی در افزایش ناگهانی و ۵۰ درصدی نرخ بنزین سهمیه‌ای و جهش ۳۰۰ درصدی نرخ بنزین آزاد، بدون اطلاع‌رسانی قبلی درباره مصوبه هیئت دولت، موجی از اعتراض‌های مردمی را به‌ دنبال داشت و جرقه شکل‌گیری اعتراض‌های گسترده در بیش از ۵۰۰ نقطه ایران را روشن کرد؛ اعتراضی که به‌شدت سرکوب و بنا به گزارش خبرگزاری رویترز، به کشته شدن حدود یک هزار و ۵۰۰ نفر منتهی شد.

سه‌شنبه شب، پیش از سخنان امیرحسین ثابتی، اسماعیل حسینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس هم در یک گفتگوی تلویزیونی، اعلام کرد که «قبلا به دولت اختیار افزایش قیمت بنزین داده شده است».

او گفت: «مجلس این اختیار را قبلا به دولت واگذار کرده است و دولت می‌تواند با توجه به شرایط، قیمت حامل‌های انرژی را افزایش دهد. دولت اخیرا مصوبه‌ای درباره موضوعات مختلف داشت که یکی از بندهای آن به افزایش قیمت حامل‌های انرژی، به‌ویژه بنزین و نفت‌گاز اشاره دارد. با این حال، هنوز تصمیمی در این خصوص تصویب نشده و صرفا پیشنهادی مطرح شده است، مبنی بر اینکه در صورت تصویب هیئت وزیران، دولت بتواند قیمت بنزین و نفت‌گاز را متناسب با نرخ تورم سال گذشته، افزایش دهد.»

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت دولت پزشکیان، ۲۶ مرداد اعلام کرد بنزینی که به‌زودی با عنوان «بنزین سوپرویژه» وارد و عرضه می‌شود، لیتری بیش از ۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری خواهد شد.

این در حالی است که کارشناسان هشدار می‌دهند افزایش قیمت بنزین در شرایط تورم بالای ۵۰ درصد در ایران، می‌تواند شوک تورمی تازه‌ای ایجاد کند و با تشدید فشار معیشتی، به اعتراض‌هایی گسترده‌تر از آبان ۱۳۹۸ بینجامد.

در همین حال، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، ساعاتی پس از سخنان ثابتی در مجلس، در حاشیه جلسه هیئت دولت، ابتدا مدعی شد که «دولت مصوبه‌ای درمورد نرخ بنزین نداشته است»، اما در ادامه گفت: «اگر ما امروز درباره بنزین، ناترازی‌ها و چیزهای دیگر صحبت می‌کنیم، به جهت شدت تحریم‌ها است. ۱۵ سال است که کشور ما شدیدترین و خشن‌ترین تحریم‌ها را تحمل می‌کند، زیرا عده‌ای فقط به زبان می‌گویند می‌خواهند تعامل داشته باشند. تعامل که این‌گونه نیست. باید اقدام عملیاتی، غیر از بمباران، نشان بدهند.»

سخنگوی دولت پزشکیان در این سخنان، مانند دیگر مقام‌های ارشد نظام، به ریشه و دلیل اصلی تحریم‌های غرب که مرتبط با سیاست‌های جنگ‌طلبانه جمهوری اسلامی، از جمله غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم، شعار دائمی «نابودی اسرائیل» یا حمایت‌های مالی و نظامی از گروه‌های شبه‌نظامی در دیگر کشورهای جهان است، اشاره‌ای نکرد. آخرین مورد که به جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و آمریکا با جمهوری اسلامی منجر شد، این بود که علی خامنه‌ای طی یک سخنرانی، هرگونه مذاکره مستقیم با دولت دونالد ترامپ را ممنوع اعلام کرد.

فاطمه مهاجرانی افزود: «دولت هر کاری هم که بخواهد در رابطه با بنزین انجام دهد، هیچ پنهان‌کاری نخواهد داشت. هیچ‌کس مایل نیست فشاری به مردم وارد شود، اما نمی‌توانیم از واقعیت‌ها چشم‌پوشی کنیم. اگر بخواهد کاری صورت بگیرد، روی سهمیه معمول مردم نیست، روی سهمیه‌های اضافه است که وجود دارد. رقم بالایی را برای واردات بنزین پرداخت می‌کنیم و این عددی  است که اگر با مردم صحبت کنیم، حتما راهکارهایی را در مورد آن مطرح می‌کنند. در یک روز بالغ بر ۱۹۷ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنیم و میانگین مصرف ما حدود ۱۶۰ میلیون لیتر است. میزان مصرف همچنان روبه‌افزایش است، بنزین را با عددی وارد می‌کنیم و با یه عدد خیلی کمتری می فروشیم.»

این سخنان تناقض‌آمیز و تایید ضمنی احتمال افزایش نرخ بنزین در آینده‌ای نزدیک، در حالی از زبان سخنگوی دولت بیان می‌شود که تجربه افزایش ناگهانی قیمت بنزین در آبان ۱۳۹۸ و اعتراض‌های گسترده و خونین پس از آن، هنوز از حافظه جمعی ایرانیان پاک نشده است. دولت جمهوری اسلامی از یک‌سو تلاش می‌کند تا با واژه‌هایی چون «ناترازی»، «تحریم» و «افزایش مصرف» زمینه‌ روانی برای پذیرش افزایش قیمت بنزین را در افکار عمومی ایجاد کند و از سوی دیگر، هرگونه تصمیم قطعی را انکار می‌کند تا تبعات سیاسی و اجتماعی آن را به تعویق بیندازد.

با این حال واقعیت اقتصادی در ایران با رشد منفی تولید، تورم افسارگسیخته و وابستگی شدید بخش‌های مختلف به قیمت سوخت، نشان می‌دهد که افزایش قیمت بنزین به‌ویژه در ابعادی که نمایندگان مجلس از آن سخن گفته‌اند، می‌تواند به‌سرعت به موج تازه‌ای از گرانی در کالاهای اساسی، حمل‌ونقل و خدمات عمومی منجر شود که نه‌تنها بر معیشت میلیون‌ها خانواده فشار مضاعف وارد خواهد کرد، بلکه ممکن است در فضای ملتهب کنونی، به بحرانی سیاسی و اجتماعی شبیه یا حتی گسترده‌تر از آبان ۹۸ و پاییز ۱۴۰۱ تبدیل شود.