بنیاد گیتس به دنبال راهی برای ارزان کردن داروهای لاغری در کشورهای کم‌درآمد است

رادیو فردا: بنیاد گیتس و سازمان بهداشت پان‌آمریکا اعلام کردند در حال کار بر روی راهکارهایی هستند تا داروهای لاغری مانند ویگووی و مونجارو برای کشورهای کم‌درآمد بیشتر و راحت‌تر در دسترس‌ باشد.

براساس گزارشی که رویترز روز جمعه ۱۸ مهر منتشر کرد، بیل گیتس، بنیان‌گذار مایکروسافت، و جارباس باربوسا، مدیر سازمان بهداشت پان‌آمریکا، برای نخستین بار گفتند که این نهادها به‌طور جداگانه به دنبال راهبردهایی برای رفع نابرابری در دسترسی به این درمان‌های بسیار مؤثر اما گران‌قیمت هستند.

حدود ۷۰ درصد از نزدیک به یک میلیارد فرد مبتلا به چاقی در کشورهای با درآمد پایین و متوسط زندگی می‌کنند؛ کشورهایی که ممکن است با هزینه‌های سنگین مقابله با این همه‌گیری و بیماری‌های مرتبطی چون دیابت و بیماری قلبی روبه‌رو باشند.

بیل گیتس در پاسخ به پرسشی درباره این درمان‌ها گفت بنیاد او هر دارویی را که در کشورهای ثروتمند مؤثر باشد، در نظر می‌گیرد «تا ببیند چگونه می‌توان آن را بسیار بسیار ارزان ساخت تا در اختیار همه مردم جهان قرار گیرد».

به‌عنوان نمونه، این بنیاد در حال همکاری با شرکت داروسازی هِتِرو در هند است تا نسخه‌های ارزان‌تر یک داروی پیشگیری از اچ‌آی‌وی را برای کشورهای کم‌درآمد به قیمت سالانه ۴۰ دلار به بازار عرضه کند.

بنیاد گیتس بزرگ‌ترین بنیاد خیریه خصوصی در جهان است که سال ۲۰۰۰ توسط بنیان‌گذار مایکروسافت و همسرش ملیندا فرنچ گیتس تأسیس شد و بر کاهش فقر، بهبود سلامت جهانی و گسترش آموزش و فناوری تمرکز دارد.
نسخه‌های ارزان‌قیمت
از سال آینده، حق ثبت اختراع سِماگلوتاید، ماده مؤثر در داروی موفق ویگووی ساخت شرکت نُوو نوردیسک، در کشورهایی از جمله چین و هند منقضی می‌شود و تولیدکنندگان ژنریک از هم‌اکنون روی نسخه‌های ارزان‌قیمت آن کار می‌کنند.

داروهای شاخص لاغری عمدتاً در کشورهای ثروتمند به فروش می‌رسند و نسخه‌های ماهانه آن‌ها صدها دلار هزینه دارد.

گیتس گفت بنیاد او همچنین می‌تواند از آزمایش‌های بالینی حمایت کند تا تأثیر این داروها بر جمعیت‌های مختلف بررسی شود و داده‌های لازم برای گسترش دسترسی فراهم آید.

ورود بنیاد گیتس به حوزه چاقی گامی جدید محسوب می‌شود، زیرا تمرکز اصلی این بنیاد همچنان بر مبارزه با بیماری‌های مرگ‌بار در کشورهای کم‌درآمد، مانند مالاریا، است.

گیتس گفت هرچند نقش چاقی در بروز بیماری‌های مزمن ضرورت پرداختن به آن را افزایش داده، اما هنوز بزرگ‌ترین مشکل برای بسیاری از کشورهایی که بنیاد در آن‌ها فعالیت می‌کند، نیست.

براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، هزینه‌های اقتصادی ناشی از اضافه‌وزن و چاقی تا سال ۲۰۳۰، در صورت عدم اقدام، به سه تریلیون دلار خواهد رسید.

این سازمان در دستورالعمل‌های امسال خود استفاده از داروهای لاغری را برای درمان چاقی در بزرگسالان توصیه کرد، اما شرکت‌های داروسازی را هم به‌دلیل قیمت بالا و کمبود عرضه مورد انتقاد قرار داد.

سازمان بهداشت پان‌آمریکا، که یکی از نهادهای وابسته به سازمان جهانی بهداشت است، صندوقی را اداره می‌کند که با تضمین سفارش‌های عمده برای ۳۵ کشور عضو، به کاهش قیمت داروها کمک می‌کند.

باربوسا به رویترز گفته است استفاده از این صندوق، که از سوی کشورهای عضو تأمین مالی می‌شود، گزینه‌ای برای داروهای لاغری نیز هست. او افزود این سازوکار می‌تواند به شرکت‌های تولیدکننده کمک کند تا به‌جای درخواست مجوز در هر کشور به‌طور جداگانه، الزامات نظارتی را آسان‌تر پشت سر بگذارند.

مدیر سازمان بهداشت پان‌آمریکا همچنین افزود که این سازمان در حال تدوین توصیه‌هایی برای بهترین شیوه استفاده از این داروها است و قصد دارد طی هفته‌های آینده با شرکت‌های نُوو وردیسک، الی لیلی (تولیدکننده داروی مانجارو) و تولیدکنندگان ژنریک گفت‌وگو کند.

براساس یک پایش ملی در ایران که در سال ۲۰۲۱ میلادی انجام شد، مجموعاً حدود ۶۳ درصد از بزرگسالان ایران اضافه‌وزن دارند یا چاق‌ محسب می‌شوند. براساس این پایش ملی، حدود ۲۵ درصد از بزرگسالان به‌طور رسمی چاق هستند.

از بیماری‌های مرتبط با اضافه‌وزن و چاقی، شیوع فشار خون بالا در همان پایش حدود ۳۲ درصد گزارش شده و طبق اطلس دیابت IDF، در سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۵.۵ میلیون بزرگسال در ایران با دیابت زندگی می‌کنند.