«فضای خوش‌بینانه»‌ در مذاکرات مصر؛ حماس لیست زندانیانش برای آزادشدن را ارائه کرد

 نمایی از شهر غزه، ۱۴ مهرماهرادیو فردا: گروه افراطی حماس می‌گوید «فضای خوش‌بینانه‌» بر گفت‌وگوهای جاری در مصر بر سر طرح صلح دونالد ترامپ حاکم است. اردوغان هم خبر داد ترامپ از ترکیه خواسته است برای قانع کردن حماس به حمایت از طرح او برای پایان دادن به جنگ غزه کمک کند.

خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۱۶ مهر گزارش داد که گروه افراطی حماس با بیان این‌که «فضای خو‌ش‌بینانه» بر مذاکرات حاکم است، فهرستی از زندانیانی را که می‌خواهد در ازای آزادی گروگان‌های اسرائیلی و به‌عنوان بخشی از یک توافق، آزاد شوند، ارائه کرده است.

این گفت‌وگوها با هدف نهایی‌کردن طرحی برای اجرای یک پیشنهاد صلح ۲۰‌بندی انجام می‌شود که اخیراً رئیس‌جمهور ایالات متحده آن را ارائه کرد و هر دو طرفِ اسرائیل و حماس به آن واکنش مثبت نشان داده‌اند.

این طرح خواستار برقراری آتش‌بس، آزادی همه گروگان‌ها، خروج تدریجی اسرائیل از غزه و خلع‌سلاح حماس است؛ گروهی که آمریکا و اتحادیه اروپا آن را یک سازمان تروریستی می‌دانند.

قرار بود روز چهارشنبه شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، ابراهیم کالین، رئیس اطلاعات ترکیه، استیو ویتاکف، فرستاده ویژه ترامپ، و جرد کوشنر، داماد رئیس‌جمهور آمریکا، در شرم‌الشیخ حضور یابند.

رویترز می‌گوید طاهر النونو، از مقام‌های ارشد حماس، از شرم‌الشیخ به خبرگزاری فرانسه گفت: «میانجی‌ها تلاش‌های زیادی می‌کنند تا هر مانعی را برای اجرای آتش‌بس برطرف کنند و روحیه خوش‌بینی در میان همه طرف‌ها غالب است.»

او افزود، گروه فلسطینی فهرست زندانیانی را که می‌خواهد در مرحله نخست آتش‌بس «بر اساس معیارها و اعدادِ مورد توافق» آزاد شوند، ارائه کرده است.

در ازای آن، قرار است حماس ۴۷ گروگان، چه زنده و چه جان‌باخته، را که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل اسیر شدند، آزاد کند.

این در حالی است که شامگاه سه‌شنبه خبرگزاری آلمان به نقل از یک منبع مصری اعلام کرد روز دوم مذاکرات بین اسرائیل و حماس در حالی به پایان رسید که طرفین بر مواضع خود پافشاری می‌کنند و نسبت به روز اول پیشرفت محسوسی رخ نداده است.

روز سه‌شنبه فوزی برهوم، از اعضای ارشد حماس، هم گفته بود هر توافقی باید پایان جنگ و عقب‌نشینی کامل اسرائیل از نوار غزه را تضمین کند. شرایطی که اسرائیل تاکنون هرگز نپذیرفته است.

اسرائیل در مقابل خواستار خلع‌سلاح حماس است؛ درخواستی که این گروه قاطعانه رد می‌کند.

حماس همچنین خواستار توضیح درباره سازوکارها و روندهای لازم برای اجرای طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ شده است، از جمله دریافت تضمین‌هایی مبنی بر اینکه اسرائیل پس از اجرای توافق دوباره به غزه حمله نخواهد کرد.

منبع مصری خبرگزاری آلمان می‌گوید که هیئت اسرائیلی تاکنون از ارائه هرگونه تعهد در این زمینه خودداری کرده و همچنین حاضر نشده است پیش از تبادل زندانیان، درباره توقف جنگ گفت‌وگو کند.

با همه این اوصاف، ترامپ روز گذشته در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «شانس واقعی‌ای وجود دارد که بتوانیم کاری انجام دهیم.»

او افزود: «فکر می‌کنم احتمال دارد بتوانیم در خاورمیانه صلح برقرار کنیم. این چیزی فراتر از وضعیت غزه است. ما خواهان آزادی فوری گروگان‌ها هستیم.»

ترامپ همچنین گفت اگر حماس و اسرائیل بر سر آتش‌بس به توافق برسند، ایالات متحده «هر کاری از دستش برآید انجام خواهد داد تا مطمئن شود همه به این توافق پایبند می‌مانند».
درخواست آمریکا از ترکیه
روز چهارشنبه از آنکارا هم خبر رسید که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، گفته است دونالد ترامپ از او خواسته است حماس را برای حمایت از طرح غزه قانع کند و ترکیه در حال تشریح اقدامات لازم برای این گروه است.

ترکیه که از این طرح اعلام حمایت کرده و به مذاکرات در مصر پیوسته است، از منتقدان سرسخت عملیات اسرائیل در غزه است و آن را «نسل‌کشی» خوانده است. ترکیه همچنین تجارت با اسرائیل را متوقف کرده، خواستار اقدامات بین‌المللی علیه دولت این کشور شده و بر راه‌حل دوکشوری تأکید دارد.

اردوغان در اظهاراتی به خبرنگاران در پرواز بازگشت از آذربایجان گفت با اعلام خبر درخواست حمایت ترامپ از ترکیه افزود: «ما در تمام این روند با حماس در تماس بوده‌ایم. اکنون هم با آن‌ها در تماس هستیم.»

اردوغان همچنین گفت: «در حال توضیح دادن به آن‌ها هستیم که مناسب‌ترین مسیر چیست و برای آن‌که فلسطین با تعهد به سوی آینده گام بردارد چه اقداماتی لازم است.»

ابراهیم کالین، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه که در دور گذشته گفت‌وگوها در دوحه نیز حضور داشت، در مذاکرات مصر نیز نقش دارد.

در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اعزام نیروهای ترکیه به غزه در سناریوی پساجنگ و راه‌های تأمین امنیت در این منطقه، اردوغان گفت گفت‌وگوهای شرم‌الشیخ برای بررسی دقیق این موضوع حیاتی است، اما اولویت، برقراری آتش‌بس کامل، تضمین ارسال کمک‌ها و بازسازی غزه است.

این گفت‌وگوها هم‌زمان با برگزاری مراسمی در اسرائیل در جریان است که به‌مناسبت دومین سالگرد حمله حماس در ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ برپاست؛ حمله‌ای که باعث آغاز جنگ در غزه شد.

در حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل بیش از ۱۲۰۰ نفر اغلب غیرنظامی کشته شدند و ۲۵۱ نفر هم گروگان گرفته شدند که ۴۷ تن از آنان همچنان در اسارت هستند؛ از این میان، به گفته ارتش اسرائیل، ۲۵ نفر جان باخته‌اند.

عملیات نظامی اسرائیل در غزه تا امروز بیش از ۶۷ هزار کشته بر جا گذاشته است که بیش از نیمی از آنان زن و کودک بوده‌اند.