تله پروارکردن خوک؛ چگونه «پیگبوچرینگ» قربانیان را به دام میاندازد؟
رأی دهید
ایران وایر: آرزو کریمی
پروار کردن خوک یا Pig Butchering نام یک شگرد جدید و سازمانیافته کلاهبرداری در مقیاس جهانی است که با آمیختن هوشمندانه اما سوءاستفادهگرانه از مسایل عاطفی، همکاری، سرمایهگذاری و کلاهبرداری اغلب در حوزه رمزارزها انجام میشود.در این گزارش به چگونگی انجام این کلاهبرداری، نشانههای هشدار و راههای محافظت از خود در برابر پروارکنندگان خوک پرداختیم.
***
یکی از حرفهایترین و البته جدیدترین تلههای کریپتو در دنیا که قربانی را با وعده عشق، ثروت و موفقیت با ترسیم سودهای بالا در مدتزمان کوتاه، پروار میکند و او را به سرمایهگذاری در پروژههای جعلی (معمولا کریپتو) ترغیب کرده و بعد از آنکه کلاهبردار از تخلیه مالی قربانی خود مطمئن شد، مانند قصاب به جان قربانی پروار شده از خیال عشق و ثروت افتاده و با محروم کردن قربانی از برداشت پول، سرمایه او را میدزدد و ناپدید میشود.
پروار کردن خوک چطوری است؟
روش کلاهبرداری پیگبوچرینگ، پروار کردن خوک یا همان قربانی، سه مرحله مهم دارد که هر یک برای دستکاری احساسات و خواستههای قربانی بهدقت و کاملا حرفهای طراحی شدهاند.
مرحله اول شکار خوک است. کلاهبردار که میتواند شخص حقیقی، باند سازمانیافته یا مزرعه کلاهبرداری باشد در شبکههای اجتماعی یا حتی کاریابی، پروفایلی ساختگی با مشخصات و عکسهای جعلی و داستانهای ساختگی اما جذاب میسازد تا با نشاندادن یک زندگی لوکس و پر زرق و برق، خود را یک شخص موفق و اغلب ثروتمند و البته قابلاعتماد تعریف میکند.
سپس در شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنهای دوستیابی، به دنبال طعمه مورد نظر خود میگردد. افرادی که ترجیحا، تنها، احساساتی و آسیبپذیر باشند.
گاهی حتی این مرحله میتواند از طریق پیشنهاد شغلی، پردرآمد در اپلیکیشنهای کاریابی به افراد جویای کار انجام شود.
مرحله دوم، پروار خوک است. بعد از شکار طعمه، کلاهبرداران با صرف وقت کافی و با صبر و حوصله بالا اقدام به رابطهسازی می کنند. با قربانی خود ساعتها چت کرده و گوشی شنوا برای سخنان و احتمالا درد و دل به قربانی میسپارند. از او تعریف و تمجید میکنند و با قربانی، رابطهای صمیمانه و نزدیک تشکیل میدهند و از این طریق از آرزوها و خواستههای طعمه خود مطلع میشوند.
در این مرحله که میتواند بعد از چند هفته یا چند ماه آغاز شود، کلاهبردار با تکیه بر اطمینانی که ساخته، بحث را به سمت بازارهای مالی و درآمدهای بالا کشانده و برای اطمینان از آمادهسازی قربانی با ارسال عکس ها و اسکرینشاتهای تقلبی از موفقیتهای مالی، نتایج سرمایهگذاری ساختگی و سودهای اولیه خود میگوید.
سپس کلاهبردار یا همدستانش به قربانی، پلتفرم سرمایهگذاری معامله رمزارز جعلی یا حساب صرافی یا اپ کریپتو معرفی میکنند. پلتفرمهایی که در واقعیت، هیچ معاملهای در آنها انجام نمیشود و کلاهبردار، کنترل کامل آن را در اختیار دارد. در این موارد، صفحهها، داشبوردها و نمودارهای ساختگی از پلتفرم معرفی شده هم برای نشان دادن سودهای سریع و جلب اطمینان قربانی نشان داده میشود.
سپس کلاهبردار با ادعای خیرخواهی، قربانی خود را تشویق به آغاز سرمایهگذاری میکند. کلاهبردار او را راهنمایی میکند تا پول نقد خود را از طریق یک صرافی معتبر رمزارز یا کیف پول دیجیتال به رمزارز تبدیل کند و سپس رمزارز را به پلتفرم جعلی منتقل کند.
توجه به این نکته هم ضروری است که خدمات تبدیل پول نقد به رمزارز از طریق صرافی یا وبسایتهای رسمی خرید در کلاهبرداری دخیل نیستند؛ آنها فقط کانالهایی هستند که کلاهبرداران از آنها برای انتقال پول استفاده میکنند.
سرمایهگذاری با مبالغ کوچک آغاز میشود و قربانی با به دست آوردن سودهای ناچیز برای سرمایهگذاریهای بزرگتر ترغیب شده و در مراحل بعدی با مشاهده سودهای ساختگی در همان پلتفرم، موفقیت خود را تضمین شده میبیند.
مرحله سوم، سلاخی خوک است. پلتفرمهای جعلی بهگونهای طراحی شدهاند که شبیه پلتفرمهای واقعی معاملات باشند (مثلا نمودارهای قیمت لحظهای، بخش پشتیبانی و …) و حتی ممکن است بهصورت اپلیکیشن در اپاستور یا گوگلپلی در دسترس باشند. اما همه چیز روی این پلتفرمها ساختگی است — مخصوصا موجودی حساب قربانی.
این پلتفرمها طوری طراحی شدهاند که قربانی را درگیر نگه دارند و در حالیکه کلاهبردار دنبال قربانیان دیگر است، طعمه مورد نظر همچنان پول وارد کند. در نهایت، زمانی که مبلغ قابل توجهی جمع شد یا سرمایه قربانی به اتمام رسید یا به محض درخواست قاطع قربانی برای برداشت پول، ناگهان کلید برداشت وجه با مشکل مواجه شده، امکان برداشت از بین میرود، حسابها حذف یا تغییر هویت داده میشود و تماسها قطع میگردد و پول قربانی به آدرسهای ناشناس رمزارز، منتقل میشود.
مشخصات طعمه مطلوب کلاهبرداران در جامعه هدف
معمولا افراد فعال در شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنهای دوستیابی، بهویژه اشخاصی که مشخصات پروفایل آنها در دسترس عموم قرار دارد، اهداف مناسبی برای این کلاهبرداری هستند.
در این میان، سرمایهگذاران تازهکار در کریپتو یا کسانی که بهدنبال فرصتهای سودآوری کوتاهمدت هستند یا حتی در شبکههای اجتماعی کاریابی مانند لینکدین بهدنبال کار میگردند طعمههای مناسبتری برای این نوع کلاهبرداری محسوب میشوند.
ضعفهای روانی مانند تنهایی و انزوا و شکستهای عاطفی یا سن بالا و آگاهی ناکافی از تکنولوژی هم میتواند درصد موفقیت کلاهبرداران را افزایش دهد.
کلاهبرداران میتوانند افراد یا شبکههای پراکنده باشند که با حسابهای جعلی فعالیت میکنند. اما گروههای بزرگ کلاهبرداری با کارمندانی که آگاهانه یا ناآگاهانه، زیرساختهای فنی نیز برای کلاهبرداریهای گستردهتر با حجمهای بالاتر را فراهم میکنند. این گروههای کلاهبرداری که وجود اغلب آنها در برخی کشورهای جنوب شرق آسیا گزارش شدهاند، بهصورت سازمانیافته و گروهی به پول قربانیان هدف حمله میکنند.
این گروهها گاه آن چنان حرفهای و خطرناکند که تعدادی از کارمندان قابل اعتماد خود را آموزش میدهند که با استفاده از علم روانشناسی از روشهای مختلف گفتوگو (مثلا تظاهر به علاقه عاشقانه، یا وانمود کردن به داشتن سرگرمیهای مشترک) استفاده کنند تا کمکم، رابطهای با قربانی شکل دهند و اعتماد او را جلب کنند. این مزرعههای کلاهبرداری، سازندگان پلتفرمهای فیشینگ، سازندگان سایتهای جعلی صرافی، خدمات تبدیل پول و لاندری رمزارز را هم به خدمت میگیرند.
یکی از این سازمانهای حرفهای در یک هتل ساحلی به نام «سی ویو» در داگلاس با تجهیزات رایانههای مجهز به پهنای باند سریع و استفاده از دهها کارمند و کارگر، موفق به میلیونها دلار کلاهبرداری شده بود. در اواخر سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۱۰۰نفر از فیلیپین به این جزیره منتقل شدند تا در این شرکت کار کنند.
افرادی که در فیلیپین هم برای یک شرکت کلاهبرداری دیگر کار کرده بودند. یکی از افرادی که به امید یافتن کاری با درآمد بالا بهصورت ناآگاهانه در این سازمان مشغول بهکار بوده به پلیس گفته که همکارانش – که در گروههای چهارنفره کار میکردند – گاه به گاه به شادی میپرداختهاند.
او بعدها متوجه شده که این ابراز شادمانیهای گاه به گاه، مربوط به مواردی بود که با موفقیت، قربانی دیگری را در فاصله ۸۰۰۰ کیلومتری فریب داده بودند.
هشدارها چیست؟
درخواست رابطه سریع یا اتفاقی با جزییات بیش از حد شخصی و سپس تشویق مکرر به سرمایهگذاری با وعده سودهای بالا و تضمینشده در مدتزمان کوتاه از اولین علایم هشداردهنده این نوع کلاهبرداری است.
هدایت به یک سایت یا اپلیکیشن سرمایهگذاری و فشار برای انتقال پول به کیف پول رمزارز شخصی یا پلتفرمهایی که نامآشنا نیستند باید شک شما را در خصوص کلاهبردار بودن طرف افزایش دهد.
باید به این نکته مهم توجه کرد که این کلاهبرداران معمولا ار شما مستقیم درخواست پول نمیکنند و حتی در اغلب موارد با ادعای کمک، شما را راهنمایی میکنند که پول نقد خود را از طریق یک صرافی معتبر رمزارز، دستگاه خودپرداز یا کیف پول دیجیتال به رمزارز تبدیل کنید و سپس رمزارز را به پلتفرم جعلی منتقل کنید. بنابراین باید توجه داشت که این مسیرها فقط کانالهای رسمی مورد استفاده کلاهبرداران برای انتقال پول به پلتفرمهای جعلی هستند و نشانه سلامت سرمایهگذاری نیستند.
پلتفرمهای جعلی بهگونهای طراحی شدهاند که شبیه پلتفرمهای واقعی معاملات باشند (مثلا نمودارهای قیمت لحظهای، بخش پشتیبانی و …) و حتی ممکن است بهصورت اپلیکیشن در اپاستور یا گوگلپلی در دسترس باشند. اما همه چیز روی این پلتفرمها ساختگی است — مخصوصا موجودی حساب شما.
در نهایت، امتناع از تماس صوتی، ویدیویی واقعی یا بهانهتراشی برای ملاقات حضوری، اصرار بر ارتباط فقط از طریق پیام یا اپ مشخص هم، از ویژگیهای پروارکنندگان خوک هستند.
راههای محافظت در برابر سلاخان خوک
با وجود آگاهی و بررسی هشدارهای ذکر شده در صورت دریافت پیشنهاد و تمایل شما به سرمایهگذاری، حساب یا پلتفرم معرفیشده را مستقلا بررسی کنید. از جمله دامنه، مجوزها، نظرات را ارزیابی کنید.
برای بررسی هویت پیشنهاددهنده سرمایهگذاری از راههایی مانند درخواست تماس تصویری، در صورت امکان ملاقات حضوری و بررسی عکس پروفایل در گوگل با جستجوی معکوس یا reverse image طرف مقابل را شناسایی کنید.
به هیچ عنوان اطلاعات حساس و شخصی خود مانند شماره کارت بانکی، کد ملی، عکس پاسپورت یا شناسنامه و کارت ملی و تصاویر خصوصی را به افراد ناشناس ندهید.
در صورت فشار برای واریز ، فورا درخواست زمان کرده و تماس را قطع کنید تا از دوستان متخصص یا مشاوران مالی معتبر مشاوره بگیرید.
احراز هویت دومرحلهای (2FA) روی ایمیل و رمزهای قوی و امن و جدا نگهداشتن ایمیل و اکانتهای مالی از حسابهای اجتماعی هم میتوانند بسیار مفید باشند.
در نهایت به این نکته مهم توجه داشته باشید که انتقال رمزارز برخلاف انتقال وجه در حسابهای بانکی، «غیرقابلبازگشت» و «غیر قابل ردیابی» است و هر واریزی به کیف ناشناس، ریسک بالایی دارد.
بنابراین در تراکنشهای رمزارزی، هرگز یکباره همه پول خود را سرمایهگذاری نکنید و از سرمایهگذاریهای با وعده سود غیرمنطقی دوری کنید.
اقدامات فوری ضروری
همانطور که پیشتر گفته شد بازیابی پول در تراکنشهای رمزارز دشوار است و همان درصد موفقیت ناچیز هم بستگی به سرعت و مسیر انتقال پول دارد. اما اقدام سریع میتواند شانس ردیابی و مسدودسازی را بالا ببرد. بنابراین مهمترین نکته این است که هرچه سریعتر کلاهبرداری را به نهادهای نظارتی مالی یا مراجع انتظامی گزارش دهید. این عملیاتها معمولا زمان کوتاهی فعال هستند، بنابراین گزارش سریع و با جزییات درست اهمیت بسیار زیادی دارد.
اطلاعات شناسایی کلاهبردار: حتی اگر پروفایلها جعلی باشند، هر اطلاعاتی میتواند در تحقیقات کمککننده باشد. شماره تلفن، نام کاربری، آدرس ایمیل و آیدی شبکههای اجتماعی که کلاهبردار از آن استفاده کرده، اسکرینشات از پروفایل کلاهبردار، تصاویر پیامها، آدرس کیف پول، آدرسهای سایت، رسیدها و زمان تراکنش، مدارک مفیدی هستند.
تماس با بانک یا صرافیِ واسط: اگر از واریز پول در حساب بانکی یا کارت بانکی استفاده شده، فورا با بانک تماس بگیرید و درخواست مسدودسازی تراکنشهای آینده یا بازپسگیری وجه کنید. (این گزاره در ایران غیر قابل انجام است)
گزارش به صرافیهای کریپتو: اگر از طریق ارز دیجیتال (مانند بیت کوین، تتر) سرمایهگذاری کردهاید، جزییات تراکنش (شناسه تراکنش، آدرس کیف پول مقصد) را ثبت کنید. ردیابی ارزهای دیجیتال دشوار است، اما با ابزارهای تخصصی بلاکچین ممکن است بتوان مسیر وجوه را پیدا کرد.
اگر میدانید پول به کدام صرافی رفته، با تیم پشتیبانی و واحد انطباق (compliance/AML) آن صرافی تماس بگیرید و درخواست مسدود سازی و همکاری برای بازپسگیری را بدهید. ارایه اسناد و گزارش پلیس کمک خواهد کرد.
ثبت گزارش نزد مراجع قضایی و انتظامی محلی: تنظیم شکایت رسمی برای پیگیریهای بینالمللی و درخواست همکاری صرافیها ضروری است. در ایران، اولین و مهمترین اقدام، ثبت گزارش و شکایت در پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) یا مراجعه به نزدیکترین کلانتری و ارجاع موضوع به پلیس فتا است. تمام آدرسهای وبسایتی که با آنها تعامل داشتهاید را ذکر کنید و اسکرینشات یا ضبط صفحه که سایت جعلی در آن مشخص باشد را ارایه دهید. برای ثبت شکایت اولیه، از طریق سامانه خدمات الکترونیک قضایی اقدام به تنظیم شکواییه کنید.
اگر کلاهبرداری ابعاد بینالمللی داشته است، میتوانید موضوع را به نهادهای بینالمللی مرتبط با جرایم اینترنتی مانند نهادهای زیر اطلاع دهید.
IC3) Internet Crime Complaint Center) وابسته به FBI
نهادهای پلیسی و قضایی در کشورهایی که احتمالا کلاهبرداران در آنجا فعالیت میکنند.
صرافیهای بزرگی که ممکن است وجوه به آنها منتقل شده باشد (برای مسدود کردن حسابهای مرتبط با کلاهبرداری).
استفاده از خدمات ردیابی بلاکچین: شرکتهای تخصصی تحلیل بلاکچین (مثلا Chainalysis، اکوسیستمهای مشابه) میتوانند جریان رمزارز را ردیابی و گزارش دهند اما این کار معمولا هزینهبر بوده و پیگیری از ایران هم چالش قابل توجهی دارد. اما در پروندههای با مبالغ بالا میتواند مفید باشد.
در این خصوص ذکر این نکته ضروری است که دقیق و کامل بودن آدرسها و هشهای تراکنش برای ردیابی رمزارز روی بلاکچین، ضروری است بنابراین توصیه میشود این اطلاعات را کپی و پیست کنید، نه اینکه دستی تایپ کنید.
اما باید توجه داشت که اولا اغلب راههای فهرستشده از ایران قابل پیگیری نیستند و حتی در خارج از کشور هم این اطلاعات میتوانند به پلیس در یافتن تیمهای کلاهبرداری بزرگ و شرکتهای تبهکار در حوزه رمزارز کمک کند و عملا در اغلب موارد، سرمایه مالباخته باز نخواهد گشت.
واقعیات احتمال بازگشت پول چیست؟
تراکنشهای ارز دیجیتال، ناشناس و برگشتناپذیر هستند. همین دو خصوصیت باعث شده که یافتن کلاهبرداران این حوزه و بازگرداندن پولهای دزدیده شده، بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن شود.
از طرفی بهدلیل ماهیت این کلاهبرداریها و انتقال سریع وجوه، خصوصا اگر پول، سریعا به صرافیهای بزرگی منتقل و سپس نقد شود یا به آدرسهای متعدد منتقل یا اصطلاحا شسته شود، بازگرداندن پول عملا غیر ممکن است. با اینحال توقیف دامنهها، همکاری صرافیها و پیگیری فوری کیفهای مقصد توسط مقامات میتواند در مواردی معدود و در شرایطی خاص، منجر به ضبط و بازگردانی سرمایه شود.
در ایران اما بهدلیل نبود ارتباط میان صرافیهای داخل کشور با صرافیهای خارجی این اقدامات،غیر عملی است.
پروندههای جمعی یا شکایت رسمی میتواند منابع بیشتری را برای ردیابی و بازیابی فعال کند؛ در پروندههای سازمانیافته، دولتها گاهی عملیاتهایی برای مصادره زیرساخت انجام دادهاند. این مورد هم در ایران بسیار غیرموثر میشود چرا که علاوه بر هزینه بالای پیگیری در موارد برونمرزی در حال حاضر تعداد زیادی از پروندههای کلاهبرداری جمعی داخلی هم با تعداد شکایات بالا همچنان بلاتکلیف مانده و سرمایه مالباختگان بازنگشته است.
در پایان، دادن این هشدار ضروری است که مراقب شرکتها یا افرادی باشید که ادعا میکنند میتوانند در قبال دریافت هزینه، پول از دسترفته شما را بازگردانند. بسیاری از این اشخاص حقیقی یا حقوقی، خود کلاهبرداران تازهای هستند که از قربانیان مالباخته و آسیبدیدگان، سوءاستفاده کرده و با نام «کمک به بازگشت سرمایه»، دست به اخاذی میزنند.
