درخواست ترامپ از ترکیه برای توقف خرید نفت روسیه و تلاش اردوغان برای خرید جنگنده اف-۳۵

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در دفتر بیضی شکل در کاخ سفید با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دیدار کردبی بی سی: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از ترکیه خواست خرید نفت از روسیه را متوقف کند. این اقدام آقای ترامپ بخشی از تلاش گسترده‌تر برای قطع منابع مالی حاصل از فروش انرژی روسیه هم‌زمان با ادامه جنگ در اوکراین است.

دونالد ترامپ که در کنار رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در کاخ سفید حضور داشت، گفت که متوقف کردن خرید نفت، «بهترین کاری» است که همتای ترک او می‌تواند انجام دهد.

در این دیدار هیچ تعهد مشخصی برای لغو تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه یا فروش جنگنده‌های پیشرفته «اف-۳۵» صورت نگرفت، هرچند آقای ترامپ نسبت به حل هر دو موضوع ابراز خوش‌بینی کرد.

ترکیه سال‌هاست که از خرید جنگنده‌های »اف-۳۵» آمریکا منع شده است. در سال ۲۰۱۹، این کشور از برنامه‌ای که در آن قطعات این جنگنده را تولید می‌کرد، کنار گذاشته شد، به این دلیل که ترکیه سامانه‌های دفاع هوایی از روسیه خریداری کرده بود.

آقای ترامپ روز پنج‌شنبه (۳ مهر/ ۲۵ سپتامبر) در یک نشست پرسش‌وپاسخ کوتاه در دفتر بیضی شکل کاخ سفید گفت مایل است « مادامی که مسکو به جنگ خود علیه اوکراین ادامه می‌دهد، ترکیه خرید هرگونه نفت از روسیه را متوقف کند.»

او افزود: «بهترین کاری که او (اردوغان) می‌تواند انجام دهد، این است که نفت و گاز از روسیه نخرد. اگر این کار را بکند، بهترین تصمیم خواهد بود.»

رئیس جمهور آمریکا همچنین گفت که معتقد است هم ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و هم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای رجب طیب اردوغان احترام قائلند و این به معنای آن است که او می‌تواند «در صورت تمایل، تأثیر زیادی» بر این جنگ بگذارد.

ترکیه در کنار هند و چین، از بزرگ‌ترین مشتریان نفت و گاز روسیه به شمار می‌رود و داده‌ها نشان می‌دهد که حجم گاز روسیه که از طریق ترکیه به اروپا رسیده، در اوایل سال جاری میلادی بیش از ۲۶ درصد افزایش یافته است.

اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا تنها چند هفته پس از آن مطرح می‌شود که او اعلام کرد آماده است تحریم‌های سخت‌تری علیه روسیه اعمال کند، به شرطی که کشورهای عضو ناتو واردات نفت از روسیه را متوقف کنند.

اوایل این هفته هم آقای ترامپ در یک سخنرانی طولانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، متحدان ناتو را متهم کرد که با خرید سوخت از مسکو، «هزینه جنگ علیه خودشان را تأمین می‌کنند.»
جنگنده‌ پیشرفته «اف-۳۵»در دوره اول ریاست‌جمهوری آقای ترامپ، ترکیه به دلیل خرید سامانه‌های موشکی زمین به هوای «اس-۴۰۰» از روسیه، از برنامه جنگنده‌های «اف-۳۵» آمریکا کنار گذاشته شد.

لایحه دفاعی آمریکا که در سال ۲۰۲۰ تصویب شد، شامل بندی بود که مانع از آن می‌شد ترکیه این جنگنده‌ها را دریافت کند، مگر این که دولت آمریکا بتواند تأیید کند که ترکیه خرید سامانه های موشکی «اس-۴۰۰» روسیه را کنار گذاشته است.

برخی از قانون‌گذاران آمریکایی نسبت به فروش احتمالی این جنگنده‌ها نگرانی‌هایی داشته‌اند که مربوط به عملیات نظامی ترکیه در سوریه و نقض‌ قبلی حریم هوایی یونان است.

اوایل این هفته، فراکسیون دوحزبی نمایندگان حامی یونان در کنگره آمریکا نسبت به صدور مجوز به ترکیه برای خرید جنگنده‌های «اف-۳۵»هشدار داد و همکاری نظامی ترکیه با روسیه و «نادیده گرفتن هنجارهای بین‌المللی و اصول دموکراتیک» را بهانه این هشدار عنوان کرد.

با این حال در نشست این دو رهبر در کاخ سفید، آقای ترامپ به رئیس جمهور ترکیه گفت که در خرید مواردی که می‌خواهد، «موفق خواهد بود.»

رئیس جمهور آمریکا گفت: «او (آقای اردوغان) به چیزهایی نیاز دارد و ما هم به چیزهایی نیاز داریم و به نتیجه خواهیم رسید. تا پایان روز خواهید دانست.»

دونالد ترامپ همچنین گفت که تحریم هایی که در سال ۲۰۲۰ پس از خرید سامانه‌های «اس-۴۰۰» علیه ترکیه اعمال شد می‌تواند «بسیار زود» رفع شود.

او افزود: « تقریباً بلافاصله. اگر جلسه خوبی داشته باشیم.»

این دومین دیدار بین این دو رهبر در این هفته بود که پس از گفت‌وگوی کوتاهی درباره غزه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در کنار رهبران چند کشور عرب و مسلمان برگزار شد.

رئیس جمهور ترکیه در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس نیوز درباره ممنوعیت خرید جنگنده‌های »اف-۳۵» گفته بود: «فکر نمی‌کنم این برخورد مناسبی برای یک شراکت استراتژیک باشد.»

او همچنین در این گفتگو اسرائیل، متحد آمریکا را به «نسل‌کشی» در غزه متهم کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، را مسئول این وضعیت دانست. موضعی که کاملاً با اظهارات عمومی آقای ترامپ تفاوت دارد.

با این حال، رؤسای جمهور آمریکا و ترکیه روز پنج‌شنبه در دفتر بیضی کاخ سفید از بروز اختلافات علنی درباره این موضوع خودداری کردند. اسرائیل اتهام نسل‌کشی در غزه را رد می‌کند.