اندیشکده بریتانیایی هنری جکسون: جمهوری اسلامی ایران در آستانه فروپاشی است

ایندیپندنت فارسی: نشریه نیویورک پست در مقاله‌‌ای با بررسی تازه‌ترین گزارش «انجمن هنری جکسون»، اندیشکده بریتانیایی که به‌طور ویژه به موضوعات مرتبط با سیاست خارجی و امنیت ملی می‌پردازد، نوشت که این گزارش نشان می‌دهد جمهوری اسلامی در آستانه فروپاشی است.

براساس نظر کارشناسان مشارکت‌کننده در این گزارش، جمهوری اسلامی که در آستانه سقوط قرار گرفته است، تلاش می‌کند از هر ابزاری برای ارعاب شهروندانش استفاده کند، ازجمله اعدام.

سازمان ملل متحد روز جمعه ۲۹ اوت (۷ شهریور) اعلام کرد قوه قضائیه جمهوری اسلامی طی هشت ماهی که از ابتدای سال ۲۰۲۵  می‌گذرد، دست‌کم ۸۴۱ نفر را اعدام کرده است.

دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد این آمار را نشان‌دهنده «الگویی نظام‌مند از به‌کارگیری مجازات اعدام به‌عنوان ابزاری برای ارعاب حکومتی» توصیف و آن را محکوم کرد. بنا بر این گزارش، در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ شمار اعدام‌ها در ایران افزایش چشمگیری داشته است.

در آخرین گزارش سالانه سازمان عفو بین‌الملل برای سال ۲۰۲۴، جمهوری اسلامی ایران با اجرای دست‌کم ۹۷۲ مورد اعدام، کشوری با بالاترین تعداد اعدام‌های ثبت‌شده در جهان معرفی شد. این آمار نشان‌دهنده افزایش چشمگیر اعدام‌ها در قیاس با سال ۲۰۲۳ است که در آن ۸۵۳ مورد اعدام به ثبت رسیده بود. اینک گزارش جدید دفتر حقوقی سازمان ملل نشان می‌دهد که این روند در سال ۲۰۲۵ نیز همچنان صعودی است.

در عین حال در بخش دیگری از گزارش این انجمن به خطرات پس از فروپاشی اشاره و یادآوری شده است که «باید با ایجاد هماهنگی و انسجام در میان گروه‌های مخالف، اقدامی صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود هرگونه گذار سریع و بدون تلفات انجام شود».

براساس این گزارش، رژیم فعلی حاکم بر ایران «همچنان به افکار انقلابی پایبند است» و به نظر می‌رسد که حتی درپی فشارهای داخلی و خارجی هنوز از سیاست‌هایش عقب‌نشینی نکرده است.

این گزارش می‌افزاید که رژیم جمهوری اسلامی همچنان «متعهد به بازسازی برنامه هسته‌ای خود و صدور تروریسم هم در سطح منطقه‌ و هم در سطح بین‌المللی است، که همین امر آن را به خطری پایدار برای غرب تبدیل می‌کند.»

کارشناسان مشارکت‌کننده در گزارش انجمن هنری جکسون در عین حال تاکید کرده‌اند که حملات هدفمند اسرائیل و آمریکا به مراکز هسته‌ای ایران «رژیم را به عقب راند»، اما «تهدیدات استراتژیک و امنیتی ناشی از آن را از بین نبرده است».

اروپا و آمریکا معتقدند پیشرفت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ازجمله غنی‌سازی ۲۰ و ۶۰ درصدی فراتر از نیازهای غیرنظامی است.

این در حالی است که جمهوری اسلامی بارها تاکید کرده است که برنامه هسته‌ای‌اش صرفا اهداف صلح‌آمیز دارد و هرگونه تلاش برای بازگرداندن تحریم‌ها با «پاسخ سخت» مواجه خواهد شد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در هفته جاری در کنار تایید بازگشت بازرسان این نهاد به ایران، تاکید کرد که هنوز چارچوب همکاری جدید به‌طور نهایی روشن نشده است. به گفته او، سرنوشت ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده جمهوری اسلامی نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است.

در بخش دیگری از گزارش انجمن هنری جکسون تاکید شده است که لازم است از مخالفان جمهوری اسلامی حمایت شود، به‌ویژه اگر آنها «برنامه‌ای برای روز بعد از فروپاشی رژیم داشته باشند».

کارشناسان مشارکت‌کننده در این گزارش به اعتراض‌های مردمی نیز اشاره کرده‌اند- اعتراض‌هایی که پیش‌بینی می‌شود به دلیل فشارهای اقتصادی و قطعی‌های مداوم آب و برق شدت بگیرد.

طی هفته‌های اخیر، قطعی‌های پیاپی برق و آب زندگی مردم را به‌طور جدی مختل و به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ هم خسارت‌های سنگینی وارد کرده است. بسیاری از واحدهای صنفی از نانوایی‌ها و کارگاه‌ها تا کارخانه‌های تولیدی، گزارش داده‌اند که به‌اجبار ساعت‌های طولانی تعطیل کرده‌اند و خسارات مالی سنگینی بر آنها وارد شده است.

قطع برق همچنین شبکه اینترنت و تلفن همراه را در بسیاری از مناطق مختل و ارتباط مردم با یکدیگر و با جهان بیرون را دشوار کرده است.

کارشناسان می‌گویند ناتوانی دولت در مدیریت بحران برق و آب حاصل سال‌ها سرمایه‌گذاری ناکافی در زیرساخت‌ها، سوءمدیریت و اولویت‌ دادن به پروژه‌های سیاسی و منطقه‌ای به جای رفع نیازهای داخلی است؛ آنچه باعث شده است شعارهایی چون «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» همواره در اعتراض‌های مردمی شنیده شود.

مسئولان جمهوری اسلامی نه‌تنها بابت قطعی‌های پیاپی برق و آب از مردم عذرخواهی نکرده‌ و برای بهبود وضعیت زیرساخت‌ها اقدامی انجام نداده‌اند، که با صدور قبض‌های نجومی، دردسرهای مضاعفی را برای مردم ایجاد کرده‌اند.

از سوی دیگر، کلید خوردن سازوکار مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریم‌ها از سوی سه کشور اروپایی – بریتانیا، آلمان و فرانسه – بازار ارز ایران را در نخستین روز هفته اول شهریور با تکانه‌ای تازه روبه‌رو کرد. با اینکه برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که با احتمال دستیابی به توافقی موقت یورو عقب‌نشینی کند، معاملات روز شنبه با جهشی معنادار آغاز شد. عامل اصلی این جهش واکنش منفی تهران به پیشنهاد تمدید توقف مکانیسم ماشه بود، پاسخی که عملا امید فعالان بازار به جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها را از میان برد.