فرمانده ارتش آفریقای جنوبی در تهران: یک اظهارنظر و دردسرهای دیپلماتیک

دیدار فرمانده ارتش آفریقای جنوبی با فرمانده ارتش جمهوری اسلامی ایرانرادیو فردا: در پی سفر فرمانده ارتش آفریقای جنوبی به تهران و برخی اظهارات او در «همبستگی» با جمهوری اسلامی ایران، وزارت‌خانه‌های دفاع و خارجه آفریقای جنوبی از سخنان او اعلام برائت کردند و وزارت دفاع خواهان محاکمه او شد.

ژنرال رودزانی مافوانیا، فرمانده نیروی دفاع ملی آفریقای جنوبی (فرمانده ارتش و رئیس ستاد کل ارتش) سه‌شنبه این هفته ۲۱ مرداد در دیدار با عبدالرحیم موسوی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، و همچنین با امیر حاتمی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، دیدار کرد.

او در این دیدارها از «تقویت روابط و گفت‌وگو در مورد اهداف مشترک ضد استعماری و عدالت‌محور» سخن گفت و بر «عمق بخشیدن به اتحاد راهبردی» تأکید کرد.

در اظهاراتی که رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران از سخنان او نقل کردند، آمده بود که او در اشاره به موضع آفریقای جنوبی در قبال غزه افزود کشورش و جمهوری اسلامی ایران در راستای اهداف مشترک «همواره از مردم مظلوم و بی‌دفاع جهان حمایت خواهند کرد».

رسانه‌های ایران همچنین گزارش دادند که او به دادخواستی علیه اسرائیل اشاره کرد که آفریقای جنوبی پس از شروع حمله اسرائیل به نوار غزه به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه داد و افزود این اقدام برای این بوده است که «عاملان نسل‌کشی در غزه را به‌سزای اعمال‌شان برسانیم».

به‌گزارش رسانه‌های پرتوریا، پایتخت آفریقای جنوبی، وزارت دفاع این کشور پنجشنبه، ۲۳ مرداد، اظهارات ژنرال مافوانیا را «خودسرانه» نامید و گفت سخنان او بیانگر موضع رسمی این وزارتخانه نبوده است. سخنگوی وزارت دفاع گفت ژنرال مافوانیا باید محاکمه شود.

وزارت روابط و همکاری‌های بین‌المللی (وزارت خارجه) در پرتوریا نیز تصریح کرد که اظهارات افراد و وزارت‌خانه‌هایی که مسئول سیاست خارجی نیستند، نباید موضع رسمی آفریقای جنوبی تلقی شود.

این وزارت‌خانه افزود که رولاند لامولا، وزیر روابط و همکاری‌های بین‌المللی، خواهان دریافت توضیحات بیشتر در خصوص سخنان فرمانده ارتش در سفر او به ایران شده است.

رئیس دفتر رئیس‌جمهوری و وزیران دیگر دولت نیز فرمانده ارتش را به دلیل اظهاراتش در ایران مورد انتقاد قرار دادند.

همزمان، حزب «اتحاد دموکراتیک»، جناح مخالف دولت، خواهان «محاکمه فوری» این فرمانده در دادگاه نظامی به ظن «سوء‌رفتار فاحش و نقض آشکار اصول اخلاقی» ارتش و «خودنمایی بی‌ملاحظه» شد. این حزب تأکید کرد که فرمانده ارتش حق بیان سخنان سیاسی نداشته و «فراتر از وظایف قانونی و حرفه‌ای» خود عمل کرده است.

«اتحاد دموکراتیک» در بیانیه خود نوشت دادستان کل باید از وزیر دفاع بخواهد تا مراحل قانونی یک روند قضایی نظامی را آغاز کند تا این پیام روشن داده شود که «هیچ‌کس، صرف‌نظر از درجه و مقام، بالاتر از قانون یا قانون اساسی نیست».

رسانه‌های وابسته به مخالفان دولت، «ماجراجویی در سیاست خارجی» را برای منافع این کشور «خطرناک» نامیده و با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی ایران یک حکومت «استبدادی» و تحریم‌شده است، نوشتند قرار گرفتن آفریقای جنوبی در کنار چنین حکومت‌هایی به تجارت، سرمایه‌گذاری و امنیت آفریقای جنوبی لطمه خواهد زد.

آفریقای جنوبی در حال حاضر مشغول مذاکره با کاخ سفید است تا از تعرفه‌های ۳۰ درصدی و تحریم‌های بیشتر که دونالد ترامپ تهدید به اعمال آن علیه این کشور به دلیل «رفتار بد» با کشاورزان سفیدپوست و کشتار این کشاورزان کرده، جلوگیری کند.

واشینگتن اوایل بهار با دادن پناهندگی به کشاورزان سفیدپوست آفریقای جنوبی که تبعه آمریکا شوند، دولت پرتوریا را متهم کرد که علیه روند اذیت و آزار سفیدپوستان این کشور اقدامات کافی انجام نداده است و دونالد ترامپ خود در میانه بهار یک نشست خبری پرتنش نیز با رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی در کاخ سفید بر سر این موضوع داشت.

جمهوری اسلامی ایران و آفریقای جنوبی از سال ۱۹۹۴، که نظام تبعیض نژادی حاکم بر پرتوریا با کوشش‌های نلسون ماندلا و حامیانش از قدرت رانده شد، با یکدیگر روابط کامل سیاسی دارند.