امید تازه در نبرد با سرطان لوزالمعده؛ واکسن جدید وارد فاز دوم آزمایش شد

ایندیپندنت فارسی: واکسن جدید سرطان لوزالمعده در یک آزمایش اولیه توانست روند پیشرفت بیماری را کند کرده و طول عمر بیماران را افزایش دهد.

سرطان لوزالمعده یکی از پایین‌ترین نرخ‌های بقا را دارد، زیرا اغلب زمانی تشخیص داده می‌شود که به مراحل پیشرفته رسیده است. از طرفی بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده یا روده حتی با وجود درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، با واکنش نشان ندادن تومور به درمان یا ادامه گسترش بیماری مواجه‌اند.

به‌ گزارش اسکای‌نیوز، واکسن جدید که برای کمک به سیستم ایمنی بدن در شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی طراحی شده، در یک آزمایش اولیه با حضور ۲۰ بیمار مبتلا به سرطان لوزالمعده و پنج بیمار مبتلا به سرطان روده، نتایجی امیدوارکننده‌ نشان داده است.

در هر دو نوع سرطان لوزالمعده و روده، جهش ژنی به نام کراس (KRAS) مشاهده می‌شود که در رشد تومور نقش مهمی ایفا می‌کند. این واکسن طوری ساخته شده است که سلول‌های سرطانی دارای جهش کراس را شناسایی و نابود کند و میزان رساندن واکسن به غدد لنفاوی را‌ــ که عوامل خارجی مانند سلول‌های سرطانی و عوامل عفونی را پاکسازی می‌کنند‌ــ بهبود بخشد.

در کارآزمایی فاز اول این واکسن، ۶۸ درصد از ۲۵ بیمار شرکت‌کننده پس از حدود ۲۰ ماه، به پروتئین‌های توموری حاوی جهش کراس واکنش ایمنی قوی نشان دادند. البته برخی بیماران نسبت به دیگران واکنش بهتری داشتند و کارشناسان می‌گویند برای تعیین علت این تفاوت در واکنش‌ها، تحقیقات بیشتری لازم است.

بیمارانی که قوی‌ترین واکنش ایمنی را داشتند، هم طول عمرشان بیشتر شد و هم مدت طولانی‌تری بدون بازگشت سرطان باقی ماندند. بر اساس این مطالعه که در نشریه «پزشکی طبیعی» (‌Nature Medicine) منتشر شد، بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده که واکسن الی‌ــ۰۰۲ ۲پی (‌ELI-002 2P‌) را تزریق کردند، به‌طور متوسط حدود دو سال و پنج ماه پس از تزریق زنده ماندند.

در حال حاضر، از هر ۱۰ بیمار مبتلا به این بیماری، تنها سه نفر یک سال پس از تشخیص، زنده می‌ماند. بنابراین نتایج اولیه این آزمایش امید تازه‌ای برای بیماران به همراه دارد.

این واکسن به شخصی‌سازی نیاز ندارد و می‌توان آن را به‌صورت انبوه تولید کرد و سریع‌تر در اختیار بیماران قرار داد. شخصی‌سازی در حوزه پزشکی یعنی درمان یا دارویی که مخصوص شرایط ژنتیکی یا ویژگی‌های فردی هر بیمار ساخته می‌شود. مثلا بعضی واکسن‌های ضدسرطان باید بر اساس نوع دقیق جهش ژنی و پروتئین‌های تومور همان بیمار طراحی شوند که زمان‌بر و پرهزینه است، اما این واکسن جدید به چنین فرایندی نیازی ندارد، چون هدفش یک جهش رایج (کراس) است که در بسیاری از بیماران وجود دارد و به همین دلیل می‌توان آن را به‌طور انبوه تولید کرد و سریع‌تر به بیماران رساند.

پژوهشگران هم‌اکنون آزمایش اثربخشی این واکسن را روی گروه بزرگ‌تری از بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده و روده آغاز کرده‌اند. دکتر زو وینبرگ، سرپرست این مطالعه از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس، نتایج را «شگفت‌انگیز» توصیف کرده و گفته که فاز دوم کارآزمایی در حال اجرا است.