یک مقام اسرائیلی: نتانیاهو تا پایان مذاکرات مجبور است بهتنهایی علیه جمهوری اسلامی اقدام کند
رأی دهید
از زمان آغاز مذاکرات هستهای در حدود یک دهه قبل، بنیامین نتانیاهو از توافقی که در حال شکلگیری بود آشکارا انتقاد کرد و از تریبونهای عمومی جهان، ازجمله سخنرانی در کنگره ایالات متحده و مجمع عمومی سازمان ملل، آن را به باد حمله گرفت.
به گزارش آسوشیتدپرس، اکنون که طرفین برای گفتگو درباره توافقی جدید گرد هم آمدهاند، نتانیاهو سکوت اختیار کرده است. نتانیاهو ایران با سلاح هستهای را تهدیدی موجودیتی برای کشورش میداند و در برابر هرگونه توافق جدید آمریکا با دشمن دیرینهاش بدبین است.
با این حال، دست او در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ بستهتر از انتظارات به نظر میرسد. آسوشیتدپرس میگوید نتانیاهو به انتقاد علنی از رئیسجمهوری آمریکا تمایل ندارد، چراکه ترامپ از اسرائیل حمایت گسترده کرده است. او رئیسجمهوری آمریکا را بزرگترین دوست اسرائیل میداند و میداند که واکنش ترامپ دربرابر انتقاد مثبت نیست.
یائل گوزانسکی، کارشناس مسائل ایران در موسسه مطالعات امنیت ملی در تلآویو، به آسوشیتدپرس گفت: «نتانیاهو نمیتواند کاری برخلاف میل ترامپ انجام دهد.»
اسرائیل پس از دستاوردهای راهبردی در ۱۸ ماه گذشته در جنگهایی که خاورمیانه را به لرزه درآورد، حالا نسبت به ایران در موقعیت برتری قرار دارد. اسرائیل متحدان ایران در لبنان، غزه و سوریه را در هم کوبید و سال گذشته مستقیما به خاک ایران حمله کرد و بخشی از سامانه پدافند هوایی کلیدی آن را خنثی کرد. کارشناسان میگویند اسرائیل اکنون فرصت مناسبی در اختیار دارد که به تاسیسات هستهای ایران حمله کند، حملهای که احتمالا واکنشهای منطقهای به آن کمتر خواهد بود.
با این حال رهبر اسرائیل نتوانسته است ترامپ را متقاعد کند تا اولویت را به حمله علیه تاسیسات هستهای ایران بدهد، حملهای که موفقیت آن احتمالا به کمک نظامی آمریکا وابسته است.
ایتان گلبوع، کارشناس روابط آمریکا و اسرائیل در دانشگاه بار-ایلان در نزدیکی تلآویو، میگوید: «نتانیاهو گرفتار شده است. او بر بهبود موقعیت اسرائیل درمورد ایران حساب کرده بود، اما در عمل نتیجه معکوس شده است.»
نتانیاهو به حمایت ترامپ درمورد موضوع ایران امیدوار بود
این خبرگزاری آمریکایی در ادامه یادآور شد که نتانیاهو و حامیان ملیگرایش امید داشتند بازگشت ترامپ به کاخ سفید به نفع اسرائیل باشد، چراکه ترامپ پیش از این نیز از اسرائیل حمایتهای همهجانبهای کرده بود. آنها تصور میکردند که در دوران ترامپ، آمریکا ممکن است از حمله به تاسیسات هستهای ایران پشتیبانی کند. اما رویکرد ترامپ در موضوع ایران و همچنین مسائل دیگری مانند تعرفههای مالیاتی، نشان داد که این رابطه پیچیدهتر از آن است که به نظر میرسید و منافع ترامپ دقیقا همان منافع نتانیاهو نیست.
نتانیاهو مدتها است ایران را به تلاش برای ساخت بمب هستهای متهم میکند و پیشتر کارزاری جهانی علیه توافق برجام به راه انداخته بود. او برنامه هستهای ایران را تهدیدی برای موجودیت اسرائیل و جهان میداند و میگوید این توافق برای مهار آن کافی نیست. اسرائیل همچنان تنها قدرت هستهای خاورمیانه است و میخواهد این انحصار را حفظ کند.
ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش، با حمایت نتانیاهو، از توافقی که اوباما منعقد کرده بود خارج شد. از زمان بازگشت به کاخ سفید نیز ترامپ دست اسرائیل را در جنگ علیه حماس در غزه باز گذاشته و حملاتی علیه شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن ترتیب داده است. اما به گزارش آسوشیتدپرس، اکنون که آمریکا بار دیگر به میز مذاکره بازگشته است، اگر نتانیاهو با یکی از ابتکارات کلیدی سیاست خارجی دولت ترامپ مخالفت علنی کند، مخاطره تضعیف روابط خوبش با رئیسجمهوری آمریکا را باید به جان بخرد.
آخرین باری که نتانیاهو اسباب آزردگی رئیسجمهوری آمریکا شد، زمانی بود که پیروزی جو بایدن را در انتخابات ۲۰۲ به او تبریک گفت. این کار در نظر ترامپ بهمنزله خیانت تلقی شد و روابط آنها به سردی گرایید.
اکنون اسرائیل اولویتهایش درمورد هرگونه توافق را به واشینگتن منتقل کرده است. به گفته یکی از مقامهای اسرائیلی به آسوشیتدپرس، بخشی از این روند نیز آن است که اسرائیل دریافته است که اگر بخواهد تا زمانی که مذاکرات در جریان است به ایران حمله کند احتمالا مجبور است این کار را بهتنهایی انجام دهد.
امیدواری نتانیاهو به توافقی سختگیرانه درباره برنامه هستهای ایران
نتانیاهو این هفته در سخنرانیاش در اورشلیم گفت که درباره شرایط مدنظرش برای توافق با ایران، با ترامپ گفتگو کرده است. او توضیح داد که این توافق باید تمام زیرساختهای برنامه هستهای ایران را برچیند و میبایست مانع توسعه موشکهای بالستیکی شود که توانایی حمل بمب دارند.
او افزود: «به رئیسجمهور ترامپ گفتم که امیدوارم این همان چیزی باشد که مذاکرهکنندگان دنبال میکنند. ارتباط ما با ایالات متحده بسیار نزدیک است. اما گفتم چه اینگونه باشد چه نه، ایران به سلاح هستهای دست نخواهد یافت.»
نتانیاهو گفته است خواهان توافقی سختگیرانه مشابه توافق لیبی در سال ۲۰۰۳ است و خواستار نابودی تاسیسات هستهای ایران و دسترسی کامل بازرسان با این تاسیسات. با این حال مشخص نیست که آیا ترامپ حاضر است چنین شروط سختی را برای ایران مقرر کند یا نه. ایران نیز پیشتر شرط دست کشیدن از حق غنیسازیاش را رد کرده بود.
