آیا آخرین مذاکره هسته‌ای با تهران پیش از «حمله اسرائیل به ایران در روز سرنوشت‌ساز» در جریان است؟
رأی دهید
مقام‌های ارشد دولتی و نظامی اسرائیل، از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و وزیر دفاع این کشور با انتشار بیانیه‌های متعدد در تلاش هستند تا فضای سیاسی و روانی را برای حمله احتمالی نیروی هوایی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران آماده کنند.
اکتبر ۲۰۲۵، زمانی که محدودیت‌های مشخص شده در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ علیه برنامه هسته‌ای ایران به پایان می‌رسد، در حال نزدیک شدن است.
با توجه به لحن بیانیه‌های مقام‌های ارشد اسرائیلی، به نظر می‌رسد در ۸ ماه آینده، حتی در نیمه اول سال ۲۰۲۵، یک رویارویی میان ایران و اسرائیل رخ دهد که در پی آن، روز سرنوشت‌سازی رقم بخورد.
روزنامه «جروزالم‌پست» در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه می‌خوانید:
مسیر پیش روی تهران
در آینده‌ای نزدیک، احتمالاً آمریکا با ریاست جمهوری ترامپ، اسرائیل و کشورهای غربی مسیری را برای ایران باز خواهند کرد تا با کاهش چشمگیر برنامه هسته‌ای خود، راهی را برای مذاکره برای جلوگیری از حمله و رفع تحریم‌ها پیدا کند.
با توجه به ۳ دور مذاکرات بریتانیا، آلمان و فرانسه با ایران در ماه‌های گذشته، به نظر می‌رسد به زودی مذاکرات جدیدی با توجه به رویکرد جدید دولت ترامپ نسبت به ایران آغاز شود.
در اینجا پرسش‌های مهم این است که آیا این مذاکرات شانس موفقیت دارند؟ ترامپ تا چه زمانی به آن‌ها اجازه خواهد تا این مذاکرات را ادامه دهند؟ و اگر مذاکرات شکست بخورند، آیا فقط اسرائیل یا آمریکا به ایران حمله نظامی خواهند کرد؟
البته همیشه این احتمال وجود دارد که موساد به طور پنهانی علیه برنامه هسته‌ای ایران وارد عمل شود، همان‌طور که از ژوئیه ۲۰۲۰ تا ژوئن ۲۰۲۱، توسط تهران متهم به انجام این کار شد. این اقدام به معنای تغییر رویکرد از مذاکره و دیپلماسی به سمت استفاده از روش‌های جنگ پنهانی خواهد بود.
بیانیه‌های تهدیدآمیز مقام‌های اسرائیل پس از آن منتشر شد که این کشور در تاریخ ۲۶ اکتبر بیشتر سامانه‌های پیشرفته دفاع هوایی ایران را در تلافی حمله موشکی دوم تهران به اسرائیل در اول اکتبر نابود کرد.
العربیه در گزارشی به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی نوشت اسرائیل پیشتر تصمیم خود را برای حمله به ایران گرفته و تنها موضوعی که باقی‌مانده، بحث درباره زمان‌بندی این حمله است. بنا به گفته این دیپلمات ارشد اروپایی، تصمیم اسرائیل برای حمله به ایران پس از تحولات چند ماه اخیر در خاورمیانه گرفته شده است.
گفته این دیپلمات اروپایی چه درست باشد یا نه، اما او احتمالاً پس از مشورت با دیگر بازیگران کلیدی در مذاکرات با ایران تصمیم به علنی کردن آن گرفته است. به عبارت دیگر، روند جدیدی از مذاکرات میان ایران و کشورهای غربی، به‌ویژه تحت تأثیر سیاست‌های ترامپ آغاز شده است.
به جای تهدیداتی که دولت جو بایدن علیه تهران به کار برد، مانند محکومیت احتمالی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یا ارجاع احتمالی پرونده این کشور به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای فعال کردن بازگشت تحریم‌های جهانی، مذاکره‌کنندگان کشورهای بریتانیا، آلمان و فرانسه به اعضای هیات ایرانی خواهند گفت: «الان با ما توافق کنید، وگرنه نمی‌توانیم اسرائیل و شاید حتی خود ترامپ را مهار کنیم.»
نبود چنین تهدید نظامی جدی در سال‌های گذشته یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت ترامپ در سال‌های پایانی دوره اول او و همچنین بایدن در ۴ سال اخیر برای گرفتن امتیازات چشمگیر از ایران بوده است.
با بررسی رویدادهایی که از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۲ رخ دادند، مشخص می‌شود که یکی از دلایل تن دادن ایران به توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ این بود که همه کشورها، حتی چین و روسیه در مورد وضع تحریم‌ها علیه ایران متحد بودند.
البته این بار بسیار بعید است که چین و روسیه فشار جدی بر ایران وارد کنند، چراکه هم روابط این دو کشور با ایران تقویت شده است و هم میزان فاصله گرفتن آن‌ها از غرب بیش از آن زمان است.
با این حال، دلیل دوم و شاید حتی مهم‌تری که تهران در سال ۲۰۱۵ با توافق هسته‌ای موافقت کرد، این بود که واقعاً باور داشت اسرائیل آماده حمله به ایران است.
نتانیاهو در سخنرانی‌های معروف خود در سازمان ملل متحد اخطارهایی داد و دولت آمریکا در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما به ایرانی‌ها اعلام کرد نمی‌تواند تضمین دهد که می‌تواند «اسرائیلی‌های دیوانه» را مهار کند.
این موضوع اکنون با شدت بیشتری بازگشته است. ایران از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۲ تأسیسات کمتری داشت و از نظر فناوری کمتر پیشرفته بود. اما پس از حمله نیروی هوایی اسرائیل به ایران در ۲۶ اکتبر و همچنین حملات این نیرو به حوثی‌ها در یمن، توانایی و اعتماد به نفس نیروی هوایی اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به بالاترین سطح خود رسیده است.
اگر ترامپ به اسرائیل بمب‌های سنگرشکن بدهد یا حتی به‌طور علنی درباره ارسال آن‌ها به اسرائیل صحبت کند، فشار بر ایران به اوج خواهد رسید. این موضوع ممکن است در نهایت شرایط را برای یک توافق هسته‌ای بهتر فراهم کند.
از سوی دیگر، علی خامنه‌ای، رهبر ایران بارها در طول این سال‌ها با اعتمادبه‌نفس بیش‌ازحد دچار اشتباه محاسباتی شده و ممکن است دوباره چنین اشتباهی را تکرار کند.
پس از بیش از ۲۰ سال مذاکرات هسته‌ای و توافق‌ها و تفاهم‌های مختلف میان تهران و قدرت‌های جهانی، این وضعیت ممکن است سرانجام به یک حمله جدی به برنامه هسته‌ای ایران و وقوع یک جنگ کوتاه اما فوق‌العاده خطرناک بین اسرائیل و ایران منجر شود که همه تاکنون تلاش کرده‌اند از وقوع آن اجتناب کنند.
برای جلوگیری از این وضعیت خطرناک، دیپلمات‌های اروپایی در تلاشند تا این پیام هشدارآمیز را زودتر به خامنه‌ای منتقل کنند. اکنون باید دید آیا او این پیام را دریافت خواهد کرد یا خیر.
