عقب‌نشینی ارتش سوریه از حماه؛ شورشیان مخالف بشار اسد کنترل شهر را به دست گرفتند

 یکی از مخالفان حکومت سوریه در حال شلیک موشکی به ارتش سوریه در منطقه حماهرادیو فردا: ارتش سوریه روز پنج‌شنبه اعلام کرد که از شهر حماه، واقع در مرکز این کشور، عقب‌نشینی کرده است، زیرا شورشیان توانسته‌اند خطوط دفاعی آن را بشکنند. این تحول، ضربه دیگری برای رئیس‌جمهور بشار اسد محسوب می‌شود.

این بیانیه چند ساعت پس از آن منتشر شد که جنگجویان مخالف حکومت بشار اسد اعلام کردند وارد شهر شده‌اند و به سوی مرکز آن در حال پیشروی هستند.

حماه شهری راهبردی در مرکز سوریه به شمار می‌رود و برای ارتش سوریه کنترل بر این شهر امری حیاتی تلقی می‌شود تا از طریق آن بتواند از پایتخت و حکومت بشار اسد دفاع کند.

پیروزی شورشیان در تسخیر حماه در حالی صورت می‌پذیرد که به گفته گروه ناظر حقوق بشر در سوریه، «نیروهای رژیم اسد و شبه‌نظامیان طرفدار دولت به رهبری افسران روسی و ایرانی» از این شهر دفاع می‌کردند.

خبرگزاری دولتی سوریه همچنین به نقل از یک منبع نظامی از حملات جنگنده‌های روسیه به مواضع شورشیان در اطراف حماه خبر داده بود.

ارتش سوریه اکنون اعلام کرده است که برای حفظ جان غیرنظامیان از حماه عقب‌نشینی کرده و در مواضعی خارج از شهر مستقر شده است.

تسخیر حماه، چهارمین شهر بزرگ سوریه، ضربه دیگری به حکومت بشار اسد در سوریه است که از حمایت ایران و سوریه برخوردار بوده است. این رخداد تنها چند روز پس از آن اتفاق افتاد که شورشیان، بیشتر مناطق شهر حلب، بزرگ‌ترین شهر سوریه از نظر جمعیت را به تصرف خود درآوردند.

آغاز پیشروی‌های شورشیان تصرف شهر حلب بود که در بیش از یک دهه جنگ داخلی هرگز به طور کامل از کنترل دولت بشار اسد خارج نشده بود. ویدئوهایی که روز چهارشنبه منتشر شد، ابومحمد الجولانی، رهبر گروه اسلام‌گرای تحریر الشام را به هنگام بازدید از ارگ حلب نشان می‌دهد.

آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه تحریر الشام را به عنوان سازمانی تروریستی معرفی کرد. اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار داده‌اند.

اگرچه پیشروی شورشیان در آغاز حملاتشان با مقاومت اندکی روبه‌شد، اما جنگ در اطراف حماه شدید بوده است.

در حالی که بشار اسد تلاش می‌کند ارتش خود برای انجام ضدحمله علیه شورشیان را تقویت کند، خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، روز چهارشنبه گزارش داد که او دستور افزایش ۵۰ درصدی حقوق سربازان سوری را داد.

روسیه یکی از متحدان کلیدی بشار اسد در جنگ داخلی سوریه است و مداخله نظامی این کشور در سال ۲۰۱۵ داخلی سوریه، جریان جنگ را به نفع دولت اسد تغییر داد، اما جنگ اوکراین منابع نظامی آن را محدود کرده است.

جمهوری اسلامی ایران نیز پس از آغاز جنگ غزه و سپس لبنان، درگیر زد و خوردهای نظامی هوایی با اسرائیل شده است.

سفارت چین روز پنج‌شنبه با صدور بیانیه‌ای فوری از شهروندان خود خواست «در سریع‌ترین زمان ممکن» سوریه را ترک کنند. سفارت چین تأکید کرده که ماندن در سوریه ممکن است با «خطرات امنیتی بسیار بالا و تأخیر در دریافت کمک» همراه باشد.

با وجود نزدیکی بیشتر روسیه و ایران به دولت اسد در سال‌های اخیر، روابط چین و سوریه نیز تقویت شده است. در سال ۲۰۲۳، رئیس‌جمهور چین و بشار اسد یک «شراکت راهبردی» میان دو کشور اعلام کردند.
افزایش ۵۰ درصدی حقوق نظامیان اسد، «تسامح» موقت شورشی‌ها در قبال اقلیت‌ها
روزنامه گاردین روز پنج‌شنبه گزارش داد ضدحمله ارتش سوریه اهداف مورد نظر برای حکومت در حفظ کنترل حماه را محقق نکرده و درعین پیشروی شورشی‌ها، نیروهای دولتی برای خروج از حماه اکنون تنها راه خروجی به سوی استان حمص را در اختیار دارند.

سانا، خبرگزاری دولتی سوریه، روز چهارشنبه گزارش داده بود که به دستور بشار اسد حقوق نظامیان و سربازان ۵۰ درصد افزایش یافته است. این امر ظاهراً راهکاری برای تقویت قوای نظامی در ضدحمله در برابر شورشی‌ها است اما فیلم‌های منتشره در شبکه‌های اجتماعی سوریه نشان می‌دهد که ده‌ها فروند تانک و خودروی ارتش سوریه در جاده میان حلب به سوی حماه رها شده و نظامیان برای حفظ جان خود گریخته‌اند.

خبرگزاری آلمان نیز گزارش داد که انس الخربوتلی، عکاس سوری سرشناس و برنده جوایز عکاسی، که همکار این خبرگزاری بود، روز چهارشنبه در نزدیکی حماه کشته شد. این خبرگزاری به «تعهد خستگی‌ناپذیر» و تصاویر تند و تحسین‌برانگیز این همکار خود اشاره کرد.

همچنین به نوشته واشینگتن‌پست، الخربوتلی که با این روزنامه نیز همکاری داشت، در حملات هوایی ارتش سوریه در خطوط مقدم جبهه حماه در بخش مناطق زیر کنترل شورشی‌ها هنگامی که در حال عکس گرفتن از جنگنده بود، ابتدا هر دو پای خود را از دست داد و سپس در راه انتقال به بیمارستان درگذشت.

واشینگتن‌پست افزود «هیئت تحریر الشام» روز چهارشنبه از علوی‌ها در حماه خواست «خود را از حکومت بشار اسد جدا کنند».

همچنین دویچه‌وله انگلیسی گزارش داد که شورشی‌ها «قول داده‌اند که در مناطقی که به کنترل می‌گیرند، اقلیت‌ها را سرکوب نکنند».

کریسی استین‌کمپ، دانشیار دانشگاه آکسفورد به دویچه‌وله گفت شورشی‌ها در حلب به اقلیت‌ها «اطمینان دادند» که ستمگر نخواهند بود و امکان زندگی مسالمت‌آمیز آن‌ها با مسلمانان را تضمین می‌کنند.

جِرُوم درِوُون، تحلیلگر امور گروه‌های سلفی در گروه بین‌المللی بحران که خود با فرماندهان «هیئت تحریر شام» دیدار کرده، گفته است که این گروه در قبال اقلیت‌ها «تغییر رویکرد» داده و فرماندهان آن‌ها هنگام کنترل ادلب در سال‌های گذشته با نمایندگان مسیحی ملاقات کردند و امکان دادند آن‌ها اعیاد مذهبی خود مانند عید پاک یا کریسمس را جشن بگیرند و حقوق مسیحیان در ادلب در سال‌های اخیر «تا حد زیادی بهبود یافته بود».

القاعده یا جبهه‌النصره که خاستگاه اولیه «هئیت تحریر شام» بودند، مسیحیان و اقلیت‌ها را سر می‌بریدند و مرتکب جنایات گسترده‌ای علیه آن‌ها شده بودند.

گیدو اشتاینبرگ، تحلیلگر امور خاورمیانه این هفته به سایت آلمانی تاگس‌شاو گفت با وجود بردباری ظاهری اخیر، هیئت تحریر شام در قبال مسیحیان و اقلیت‌ها، واقعیات تغییر نمی‌کند و افراد زیادی در رده‌های این گروه وجود دارند که از اعمال خشونت‌آمیز مانند گذشته حمایت می‌کنند و باید منتظر بود که «حکومت وحشت» آن‌ها خود را در برابر مسیحیان و کردهای حلب نشان دهد.

 بررسی تصاویر شورشیان سوریه درباره پیشروی آنها در یک هفته گذشته چه نشان میدهد؟