انتقام به‌جای مجازات؛ آن‌چه جمله خامنه‌ای درباره اعدام نتانیاهو به ما می‌گوید
رأی دهید
«علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی در تهران نکته‌ای درباره حکم اعدام گفته است که ذهنیت و ساختار فکری و عملی او در ارتباط با این مجازات را عیان می‌کند.
در واکنش به صدور دستور قضایی از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری در لاهه هلند برای تعقیب و دستگیری «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسراییل بابت اتهام‌های «نسل‌کشی» و «جنایت علیه بشریت» در جریان جنگ با «حماس» در غزه، خامنه‌ای با اشاره به این دستور قضایی گفت: «حکم بازداشتش را صادر کردند کافی نیست، حکم اعدام نتانیاهو باید صادر شود.»
اقدام دادگاه بین‌المللی کیفری در لاهه هلند نه آن طور که خامنه‌ای می‌گوید، «صدور حکم» بلکه دستور صادر شده از دادستانی این دادگاه برای تعقیب قضایی نتانیاهو است که به کشورهای عضو دادگاه اجازه می‌دهد با وجود داشتن مصونیت سیاسی، او را دستگیر کنند و به دادگاه کیفری تحویل دهند. بنابراین نتانیاهو هنوز محاکمه هم نشده است که علیه او حکمی صادر شده باشد.
وانگهی در صورت دستگیری و محاکمه نتانیاهو و در نهایت اگر دادگاه او را مرتکب جنایت تشخیص دهد، اساسا صدور مجازات اعدام علیه او منتفی است. این مجازات که دیوان اروپایی حقوق بشر و بسیاری از نظام‌های قضایی متمدن، از جمله در برخی از ایالات‌های امریکا و حتی برخی از کشورهای مسلمان آن را «غیرانسانی» می‌خوانند، از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری هم صادر نخواهد شد. بنابراین انتظار برای صدور چنین حکم فرضی، از اساس اشتباه است.
اما آن‌چه به گفته خامنه‌ای اهمیتی فوق‌العاده می‌دهد، انتظار او از حکم اعدام به مثابه «انتقام» است. در واقع آن‌چه خامنه‌ای گفته که «حکم بازداشتش را صادر کردند کافی نیست، حکم اعدام نتانیاهو باید صادر شود»، بازتاب ذهنیت رهبر جمهوری اسلامی درباره ماهیت اعدام است که نوعی انتقام در آن مستتر است.
اظهارات دستوری همانند این که «باید حکم اعدامش صادر شود»، نشان می‌دهند که در اعماق تفکر خامنه‌ای، اعدام وسیله‌ای برای انتقام است که می‌توان با دستور و فرمان یک مقام سیاسی و دارای قدرت آن را علیه فردی که او را سزاوار مرگ می‌داند، صادر کرد.
این گفته‌ها که به دلیل موقعیت نتانیاهو، خامنه‌ای فرصت را مناسب دیده که به طور عریان درباره حکم اعدام نظرش را اعلام کند، یادآور اظهارات دو سال پیش او درباره بازداشت شدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» است.
او نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در چند سخنرانی پس از اعتراضات، مجوز برخورد شدید با معترضان را با اشاراتی صریح صادر کرد و از جمله معترضان را «چهار نفر آدم شریر یا فریب‌خورده» خواند: «کاسب را تهدید کنند یا ماشین‌سوار را تهدید کند که باید بوق بزنی باید به اندازه گناه خود باید مجازات شوند.»
سپس مشابه اظهاراتش درباره نتانیاهو اما در لفافه و پوشیده‌تر گفت: «قوه قضاییه با قدرت، بحمدالله سرپا و زنده و پرانگیزه هم هست باید این‌ها را مجازات کند. قدیم‌ها زخم‌هایی را که خوب نمی‌شد، داغ می‌کردند. یک آهنی را می‌گذاشتند در آتش، سرخ که شد، بگذارند روی زخم که خوب بشود.»
اعدام «محسن شکاری» و سپس شمار دیگری از معترضان بازداشت شده در سال ۱۴۰۱ فقط ۲۰ روز پس از اظهارات خامنه‌ای آغاز شد.
در چارچوب حقوق کیفری ایران، اعدام به‌عنوان یکی از مجازات‌های پیش‌بینی‌شده در قوانین کشور تعریف شده است. این مجازات معمولاً در مواردی چون قتل عمد، جرایم مربوط به مواد مخدر (البته با اصلاحاتی در قانون در سال‌های اخیر) و برخی جرایم سیاسی یا عقیدتی اعمال می‌شود.
از دیدگاه قانونی، اعدام وسیله‌ای برای اجرای عدالت و حفظ نظم عمومی و نه انتقام است که البته در کارآمدی آن از نظر جرم‌شناسی هم تردیدهای فراوانی وجود دارد.
از نظر این که این مجازات یک رفتار غیرانسانی علیه فرد و افراد نزدیک به او است و در صورت خطا، راه بازگشت ندارد، تردید اندکی در میان کشورهای مختلف جهان و نظام های قضایی و حقوقی کنونی باقی مانده و روز به روز به شمار کشورهایی که این مجازات را حذف می‌کنند، افزوده می‌شود.
اعدام بیشتر به تسکین خشم قربانی و حاکمان استبدادی خدمت می‌کند تا اصلاح یا بازدارندگی واقعی. آن‌چه که خامنه‌ای به صراحت به کلام آورده است، نشان می‌دهد که تا چه اندازه به اعدام، آن هم مجازات اعدام دستور به عنوان وسیله‌ای برای انتقام و ابزاری برای حذف اعتقاد دارد.
این گفته‌ها می‌توانند سندی در کشف چرایی وقایع خون‌بار چهار دهه اخیر ایران، به‌ویژه برای هیات مستقل حقیقت‌یاب بین‌المللی در بررسی سرکوب‌های خونین سال ۱۴۰۱ به بعد باشند؛ بابت اتهاماتی که از بزرگترین جرایم بین‌المللی محسوب می‌شوند و آزارنده وجدان بشریت هستند.
در واکنش به صدور دستور قضایی از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری در لاهه هلند برای تعقیب و دستگیری «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسراییل بابت اتهام‌های «نسل‌کشی» و «جنایت علیه بشریت» در جریان جنگ با «حماس» در غزه، خامنه‌ای با اشاره به این دستور قضایی گفت: «حکم بازداشتش را صادر کردند کافی نیست، حکم اعدام نتانیاهو باید صادر شود.»
اقدام دادگاه بین‌المللی کیفری در لاهه هلند نه آن طور که خامنه‌ای می‌گوید، «صدور حکم» بلکه دستور صادر شده از دادستانی این دادگاه برای تعقیب قضایی نتانیاهو است که به کشورهای عضو دادگاه اجازه می‌دهد با وجود داشتن مصونیت سیاسی، او را دستگیر کنند و به دادگاه کیفری تحویل دهند. بنابراین نتانیاهو هنوز محاکمه هم نشده است که علیه او حکمی صادر شده باشد.
وانگهی در صورت دستگیری و محاکمه نتانیاهو و در نهایت اگر دادگاه او را مرتکب جنایت تشخیص دهد، اساسا صدور مجازات اعدام علیه او منتفی است. این مجازات که دیوان اروپایی حقوق بشر و بسیاری از نظام‌های قضایی متمدن، از جمله در برخی از ایالات‌های امریکا و حتی برخی از کشورهای مسلمان آن را «غیرانسانی» می‌خوانند، از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری هم صادر نخواهد شد. بنابراین انتظار برای صدور چنین حکم فرضی، از اساس اشتباه است.
اما آن‌چه به گفته خامنه‌ای اهمیتی فوق‌العاده می‌دهد، انتظار او از حکم اعدام به مثابه «انتقام» است. در واقع آن‌چه خامنه‌ای گفته که «حکم بازداشتش را صادر کردند کافی نیست، حکم اعدام نتانیاهو باید صادر شود»، بازتاب ذهنیت رهبر جمهوری اسلامی درباره ماهیت اعدام است که نوعی انتقام در آن مستتر است.
اظهارات دستوری همانند این که «باید حکم اعدامش صادر شود»، نشان می‌دهند که در اعماق تفکر خامنه‌ای، اعدام وسیله‌ای برای انتقام است که می‌توان با دستور و فرمان یک مقام سیاسی و دارای قدرت آن را علیه فردی که او را سزاوار مرگ می‌داند، صادر کرد.
این گفته‌ها که به دلیل موقعیت نتانیاهو، خامنه‌ای فرصت را مناسب دیده که به طور عریان درباره حکم اعدام نظرش را اعلام کند، یادآور اظهارات دو سال پیش او درباره بازداشت شدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» است.
او نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در چند سخنرانی پس از اعتراضات، مجوز برخورد شدید با معترضان را با اشاراتی صریح صادر کرد و از جمله معترضان را «چهار نفر آدم شریر یا فریب‌خورده» خواند: «کاسب را تهدید کنند یا ماشین‌سوار را تهدید کند که باید بوق بزنی باید به اندازه گناه خود باید مجازات شوند.»
سپس مشابه اظهاراتش درباره نتانیاهو اما در لفافه و پوشیده‌تر گفت: «قوه قضاییه با قدرت، بحمدالله سرپا و زنده و پرانگیزه هم هست باید این‌ها را مجازات کند. قدیم‌ها زخم‌هایی را که خوب نمی‌شد، داغ می‌کردند. یک آهنی را می‌گذاشتند در آتش، سرخ که شد، بگذارند روی زخم که خوب بشود.»
اعدام «محسن شکاری» و سپس شمار دیگری از معترضان بازداشت شده در سال ۱۴۰۱ فقط ۲۰ روز پس از اظهارات خامنه‌ای آغاز شد.
در چارچوب حقوق کیفری ایران، اعدام به‌عنوان یکی از مجازات‌های پیش‌بینی‌شده در قوانین کشور تعریف شده است. این مجازات معمولاً در مواردی چون قتل عمد، جرایم مربوط به مواد مخدر (البته با اصلاحاتی در قانون در سال‌های اخیر) و برخی جرایم سیاسی یا عقیدتی اعمال می‌شود.
از دیدگاه قانونی، اعدام وسیله‌ای برای اجرای عدالت و حفظ نظم عمومی و نه انتقام است که البته در کارآمدی آن از نظر جرم‌شناسی هم تردیدهای فراوانی وجود دارد.
از نظر این که این مجازات یک رفتار غیرانسانی علیه فرد و افراد نزدیک به او است و در صورت خطا، راه بازگشت ندارد، تردید اندکی در میان کشورهای مختلف جهان و نظام های قضایی و حقوقی کنونی باقی مانده و روز به روز به شمار کشورهایی که این مجازات را حذف می‌کنند، افزوده می‌شود.
اعدام بیشتر به تسکین خشم قربانی و حاکمان استبدادی خدمت می‌کند تا اصلاح یا بازدارندگی واقعی. آن‌چه که خامنه‌ای به صراحت به کلام آورده است، نشان می‌دهد که تا چه اندازه به اعدام، آن هم مجازات اعدام دستور به عنوان وسیله‌ای برای انتقام و ابزاری برای حذف اعتقاد دارد.
این گفته‌ها می‌توانند سندی در کشف چرایی وقایع خون‌بار چهار دهه اخیر ایران، به‌ویژه برای هیات مستقل حقیقت‌یاب بین‌المللی در بررسی سرکوب‌های خونین سال ۱۴۰۱ به بعد باشند؛ بابت اتهاماتی که از بزرگترین جرایم بین‌المللی محسوب می‌شوند و آزارنده وجدان بشریت هستند.
دیدگاه خوانندگان
۸۱
گفتگوگر - پیتزبورگ، ایالات متحده امریکا
فرض بر این میگیریم که ناتانیاهو ترور شد. این ابلهان یعنی حتی انقدر شعور ندارند که بفهمند که اسراییل فقط ناتانیاهو نیست و با حذف او هیچ چیز عوض نمیشود. ده هزار ناتانیاهو اماده اند که جای او بنشینند و چه بسا تندروتر
شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۰۱:۲۳
۸۱
گفتگوگر - پیتزبورگ، ایالات متحده امریکا
فرض بر این میگیریم که ناتانیاهو ترور شد. این ابلهان یعنی حتی انقدر شعور ندارند که بفهمند که اسراییل فقط ناتانیاهو نیست و با حذف او هیچ چیز عوض نمیشود. ده هزار ناتانیاهو اماده اند که جای او بنشینند و چه بسا تندروتر
شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۰۱:۲۳
۸۱
گفتگوگر - پیتزبورگ، ایالات متحده امریکا
فرض بر این میگیریم که ناتانیاهو ترور شد. این ابلهان یعنی حتی انقدر شعور ندارند که بفهمند که اسراییل فقط ناتانیاهو نیست و با حذف او هیچ چیز عوض نمیشود. ده هزار ناتانیاهو اماده اند که جای او بنشینند و چه بسا تندروتر
شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۰۱:۲۳
۸۱
گفتگوگر - پیتزبورگ، ایالات متحده امریکا
فرض بر این میگیریم که ناتانیاهو ترور شد. این ابلهان یعنی حتی انقدر شعور ندارند که بفهمند که اسراییل فقط ناتانیاهو نیست و با حذف او هیچ چیز عوض نمیشود. ده هزار ناتانیاهو اماده اند که جای او بنشینند و چه بسا تندروتر
شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۰۱:۲۳
۸۱
گفتگوگر - پیتزبورگ، ایالات متحده امریکا
فرض بر این میگیریم که ناتانیاهو ترور شد. این ابلهان یعنی حتی انقدر شعور ندارند که بفهمند که اسراییل فقط ناتانیاهو نیست و با حذف او هیچ چیز عوض نمیشود. ده هزار ناتانیاهو اماده اند که جای او بنشینند و چه بسا تندروتر
شنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۳ - ۰۱:۲۳