ای‌دی‌اچ‌دی؛ از تشخیص و تجویزهای خودسرانه تا کمبود دارو در جهان
رأی دهید
اکتبر در بریتانیا ماه اطلاع‌رسانی درباره ای‌دی‌اچ‌دی است که در فارسی به «اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی» ترجمه شده است. امسال انجمن‌ها و فعالان اجتماعی تلاش داشتند به درک بهتر و پذیرش این عارضه کمک کنند. این درحالی است که کمبود داروهای ای‌دی‌اچ‌دی هنوز بعد از یک سال ادامه دارد و تحقیقات بی‌بی‌سی نشان می‌دهد که بازار سیاه خریدوفروش این داروها آنچنان داغ شده است که جان افرادی که برای کنترل علایم رفتاری نیاز به دارو دارند را به خطر می‌اندازد.
از اواخر تابستان سال گذشته قرص‌های ای‌دی‌اچ‌دی کمیاب شده است و داروخانه‌ها به مشتریانی که با نسخه پزشک مراجعه می‌کنند، جواب رد می‌دهند.
فریبا که ساکن لندن است بعد از دوسال انتظار برای تشخیص بیماری بالاخره موفق شد با دکتر متخصص ملاقات کند و بعد از یک مصاحبه یک ساعته پزشک تشخیص داد که او با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی میکند.
با این حال، فریبا برای دریافت دارو باید هفت ماه دیگر در نوبت باشد.
فریبا یکی از میلیون‌ها زنی است که در بزرگسالی و بدنبال اطلاع‌رسانی‌هایی که امروزه در شبکه‌های اجتماعی درباره تنوع عصبی و بخصوص ای‌دی‌اچ‌دی می‌شود، ابتدا خودش به وجود نشانه‌های رفتاری ای‌دی‌اچ‌دی پی می‌برد و سپس برای اطمینان تلاش میکند از طریق متخصص، مشاوره و تشخیص بگیرد.
او درباره تاثیر این تشخیص در زندگی‌اش می‌گوید: «احساس می‌کنم دریچه جدیدی به زندگی‌ام باز شده است. گویا جواب بسیاری از پرسش‌هایم درباره تصمیمات و اتفاقات گذشته را پیدا کرده‌ام. می‌دانم که در این مسیر تنها نیستم و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با این عارضه زندگی می‌کنند و ما می‌توانیم از یکدیگر یاد بگیریم. هرساله تحقیقات زیادی درباره تنوع عصبی می‌شود و من می‌خواهم بدانم که دارو به بهبود کیفیت زندگی من چگونه کمک میکند؟»
سایت رسمی نظام خدمات درمانی بریتانیا «اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی» را وضعیتی توصیف میکند که بر رفتار افراد تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است بیقرار به نظر برسند، در تمرکز مشکل داشته باشند و ممکن است عجولانه عمل کنند.
افرادی که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند معمولا مشکلات دیگری مانند اختلالات خواب و اضطراب هم دارند.
علت دقیق ای‌دی‌اچ‌دی ناشناخته است، اما شواهد نشان می‌دهد که این بیماری معمولا سابقه خانوادگی دارد و می‌تواند ژنتیک باشد. اما ژن به تنهایی کافی نیست و جمعی از ژن‌ها در تعامل با محیط اطراف می‌توانند ریسک ابتلا به ای‌دی‌اچ‌دی را بالا ببرند.
در بریتانیا در طول یکسال گذشته دارو به صورت سهمیه‌ای به برخی بیماران داده شده است. بچه‌ها در الویت هستند و گروهی از بزرگسالان که کار و روابط اجتماعی‌شان مختل شده است، برای تهیه قرص به بازارهای سیاه و اپلیکیشن‌هایی همچون تلگرام روی آورده‌اند.
تیم تحقیقاتی بی‌بی‌سی یک شبکه آنلاین غیرقانونی را کشف کرده است که انواع داروهای ای‌دی‌اچ‌دی را در بازار سیاه می‌فروشد؛ داروهایی که داروخانه‌های این کشور به آنها دسترسی ندارند. قرص‌های ادرال و ریتالین بیشترین تقاضا را دارند. مراجعان در شبکه‌های غیررسمی انلاین اغلب داروهایی با دوز بالا دریافت می‌کنند که مصرف بیش از حد آنها می‌تواند مهلک باشد.
کمبود داروی ای‌دی‌اچ‌دی یک مشکل جهانی است که ابتدا از آمریکا شروع شد و سپس به بریتانیا، استرالیا، نیوزلند و سایر کشورهای جهان گسترش پیدا کرد.
بر اساس آنچه وزارت بهداشت و سلامت اجتماعی بریتانیا می‌گوید، کمبود دارو دو علت اصلی دارد. علت اول کمبود مواد اولیه در کارخانه‌های داروسازی اعلام شده است، که دلیل آن کاملا روشن نیست و هنوز با گذشت یکسال این محدودیت‌ها ادامه دارد.
علت بعدی افزایش تقاضا برای مصرف این داروها است که رابطه مستقیم با بالا رفتن اگاهی بخصوص در شبکه‌های اجتماعی دارد.
اما اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی مانند شمشیر دو لبه عمل کرده است.
بر اساس یک سرشماری، ۲۵ درصد بزرگسالان در آمریکا بر این باورند که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند، اما از نظر پزشکان هنوز مشکلشان در حد تشخیص قطعی نیست. بر همین اساس، گروهی از آنها برای خودشان دارو تجویز و مصرف می‌کنند. مقامات درمانی-بهداشتی در آمریکا درباره مصرف خودسرانه داروی «آدرال» هشدار داده‌اند و می‌گویند مصرف این قرص‌ها ممکن است بعد از اعتیاد به داروهای شبه‌مرفینی، اپیدمی بعدی باشد.
ریتالین نام تجاری دارویی است به نام «متیل فنیدات» که از داروهای محرک مغز به شمار می‌رود. کمبود همین ماده در کارخانه‌های داروسازی موجب کسری داروهای ای‌دی‌اچ‌دی در جهان شده است.
بر اساس پیگیری خبرنگار روزنامه شهروند از سازمان غذا و دارو، یکی از علل کمبود ریتالین «بدقولی شرکت واردکننده» بوده است. اما خبرگزاری‌های دیگر به نقل از نایب رئیس انجمن داروسازی ایران می‌گویند رونق بازار سیاه این دارو در بین دانشجویان در ایام امتحانات به مشکلات دامن زده است.
این داروی خاص با بالا بردن توان مغز برای تمرکز روی یک موضوع به «قرص باهوش» معروف شده است. اگر مصرف این دارو ناگهان متوقف شود، فرد ممکن است دچار اضطراب و افسردگی یا عوارض جانبی دیگری شود. به همین دلیل بیشتر افرادی که برای ای‌دی‌اچ‌دی قرص مصرف می‌کنند، باید تحت نظر پزشک باشند.
آشفتگی در مصرف این داروها در جهان مشکل جدیدی را برای سیستم درمانی بوجود آورده است.
ریچل اضافه میکند: «افرادی که با این عارضه زندگی می‌کنند اغلب به صورت نامتناسبی مشکل اضطراب دارند و کمبود دارو می‌تواند بر این مشکل هم بیافزاید.»
جس تازه سال پیش متوجه شد که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی میکند و حالا امسال کمبود دارو زندگی‌اش را با مشکل روبرو کرده است.
او می‌گوید: «زندگی کردن با ای‌دی‌اچ‌دی مثل این است که شش کانال رادیویی در مغزت همزمان روشن باشد که دوتا از آنها هم به زبانی است که بلد نیستی.»
داروهای ای‌دی‌اچ‌دی روی عملکرد سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند و حتی دوز کمی از دارو می‌تواند روی رفتار و زندگی بعضی افراد تاثیر چشمگیر داشته باشد.
ریچل مورگان-تریمر، مشاور تنوع عصبی، برای افرادی که به دارو دسترسی ندارند چند توصیه دارد: «اول از همه نترسید، همه افرادی که ای‌دی‌اچ‌دی دارند، دارو مصرف نمی‌کنند و با مشکل مواجه نمی‌شوند. دانستن اینکه بدون دارو هم می‌توان با این مشکل کنار آمد اولین قدم است، زیرا بخشی از اضطراب ناشی از کمبود دارو را از بین می‌برد.»
ورزش و تحرک فیزیکی از مهمترین و اساسی‌ترین راه کنترل علائم ای‌دی‌اچ‌دی است. ورزش می‌تواند بیش‌فعالی هم فیزیکی و هم ذهنی را مدیریت کند. خواب مناسب و غذاهایی که به عملکرد بهتر مغز کمک می‌کنند برای کنترل عوارض ای‌دی‌اچ‌دی توصیه می‌شوند.
ریچل اضافه میکند: «افراد مبتلا به ای‌دی‌اچ‌دی باید بدانند که هیچ راه‌حل جادویی وجود ندارد و آنها به طیف وسیعی از ابزارها برای مدیریت خود نیاز دارند. این ابزارها را می‌توان در زمان‌های مختلف مورد استفاده قرار داد. اثرات یک استراتژی به مرور زمان از بین می‌رود و نیاز است که ابزارهای جدیدی بیابند.»
«این ابزارها را از کجا پیدا کنیم؟ در بریتانیا می‌توان در محل کار این حمایت‌ها را پیدا کرد، مثلا از طریق حلقه همکارانی که به هم مشورت می‌دهند و یا اگر مدیر آنها آموزش تنوع عصبی داشته باشد، که باید داشته باشند. همچنین رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جایی است که مردم چیزی را که برایشان مفید است به اشتراک می‌گذارند. داشتن مربی متخصص ای‌دی‌اچ‌دی برای یافتن استراتژی‌های جدید برای فرد هم می‌تواند موثر باشد.»
سیستم درمانی-بهداشتی بریتانیا با گرایشی محافظه‌کارانه تا همین سال‌های اخیر ای‌دی‌اچ‌دی را فقط در کودکان به رسمیت می‌شناخت. اما از سال ۲۰۰۸ به بزرگسالانی هم که با تشخیص پزشک مایل هستند دارو بخورند، نسخه می‌دهد.
برای سال‌های طولانی برداشت اشتباهی وجود داشت که ای‌دی‌اچ‌دی عارضه‌ای است که فقط در پسربچه‌ها دیده می‌شود؛ اما امروزه محققان متوجه شدهاند که نشانه‌های این عارضه در دختربچه‌ها به شکل دیگری بروز میکند.
بیقراری در دخترها ممکن است به صورت فیزیکی نباشد، بلکه معمولا به صورت درون ذهنی افراطی خودش را نشان می‌دهد. آنها معمولا در گوشه‌ای خلوت ساعت‌ها مشعول تفکر یا خیال‌پردازی به نظر می‌رسند. به همین دلیل ای‌دی‌اچ‌دی در دختربچه‌ها کمتر تشخیص داده شده است. بیش‌فعالی در دخترها با پرحرفی یا تند حرف زدن و پریدن در حرف دیگران هم خودش را نشان دهد.
زن‌های جوانی که ای‌دی‌اچ‌دی آنها در کودکی تشخیص داده نشده است، در بزرگسالی و مراجعه به پزشک اغلب تشخیص‌های اشتباه دریافت کرده‌اند. گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد بسیاری از آنها با تشخیص اشتباه داروهایی برای اضطراب شدید، اختلال دوقطبی و یا افسردگی مصرف کرده‌اند.
به همین دلیل، اطلاع‌رسانی درمورد تنوع عصبی و آگاهی‌رسانی در مورد توانایی‌های متفاوت ذهنی افراد جنبشی اجتماعی ایجاد کرده است.
حالا در اروپا و آمریکا اگاهی و اطلاعات در مورد تنوع عصبی بیشتر شده است و افراد موفق بسیاری در جهان بی‌پرده درباره زندگی با ای‌دی‌اچ‌دی صحبت کرده‌اند؛ از جمله ریچارد برانسون بنیانگذار گروه ویرجین، سیمون بایلز قهرمان ژیمناستیک جهان، ترور نوح کمدین و مجری دیلی شو، اما استون هنرپیشه بریتانیایی فیلم هری پاتر، و هزاران نفر دیگر با کار تحقیقاتی و انتشار کتاب در مورد این عارضه اطلاع‌رسانی کرده‌اند. همه این افراد در کنار برشمردن چالش‌های زندگی با ای‌دی‌اچ‌دی می‌گویند ذهن خلاق آنها نقش مهمی در موفقیت‌هایشان داشته است.
در بریتانیا در طول ۱۰ سال گذشته میزان مصرف داروهای ای‌دی‌اچ‌دی هفت برابر شده است. اما همه افرادی که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند دارو مصرف نمی‌کنند.
حالا صحبت از این است که با ورزش مرتب و فراهم کردن محیط زندگی با استرس کمتر، تعیین استراتژی با کمک راهنما، و خلاقیت بیشتر در کار و زندگی، ای‌دی‌اچ‌دی می‌تواند نیروی محرکی برای ساختن یک زندگی پربار باشد.
از اواخر تابستان سال گذشته قرص‌های ای‌دی‌اچ‌دی کمیاب شده است و داروخانه‌ها به مشتریانی که با نسخه پزشک مراجعه می‌کنند، جواب رد می‌دهند.
فریبا که ساکن لندن است بعد از دوسال انتظار برای تشخیص بیماری بالاخره موفق شد با دکتر متخصص ملاقات کند و بعد از یک مصاحبه یک ساعته پزشک تشخیص داد که او با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی میکند.
با این حال، فریبا برای دریافت دارو باید هفت ماه دیگر در نوبت باشد.
فریبا یکی از میلیون‌ها زنی است که در بزرگسالی و بدنبال اطلاع‌رسانی‌هایی که امروزه در شبکه‌های اجتماعی درباره تنوع عصبی و بخصوص ای‌دی‌اچ‌دی می‌شود، ابتدا خودش به وجود نشانه‌های رفتاری ای‌دی‌اچ‌دی پی می‌برد و سپس برای اطمینان تلاش میکند از طریق متخصص، مشاوره و تشخیص بگیرد.
او درباره تاثیر این تشخیص در زندگی‌اش می‌گوید: «احساس می‌کنم دریچه جدیدی به زندگی‌ام باز شده است. گویا جواب بسیاری از پرسش‌هایم درباره تصمیمات و اتفاقات گذشته را پیدا کرده‌ام. می‌دانم که در این مسیر تنها نیستم و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با این عارضه زندگی می‌کنند و ما می‌توانیم از یکدیگر یاد بگیریم. هرساله تحقیقات زیادی درباره تنوع عصبی می‌شود و من می‌خواهم بدانم که دارو به بهبود کیفیت زندگی من چگونه کمک میکند؟»
سایت رسمی نظام خدمات درمانی بریتانیا «اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی» را وضعیتی توصیف میکند که بر رفتار افراد تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است بیقرار به نظر برسند، در تمرکز مشکل داشته باشند و ممکن است عجولانه عمل کنند.
افرادی که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند معمولا مشکلات دیگری مانند اختلالات خواب و اضطراب هم دارند.
علت دقیق ای‌دی‌اچ‌دی ناشناخته است، اما شواهد نشان می‌دهد که این بیماری معمولا سابقه خانوادگی دارد و می‌تواند ژنتیک باشد. اما ژن به تنهایی کافی نیست و جمعی از ژن‌ها در تعامل با محیط اطراف می‌توانند ریسک ابتلا به ای‌دی‌اچ‌دی را بالا ببرند.
در بریتانیا در طول یکسال گذشته دارو به صورت سهمیه‌ای به برخی بیماران داده شده است. بچه‌ها در الویت هستند و گروهی از بزرگسالان که کار و روابط اجتماعی‌شان مختل شده است، برای تهیه قرص به بازارهای سیاه و اپلیکیشن‌هایی همچون تلگرام روی آورده‌اند.
تیم تحقیقاتی بی‌بی‌سی یک شبکه آنلاین غیرقانونی را کشف کرده است که انواع داروهای ای‌دی‌اچ‌دی را در بازار سیاه می‌فروشد؛ داروهایی که داروخانه‌های این کشور به آنها دسترسی ندارند. قرص‌های ادرال و ریتالین بیشترین تقاضا را دارند. مراجعان در شبکه‌های غیررسمی انلاین اغلب داروهایی با دوز بالا دریافت می‌کنند که مصرف بیش از حد آنها می‌تواند مهلک باشد.
کمبود داروی ای‌دی‌اچ‌دی یک مشکل جهانی است که ابتدا از آمریکا شروع شد و سپس به بریتانیا، استرالیا، نیوزلند و سایر کشورهای جهان گسترش پیدا کرد.
بر اساس آنچه وزارت بهداشت و سلامت اجتماعی بریتانیا می‌گوید، کمبود دارو دو علت اصلی دارد. علت اول کمبود مواد اولیه در کارخانه‌های داروسازی اعلام شده است، که دلیل آن کاملا روشن نیست و هنوز با گذشت یکسال این محدودیت‌ها ادامه دارد.
علت بعدی افزایش تقاضا برای مصرف این داروها است که رابطه مستقیم با بالا رفتن اگاهی بخصوص در شبکه‌های اجتماعی دارد.
اما اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی مانند شمشیر دو لبه عمل کرده است.
بر اساس یک سرشماری، ۲۵ درصد بزرگسالان در آمریکا بر این باورند که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند، اما از نظر پزشکان هنوز مشکلشان در حد تشخیص قطعی نیست. بر همین اساس، گروهی از آنها برای خودشان دارو تجویز و مصرف می‌کنند. مقامات درمانی-بهداشتی در آمریکا درباره مصرف خودسرانه داروی «آدرال» هشدار داده‌اند و می‌گویند مصرف این قرص‌ها ممکن است بعد از اعتیاد به داروهای شبه‌مرفینی، اپیدمی بعدی باشد.
ریتالین نام تجاری دارویی است به نام «متیل فنیدات» که از داروهای محرک مغز به شمار می‌رود. کمبود همین ماده در کارخانه‌های داروسازی موجب کسری داروهای ای‌دی‌اچ‌دی در جهان شده است.
بر اساس پیگیری خبرنگار روزنامه شهروند از سازمان غذا و دارو، یکی از علل کمبود ریتالین «بدقولی شرکت واردکننده» بوده است. اما خبرگزاری‌های دیگر به نقل از نایب رئیس انجمن داروسازی ایران می‌گویند رونق بازار سیاه این دارو در بین دانشجویان در ایام امتحانات به مشکلات دامن زده است.
این داروی خاص با بالا بردن توان مغز برای تمرکز روی یک موضوع به «قرص باهوش» معروف شده است. اگر مصرف این دارو ناگهان متوقف شود، فرد ممکن است دچار اضطراب و افسردگی یا عوارض جانبی دیگری شود. به همین دلیل بیشتر افرادی که برای ای‌دی‌اچ‌دی قرص مصرف می‌کنند، باید تحت نظر پزشک باشند.
آشفتگی در مصرف این داروها در جهان مشکل جدیدی را برای سیستم درمانی بوجود آورده است.
ریچل اضافه میکند: «افرادی که با این عارضه زندگی می‌کنند اغلب به صورت نامتناسبی مشکل اضطراب دارند و کمبود دارو می‌تواند بر این مشکل هم بیافزاید.»
جس تازه سال پیش متوجه شد که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی میکند و حالا امسال کمبود دارو زندگی‌اش را با مشکل روبرو کرده است.
او می‌گوید: «زندگی کردن با ای‌دی‌اچ‌دی مثل این است که شش کانال رادیویی در مغزت همزمان روشن باشد که دوتا از آنها هم به زبانی است که بلد نیستی.»
داروهای ای‌دی‌اچ‌دی روی عملکرد سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند و حتی دوز کمی از دارو می‌تواند روی رفتار و زندگی بعضی افراد تاثیر چشمگیر داشته باشد.
ریچل مورگان-تریمر، مشاور تنوع عصبی، برای افرادی که به دارو دسترسی ندارند چند توصیه دارد: «اول از همه نترسید، همه افرادی که ای‌دی‌اچ‌دی دارند، دارو مصرف نمی‌کنند و با مشکل مواجه نمی‌شوند. دانستن اینکه بدون دارو هم می‌توان با این مشکل کنار آمد اولین قدم است، زیرا بخشی از اضطراب ناشی از کمبود دارو را از بین می‌برد.»
ورزش و تحرک فیزیکی از مهمترین و اساسی‌ترین راه کنترل علائم ای‌دی‌اچ‌دی است. ورزش می‌تواند بیش‌فعالی هم فیزیکی و هم ذهنی را مدیریت کند. خواب مناسب و غذاهایی که به عملکرد بهتر مغز کمک می‌کنند برای کنترل عوارض ای‌دی‌اچ‌دی توصیه می‌شوند.
ریچل اضافه میکند: «افراد مبتلا به ای‌دی‌اچ‌دی باید بدانند که هیچ راه‌حل جادویی وجود ندارد و آنها به طیف وسیعی از ابزارها برای مدیریت خود نیاز دارند. این ابزارها را می‌توان در زمان‌های مختلف مورد استفاده قرار داد. اثرات یک استراتژی به مرور زمان از بین می‌رود و نیاز است که ابزارهای جدیدی بیابند.»
«این ابزارها را از کجا پیدا کنیم؟ در بریتانیا می‌توان در محل کار این حمایت‌ها را پیدا کرد، مثلا از طریق حلقه همکارانی که به هم مشورت می‌دهند و یا اگر مدیر آنها آموزش تنوع عصبی داشته باشد، که باید داشته باشند. همچنین رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جایی است که مردم چیزی را که برایشان مفید است به اشتراک می‌گذارند. داشتن مربی متخصص ای‌دی‌اچ‌دی برای یافتن استراتژی‌های جدید برای فرد هم می‌تواند موثر باشد.»
سیستم درمانی-بهداشتی بریتانیا با گرایشی محافظه‌کارانه تا همین سال‌های اخیر ای‌دی‌اچ‌دی را فقط در کودکان به رسمیت می‌شناخت. اما از سال ۲۰۰۸ به بزرگسالانی هم که با تشخیص پزشک مایل هستند دارو بخورند، نسخه می‌دهد.
برای سال‌های طولانی برداشت اشتباهی وجود داشت که ای‌دی‌اچ‌دی عارضه‌ای است که فقط در پسربچه‌ها دیده می‌شود؛ اما امروزه محققان متوجه شدهاند که نشانه‌های این عارضه در دختربچه‌ها به شکل دیگری بروز میکند.
بیقراری در دخترها ممکن است به صورت فیزیکی نباشد، بلکه معمولا به صورت درون ذهنی افراطی خودش را نشان می‌دهد. آنها معمولا در گوشه‌ای خلوت ساعت‌ها مشعول تفکر یا خیال‌پردازی به نظر می‌رسند. به همین دلیل ای‌دی‌اچ‌دی در دختربچه‌ها کمتر تشخیص داده شده است. بیش‌فعالی در دخترها با پرحرفی یا تند حرف زدن و پریدن در حرف دیگران هم خودش را نشان دهد.
زن‌های جوانی که ای‌دی‌اچ‌دی آنها در کودکی تشخیص داده نشده است، در بزرگسالی و مراجعه به پزشک اغلب تشخیص‌های اشتباه دریافت کرده‌اند. گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد بسیاری از آنها با تشخیص اشتباه داروهایی برای اضطراب شدید، اختلال دوقطبی و یا افسردگی مصرف کرده‌اند.
به همین دلیل، اطلاع‌رسانی درمورد تنوع عصبی و آگاهی‌رسانی در مورد توانایی‌های متفاوت ذهنی افراد جنبشی اجتماعی ایجاد کرده است.
حالا در اروپا و آمریکا اگاهی و اطلاعات در مورد تنوع عصبی بیشتر شده است و افراد موفق بسیاری در جهان بی‌پرده درباره زندگی با ای‌دی‌اچ‌دی صحبت کرده‌اند؛ از جمله ریچارد برانسون بنیانگذار گروه ویرجین، سیمون بایلز قهرمان ژیمناستیک جهان، ترور نوح کمدین و مجری دیلی شو، اما استون هنرپیشه بریتانیایی فیلم هری پاتر، و هزاران نفر دیگر با کار تحقیقاتی و انتشار کتاب در مورد این عارضه اطلاع‌رسانی کرده‌اند. همه این افراد در کنار برشمردن چالش‌های زندگی با ای‌دی‌اچ‌دی می‌گویند ذهن خلاق آنها نقش مهمی در موفقیت‌هایشان داشته است.
در بریتانیا در طول ۱۰ سال گذشته میزان مصرف داروهای ای‌دی‌اچ‌دی هفت برابر شده است. اما همه افرادی که با ای‌دی‌اچ‌دی زندگی می‌کنند دارو مصرف نمی‌کنند.
حالا صحبت از این است که با ورزش مرتب و فراهم کردن محیط زندگی با استرس کمتر، تعیین استراتژی با کمک راهنما، و خلاقیت بیشتر در کار و زندگی، ای‌دی‌اچ‌دی می‌تواند نیروی محرکی برای ساختن یک زندگی پربار باشد.
