دو دانشمند آمریکایی برای کشف «میکرو آرانای» برنده نوبل پزشکی ۲۰۲۴ شدند
رأی دهید
این جایزه به دلیل کار و پژوهش این دو دانشمند بر میکرو آرانای (microRNA) و چگونگی عملکرد ژن در ایجاد بافتهای مختلف بدن به آنها تعلق گرفت.
برندگان جایزه نوبل پزشکی را کمیته نوبل در انستیتوی کارولینسکا در سوئد انتخاب میکند.
این کمیته درباره برندگان امسال گفت آنها یک اصل کاملاً جدید در تنظیم عملکرد ژنها را کشف کردند که برای موجودات چند سلولی از جمله انسان حیاتی است: «اکنون مشخص شده است که ژنوم انسان حاوی رمز تولید بیش از هزار میکرو آرانای است.»
ارزش مادی این جایزه ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود یک میلیون و ۶۰ هزار دلار) است که بین دو نفر تقسیم خواهد شد.
کشف آنها در توضیح چگونگی تشکیل بدن انسان از طیف گستردهای از بافتهای مختلف کمک میکند.
میکرو آرانای در نحوه کارکرد ژنها در درون موجودات زنده از جمله ما نقش دارند.
هر سلول در بدن انسان حاوی یک اطلاعات ژنتیکی مشترک است که در دیانای ما تعبیه شده است.
اما به رغم اطلاعات ژنتیکی یکسان، سلولهای بدن انسان از نظر شکل و عملکرد بسیار متفاوت هستند.
مثلاً ضربان الکتریکی سلولهای عصبی با ضربان ریتمیک سلولهای قلب متفاوت است. یا یک سلول کبدی که مربوط به عضوی متابولیک است با سلول کلیه که اوره را از خون فیلتر می کند متمایز است. همچنین تواناییهای سلولهای شبکیه چشم برای سنجش نور از نظر مهارت با گلبولهای سفید خون که آنتیبادیهایی را برای مبارزه با عفونت تولید میکنند، متفاوت است.
بنابراین تنوع زیادی را میتوان در همین ماده اولیه سلولها به دلیل نحوه عملکرد ژنها دید.
این پژوهشگران آمریکایی اولین کسانی بودند که میکرو-آرانایها و نحوه کنترل آنها بر نحوه عملکرد متفاوت ژنها در بافتهای مختلف را کشف کردند.
بدون توانایی کنترل عملکرد ژن، همه سلولها در یک ارگانیسم یکسان و شبیه به هم خواهندبود، بنابراین میکرو آرانایها به تکامل اشکال پیچیده موجودات زنده کمک کردند.
کارکرد غیرعادی میکرو آرانایها میتواند منجر به سرطان و برخی بیماریها از جمله نقص مادرزادی شنوایی و اختلالات استخوانی شود.
ویکتور امبروس، ۷۰ ساله، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست است. گری راوکون، ۷۲ ساله، نیز استاد دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد است.
هر دو تحقیقات خود را بر روی کرم نوع «نماتد» انجام دادند. در ادامه پژوهش مشخص شد که عملکرد میکرو آرانای روی ژنها فقط منحصر به کرمها نیست بلکه بر تمام موجودات زنده روی زمین محقق است.
پروفسور یانوش هلر، از دانشگاه دوبلین، گفت که از شنیدن این که جایزه به پروفسور امبروس و روکون تعلق گرفته، «خوشحال» است.
او گفت: «کار پیشگامانه آنها در زمینه عملکرد ژنها به واسطه میکرو آرانایها میتواند راه را برای تحقیقات مهم در درمانهای جدید برای بیماریهای مهلکی مانند صرع هموار کند.»
