سیارکی که دایناسورها را منقرض کرد، تنها نبود

رادیو فردا: دانشمندان می‌گویند سیارکی عظیم که ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و منجر به انقراض دایناسورها شد، تنها نبود و یک سیارک کوچک‌تر هم در همان دوره به سیاره ما برخورد کرده است.

اسکن‌های دقیق از دهانه‌ای زیرآبی در نزدیکی ساحل گینه در غرب آفریقا نشان می‌دهد که این دهانه بر اثر برخورد یک سیارک بزرگ در پایان دوره کرتاسه ایجاد شده است.

این دهانه که به نام نادیر شناخته می‌شود، اولین بار در سال ۲۰۲۲ توسط دکتر اویسدین نیکلسون، زمین‌شناس دریایی از دانشگاه هریوت-وات در ادینبورگ، کشف شد. اما در آن زمان منشأ دقیق آن نامشخص بود.

اکنون دکتر نیکلسون و همکارانش، با استفاده از تصویربرداری سه‌بعدی لرزه‌ای با وضوح بالا، مطمئن شده‌اند که این فرورفتگی ۹ کیلومتری نتیجه برخورد یک سیارک با بستر دریا است.

برخورد این سیارک، که حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ متر قطر داشته و با سرعت حدود ۷۲ هزار کیلومتر در ساعت به زمین رسیده، دهانه‌ای به قطر حدود ۹ کیلومتر ایجاد کرده است.

اگرچه این سیارک کوچک‌تر از سیارکی بود که دهانه ۱۸۰ کیلومتری چیکشولوب در مکزیک را ایجاد کرد، اما هنوز هم به اندازه‌ای بزرگ بود که اثرات قابل توجهی بر سیاره داشته باشد.

برخورد این سیارک با زمین رویدادی فاجعه‌بار بوده و باعث ایجاد لرزه‌های شدیدی شده که رسوبات زیر کف اقیانوس را مایع کرده و گسل‌هایی در زیر بستر دریا ایجاد کرده است.

همچنین، سونامی عظیمی به ارتفاع دست‌کم ۸۰۰ متر به وجود آمده که احتمالاً در سراسر اقیانوس اطلس حرکت کرده است.

دانشمندان می‌گویند مقادیر زیادی آب از بستر دریا خارج شده و سپس به پایین سرازیر شده و اثرات منحصر‌به‌فردی بر روی کف دریا ایجاد کرده است.

این‌که دو سیارک بزرگ در فاصله زمانی کوتاهی به زمین برخورد کنند، بسیار نادر است.

دانشمندان نمی‌دانند چرا این دو سیارک نزدیک به هم به زمین رسیده‌اند، اما احتمال می‌دهند که ممکن است این برخوردها بخشی از یک مجموعه برخوردهای شهاب‌سنگ و سیارک‌ها با زمین در پایان دوره کرتاسه بوده باشند که به ۱۶۵ میلیون سال سلطه دایناسورها بر زمین پایان داد.

سیارک نادیر تقریباً به اندازه بنو بوده است که در حال حاضر به‌عنوان خطرناک‌ترین شیء نزدیک به زمین شناخته می‌شود.

بر اساس اعلام ناسا، احتمال برخورد سیارک بنو به زمین در تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۱۸۲ وجود دارد، اما این احتمال تنها ۱ در ۲۷۰۰ است.

شیوه تصویربرداری سه‌بعدی لرزه‌ای که برای این مطالعه استفاده شده، فرصت بی‌سابقه‌ای برای دانشمندان فراهم کرده تا فرضیه‌های مربوط به دهانه‌های برخوردی را آزمایش کرده و مدل‌های جدیدی برای تشکیل دهانه در محیط دریایی توسعه دهند.

دکتر نیکلسون می‌گوید: «این اولین بار است که ما توانسته‌ایم داخل یک دهانه برخوردی را به این شکل ببینیم—واقعاً هیجان‌انگیز است. فقط حدود ۲۰ دهانه دریایی در جهان وجود دارد و هیچ‌کدام به این دقت مطالعه نشده‌اند.»

دانشمندان امیدوارند بتوانند درک بهتری از تاریخچه برخوردهای سیارکی به زمین و تأثیرات آن بر حیات سیاره به دست آورند. این تحقیقات می‌تواند به ما کمک کند تا برای رویدادهای مشابه در آینده آماده‌تر باشیم و به سوالات بیشتری درباره چگونگی انقراض دایناسورها پاسخ دهیم.