آنچه درباره قانون جدید مهاجرت آلمان برای جذب کارگران ماهر خارجی باید بدانید
رأی دهید
انتظار می‌رود نخستین مراحل قانون جدیدی که مهاجرت کارگران ماهر خارج از اتحادیه اروپا به آلمان را آسان‌تر می‌کند در ماه نوامبر اجرا شود.
دولت آلمان در ژوئیه امسال مهر تایید نهایی خود را بر این قانون زد. انتظار می‌رود در سه مرحله یعنی نوامبر ۲۰۲۳، مارس ۲۰۲۴ و ژوئن ۲۰۲۴ این قانون اجرایی شود.
هدف از تصویب این قانون جدید جذب کارگران ماهر خارجی و مقابله با کمبود نیروی کار در کشور بود.
انتظار می‌رود طرح مدرن سازی قوانین مهاجرت کشور، کار را برای اتباع کشورهای ثالث در آلمان آسان‌تر کند. این امر می‌تواند شمار کارگران غیر اتحادیه اروپا در آلمان را ۶۰ هزار نفر در سال افزایش دهد.
اصلاحات قانون مهاجرت افراد ماهر به طور خاص بر کارگران دارای آموزش حرفه‌ای و غیرآکادمیک متمرکز است. قوانین موجود برای متخصصان واجد شرایط با مدارک دانشگاهی نیز راحت‌تر خواهد شد.
چرا آلمان سیاست‌های مهاجرتی خود را تغییر می‌دهد؟
آلمان مانند بسیاری از کشورهای اروپایی با کمبود نیروی کار ماهر مواجه است.
کمبود نیروی کار در سال ۲۰۲۲ در این کشور به بالاترین حد خود رسید به طوریکه موسسه تحقیقات اشتغال از ۱.۷۴ میلیون شغل خالی در سراسر آلمان سخن گفت.
کمبود نیروی کار در ژوئیه سال گذشته تقریبا نیمی از تمام شرکت‌هایی را که از سوی موسسه تحقیقات ایفو [IFO] در مونیخ مورد بررسی قرار گرفتند تحت تاثیر قرار داد و آن‌ها را مجبور به کاهش سرعت اقدامات خود کرد.
آلمان امیدوار است این شکاف را با متخصصان واجد شرایط خارج از اتحادیه اروپا پر کند. اما در حال حاضر تشریفات اداری، روند مهاجرت به این کشور را کند می‌کند.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان طی یک کنفرانس خبری که در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۳ در دفتر فدرال امور خارجه برگزار شد گفت که نوسازی روند ویزا به معنای «زیر و رو کردن» است.
او به همراه اولاف شولتس، صدراعظم آلمان بر حذف بوروکراسی و بهبود دیجیتالی کردن و کارایی سیستم تاکید کرد.
شولتس گفت: «ما می‌دانیم که تنها زمانی می‌توانیم آینده خود، کارایی اقتصاد و کارایی سیستم‌های تامین اجتماعی خود را تضمین کنیم که کارگران ماهر کافی در اختیار داشته باشیم.»
او افزود: «این کار از درون اتحادیه اروپا کار چندان دشواری نیست چراکه آزادی جابجایی [در منطقه شنگن] وجود دارد. اما در ارتباط با سایر کشورهای جهان این یک چالش بزرگتر است.»
آلمان چگونه برای جذب کارگران ماهر خارجی برنامه‌ریزی می‌کند؟
آلمان امیدوار است با «کارت فرصت» جدید با کمبود کارگران ماهر مبارزه کند.
«کارت فرصت» (chancenkarte) از یک سیستم مبتنی بر امتیاز استفاده می‌کند تا کارگران با مهارت‌های لازم را قادر سازد راحت‌تر به آلمان بروند.
این بخشی از یک استراتژی است که توسط هوبرتوس هایل وزیر کار برای رسیدگی به کمبود نیروی کار در کشور پیشنهاد شده است و هدف آن افرادی است که هنوز قرارداد کاری در آلمان ندارند.
این سیستم مبتنی بر امتیاز، مهارت، تجربه حرفه‌ای، سن، مهارت‌های زبان آلمانی و روابط با آلمان مانند اعضای خانواده حاضر در این کشور است.
هر ساله با توجه به اینکه کدام صنایع به کارگر نیاز دارند سهمیه‌هایی تعیین می‌شود. سه مورد از چهار مورد از معیارهای زیر نیز برای درخواست ویزا برای این طرح باید رعایت شود:
مدرک یا آموزش حرفه‌ای
سه سال تجربه حرفه‌ای
مهارت‌های زبانی یا اقامت قبلی در آلمان
۳۵ سال سن یا کمتر
در حال حاضر اکثر شهروندان غیر اتحادیه اروپا قبل از نقل مکان به آلمان باید یک پیشنهاد شغلی داشته باشند. امکان صدور ویزا برای جویندگان کار در حال حاضر وجود دارد اما انتظار می‌رود «کارت فرصت» کار را برای افرادی که به‌دنبال یافتن کار در آلمان هستند آسان‌تر و سریع‌تر کند.
اتباع برخی از کشورهای دارای موافقت‌نامه ویزا می‌توانند به مدت ۹۰ روز بدون ویزا وارد آلمان شوند اما تنها مجاز به اشتغال کوتاه مدت هستند.
کارت فرصت به افراد این امکان را می‌دهد که به جای درخواست از خارج از کشور، به آلمان بروند و به دنبال کار یا کارآموزی در داخل کشور باشند. متقاضیان باید بتوانند ثابت کنند که در این مدت توانایی پرداخت هزینه‌های زندگی خود را دارند.
جزئیات دقیق این طرح هنوز رسمی نشده است. انتظار نمی‌رود که «کارت شانس» حداقل تا پایان سال ۲۰۲۳ در دسترس قرار گیرد.
تغییرات اصلی در سیاست‌های مهاجرتی آلمان چیست؟
اولا سیستم جدید مهاجرت و کار در آلمان را برای افراد دارای تجربه حرفه‌ای به‌جای مدرک دانشگاهی آسان‌تر می‌کند.
ثانیا آلمان برای تجربه شغلی و صلاحیت‌های حرفه‌ای در کشورهای اصلی کارگران محیطی بازتر خواهد شد. این کشور در حال حاضر درباره صلاحیت‌هایی که به رسمیت می‌شناسد سخت‌گیری می‌کند.
ثالثا، کسانی که پیشنهاد شغلی ندارند راحت‌تر به‌دنبال کار در آلمان از طریق کارت فرصت خواهند بود.
جویندگان واجد شرایط کار که دارای مدرک یا گواهینامه‌های حرفه‌ای هستند اجازه خواهند داشت به مدت یک سال در کشور بمانند. این افراد در حالی که به دنبال کار تمام وقت هستند اجازه کار تا ۲۰ ساعت در هفته را خواهند داشت.
همچنین قوانین برای کسانی که دارای پیشنهاد شغلی و مدرک آکادمیک شناخته شده هستند راحت‌تر می‌شود. طبق این قانون کارگران استخدام شده راحت‌تر می‌توانند خانواده‌های خود را به آلمان ببرند و دریافت اقامت دائم آسان‌تر می‌شود.
کدام صنایع بیشترین آسیب را از کمبود کارگر در آلمان دیده‌اند؟
آلمان به‌طور خاص به‌دنبال صنعتگران ماهر، مهندسان برق، متخصصان فناوری اطلاعات، پرستاران و متخصصان پذیرایی [کترینگ] است.
یک نظرسنجی نشان می‌دهد که کمبود کارگران در بخش خدمات بدترین ضربه را به اقتصاد این کشور وارد کرده است.
به دنبال آن انبارداری، ارائه دهندگان خدمات و تولید به‌ویژه در بخش مواد غذایی، تجهیزات پردازش داده‌ها، ماشین‌آلات و بخش تولید فلزات مورد نیاز است.
طبق گزارش شبکه خبری دویچه وله، متخصصان حوزه فناوری اطلاعات با تجربه شغلی مرتبط حتی اگر مدرک دانشگاهی نداشته باشند، کارت آبی اتحادیه اروپا را دریافت خواهند کرد.
سایر افراد مورد نیاز که در وبسایت دولتی فهرست شده‌اند پزشکان و دانشمندان هستند.
صنایع دارویی و شیمیایی کمترین کمبود نیروی ماهر را گزارش کرده است. صنایع خودروسازی و مهندسی مکانیک نیز کمتر از سایر بخش‌ها آسیب دیده‌اند.
