کشف یک سرنیزه مربوط به عصر برنز که از «فلز فرازمینی» ساخته شده است

 موزه برن در سوئیس (عکس تزئینی)صدای آمریکا: مدت‌ها قبل از اینکه انسان بتواند آهن را از سنگ معدن طبیعی استخراج کند، مصنوعات ساخته شده از آهن در اسناد باستان شناسی ثبت شده است.

به گزارش مجله فُوربز، این «اشیاء خارجی» در واقع منشأ فرازمینی دارند، حتی اگر موجودات فضایی باستانی از زمین دیدن نکرده باشند. آنها از قطعات آهنی ساخته شده‌اند که به شکل شهاب سنگ به کره زمین سقوط کرده‌اند.

آهن شهاب‌سنگی توسط مردمان اولیه در بسیاری از نقاط جهان استفاده می‌شد. آثاری مانند انواع خنجر، مجسمه یا جواهرات ساخته شده از آهن شهاب‌سنگی در ایران، ترکیه، یونان، سوریه، عراق، لبنان، اندونزی، کانادا، گرینلند، روسیه، چین و شمال آفریقا یافت شده است.

مجموعه‌ای از مهره‌های آهنی که در یک مقبره ۶ هزار ساله در مصر پیدا شده، یعنی به ۲ هزار سال پیش از عصر آهن باز می گردند.

در اروپای مرکزی و غربی، تاکنون تنها دو اثر باستانی - یک دستبند و یک سر تبر از لهستان - با منشأ شهاب سنگی شناسایی شده است.

اکنون تیمی از باستان‌شناسان و زمین‌شناسان یک سر نیزه را در سوئیس کشف کردند که احتمالاً از موادی که از یک شهاب سنگ آمده ساخته شده است.
این تیم به کمک تصاویر میکروسکوپ الکترونی، اشعه ایکس و تجزیه و تحلیل با تشعشعات پرانرژی، ترکیب شیمیایی مواد مورد استفاده در این سرنیزه را، که آلیاژ آهن، نیکل و آلومینیوم است، شناسایی کردند و نتایج به دست آورده را با نمونه‌های شناخته شده شهاب‌سنگ مقایسه کردند.

سرنیزه تحلیل شده بخشی از یک مجموعه ای از سرنیزه‌های ساخته شده از برنز است که بیش از ۱۰۰ سال پیش در سایت باستان‌شناسی موریگن در سوئیس پیدا شد و اکنون در موزه تاریخ برن نگهداری می‌شود.

سایت موریگن، محل سکونت مردم اولیه در اواخر عصر برنز که زمانی در نزدیکی سواحل یک دریاچه قرار داشت، مورد توجه محققان قرار گرفته است چرا که شواهدی از سقوط یک شهاب سنگ شناخته شده در نزدیکی آن وجود دارد.

شهاب سنگ آهنی توانبرگ که از سه قطعه تشکیل شده است، بزرگترین شهاب سنگی است که تاکنون در سوئیس یافت شده است. کاملاً به نظر می رسید که قطعات کوچکتری از این شهاب سنگ در دوران ماقبل تاریخ کشف شده باشد و در سکونتگاه مجاور برای ساختن سر نیزه از آنها استفاده شده باشد. اما خواص شیمیایی سرنیزه کشف شده با این شهاب‌سنگ مطابقت نداشت.

با بررسی‌های بیشتر و گسترده‌تر، پژوهشگران متوجه شدند که غلظت نیکل و ژرمانیوم برای سرنیزه پیدا شده در موریگن با شهاب سنگ کالی در استونی شباهت دارد. سقوط این شهاب‌سنگ حدوداً ۳۵۰۰ سال پیش در عصر برنز اتفاق افتاد و قطعات کوچک بسیاری را تولید کرد.

امکان کشف و جمع‌آوری چنین قطعات کوچک آهنی خیلی بیشتر از شهاب‌سنگ‌های بزرگ مدفون‌شده به نظر می رسد. ارتباط بین استونی و سوئیس همچنین از وجود شبکه‌ای در اروپای ماقبل تاریخ پشتیبانی می‌کند که برای تجارت کالاهایی مانند کهربا به عنوان سنگ‌های قیمتی، سنگ‌های «سیلکس» برای تولید ابزار و شهاب سنگ‌های آهنی استفاده می‌شد.

اکنون پژوهشگران امیدوارند که آثار باستانی بیشتری با منشأ مشابه در سایر مجموعه‌های باستان‌شناسی پیدا کنند.

این مطالعه با عنوان «یک سرنیزه ساخته شده از آهن شهاب سنگی از سکونتگاه اواخر عصر برنز در موریگن، سوئیس و منبع احتمالی آن» در ژورنال علوم باستان شناسی ۲۰۲۳ منتشر شده است.