بازسازی ویدیویی شب حمله لباس شخصی ها به دانشگاه شریف در دهم مهر ۱۴۰۱

بی بی سی: ویدیویی در فضای مجازی از بازسازی سلسه حوادث دانشگاه شریف منتشر شده است که در آن یورش نیروهای امنیتی و لباس شخصی به دانشگاه شریف دهم مهرماه ۱۴۰۱ بازسازی شده است.

محاصره و حمله به دانشگاه شریف مدتی کوتاهی پس از آغاز اعتراضات سراسری به کشتن مهسا (ژینا) امینی رخ داد. حمله نیروهای امنیتی و ماموران بسیج به دانشگاه صنعتی شریف که با محاصره دانشگاه، تیراندازی، شلیک گاز اشک‌آور و بازداشت گسترده و خشونت‌آمیز ده‌ها دانشجو همراه شد، خشم و بهت بسیاری را در جامعه دانشگاهی و در میان عموم مردم برانگیخت.

انجمن اسلامی دانشگاه شریف در بیانیه‌ای تند، روز یکشنبه دهم مهرماه را «روز خونین» دانشگاه و «لکه ننگ دیگری بر کارنامه حاکمیت» توصیف کرد. انجمن اسلامی دانشگاه شریف دربیانیه‌ای که با عبارت «انا لله و انا الیه راجعون» شروع شده بود نوشت «ما فاتحه‌ این دانشگاه را خواندیم، ما فاتحه این وزارت علوم را خواندیم، ما فاتحه این دولت را خواندیم.»

معترضان می‌گویند یورش به این دانشگاه برنامه‌ریزی شده بود. اما پس از حمله به این دانشگاه حکومت جمهوری اسلامی روایتی ارائه داد که متفاوت از دانشجویان معترض بود.

اکنون گروهی ناشناس با بازسازی فضاهای درون و بیرون دانشگاه و تحلیل تصاویر منتشرشده و شهادت‌ها، روایتی لحظه به لحظه از وقایع آن شب ارائه دادند.


ویدیوی بازسازی درگیری
سازندگان با بازسازی حمله نیروهای امنیتی در فضای سه‌بعدی، محل دقیق ضبط ویدیوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی را راستی‌آزمایی و نقاط دقیق حمله لباس‌شخصی‌ها را مشخص کرده‌‎اند.

رسانه‌های نزدیک به حکومت مدعی شده بودند که درگیری‌ها در بیرون دانشگاه رخ داده در حالی که در ویدیوی بازسازی فضا، نیروهای لباس شخصی که «کمین کرده بودند»، دانشجویان را درون فضا مورد ضرب و شتم قرار داده بودند.

سه روز پس از حادثه نیز شورای دانشگاه صنعتی شریف نیروهای لباس شخصی و امنیتی را به تعرض به حریم دانشگاه از جمله پارکینگ و اقدامات سوء متهم کرد. اما دستگاه قضایی و امنیتی این روایت را زیر سوال برده بودند و در نهایت برخوردی با مهاجمان صورت نگرفت.
«بررسی نوع و شرکت سازنده سلاح»این شیوه بازسازی از طریق مدلسازی و مداخله‌های کالبدشکافانه در فضا امکانی برای تحقیقات در وقایعی از جمله خشونت‌های دولتی، جنایات جنگی و نسل‌کشی فراهم کردهسازندگان ویدیویی که پلتفرم «بلندگو» اولین‌بار منتشر کرد، مُدل سلاح‌ها را مورد بررسی قرار دادند، از جمله تفنگ ساچمه‌ای با گلوله‌های آهنی با روکش لاستیکی و همچنین «تفنگ پینت‌بال شرکت آمریکایی تیپ‌من».

بنابر تحقیقات گروه سازنده، تحلیلِ تصاویر نشان می‌دهد نیروهای لباس شخصی با نیروهای پلیس و امنیتی هماهنگ بوده‌اند.

تجمع نیروهای امنیتی، مسیر حرکت دانشجویان و همچنین محل جدال‌های دو سو در نقشه دانشگاه روشن شده است.

سازندگان در ویدیوی بازسازی حمله شریف برای یافتن مکان‌های دقیق از سایت نقشه یاب «نشان» و «سامانه تور مجازی دانشگاه» استفاده کرده‌اند.

از حدود ساعت هشت شب به وقت محلی با انتشار ویدیوهای حمله به شریف، شماری از شهروندان نیز برای پشتیبانی ازدانشجویان راهی خیابان‌های اطراف شدند.

بنابر تحلیل تصاویر، نیروهای امنیتی از نارنجک نورزا (فلش بنگ) استفاده کردند. بعدتر همین این نوع نارنگ زمانی که مردم هنگاممرگبار زندان اوین به سمت آن حرکت کردند نیز تکرار شد.
روش بازسازی فضایی چگونه است؟
گروه ناشناس سازنده ویدیو برای بازسازی فضاها از از تکنیک‌‌های بصری، شبیه سازی، و روزنامه نگاری تحقیقی استفاده کردند که به گفته آنها می‌تواند به فراینده «روشن شدن حقیقت، دادخواهی و اجرای عدالت» استفاده شود.

اخیرا این شیوه کالبدشکافانه فضای و زمانی برای تحقیقات مختلفی استفاده شده تا روایت‌های غالب دولتی به چالش کشیده شود؛ از جمله کشته‌شدن شیرین ابوعاقله و همچنین ساقط کردن هواپیمای اوکراینی در آسمان ایران.

در سال‌های اخیر رسانه‌ها و مراکز تحقیقی از این روش به طور گسترده‌تری در زمینه مسائل مرتبط با خشونت‌های دولتی، جنایات جنگی و نسل‌کشی و موارد نقض حقوق بشر استفاده می‌کنند.

بازسازی یورش به دانشگاه شریف عملا می‌تواند زمینه و فصل تازه‌ای برای تحقیقات نهادها مستقل فراهم کند. اهمیت این شکل بازسازی از طریق همکاری میان‌رشته‌ای متخصصان به ویژه از این جهت است که در ایران حکومت اجازه دسترسی آزاد را به رسانه‌ها و کمیته‌های حقیقت‌یاب و متخصصان نمی‎‌دهد.

در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، معترضان بارها روایت‌های حکومت را به چالش کشیدند از جمله در جریان کشتار و سرکوب‌ شهروندان در جریان کشتار دهه‌ها معترض در «جمعه خونین» زاهدان در ۸ مهر و یا کشته شدن کیان پیرفلک کودک ۹ ساله در تیراندازی ۲۵ آبان ماه.