افشای توانایی «تقریبا نامحدود» سرطان برای تکامل

بی بی سی: دانشمندان می‌گویند تحلیلی بی‌سابقه در مورد چگونگی رشد سلول‌های سرطانی توانایی «تقریبا نامحدود» تومورها برای تکامل و جان به در بردن از حملات را آشکار کرده است.

نتایج مطالعات و ردگیری رشد انواع سرطان‌های ریه طی یک دوره نه ساله، تیم محققان را نسبت به توانایی فوق‌العاده‌ای این سلول‌ها «شگفت زده» کرد.

آنها براساس این یافته‌ها نتیجه‌گیری کردند که باید بر پیشگیری از سرطان تمرکز کرد، چون یافتن یک درمان «فراگیر» در آینده نزدیک غیرمحتمل است.

موسسه «تحقیقات سرطان بریتانیا» گفت که به این ترتیب شناسایی زودهنگام سرطان اهمیت حیاتی دارد.

این مطالعه - تحت عنوان «ترِیسِر اِکس» - عمیق‌ترین تحلیل از چگونگی تکامل سرطان‌ها و علل پراکنده شدن آنها در بدن را به دست می‌دهد.

سرطان‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند و متحول می‌شوند بنابراین ثابت و غیرقابل تغییر نیستند. می‌توانند تهاجمی‌تر شوند: سیستم ایمنی را بهتر دور بزنند و توانایی پخش شدن در اطراف بدن (متاستاز) را پیدا کنند.

یک تومور از یک سلول واحد که خراب شده شروع می‌شود، اما به توده‌ای از میلیون‌ها سلول که به شکل‌های کمی متفاوت از هم جهش کرده‌اند بدل می‌شود.

«تریسر اکس» این تنوع سلول‌های سرطانی و اینکه چطور در طول زمان در بدن بیماران تغییر می‌کنند را ردگیری کرد. محققان می‌گویند که این یافته‌ها قابل تعمیم به انواع دیگر سرطان‌هاست.

پروفسور چارلز سوانتون از موسسه فرانسیس کریک و دانشگاه کالج لندن گفت: «این کار هرگز در این ابعاد انجام نشده بود.»

بیش از ۴۰۰ بیمار مبتلا به سرطان ریه که در ۱۳ بیمارستان در بریتانیا تحت درمان بودند در جریان پیشروی بیماری تحت بیوپسی از نقاط مختلف ریه قرار گرفتند.

پروفسور سوانتون به بی‌بی‌سی گفت: «برایم شگفت‌انگیز است که تومورها تا چه اندازه تطبیق‌پذیر هستند.»

«نمی‌خواهم بیش از حد باعث سرخوردگی در مورد این موضوع شوم، اما با توجه به امکانات تقریبا نامحدودی که تومور برای تکامل دارد و اینکه گاه صدها میلیارد سلول‌ در یک تومور خیلی پیشرفته هست، به نظرم دست یافتن به درمان قطعی در همه بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته کاری بسیار شاق خواهد بود.»

پروفسور سوانتون گفت: «فکر نمی‌کنم بتوانیم به یک درمان فراگیر برای سرطان دست پیدا کنیم... موثرترین راهِ مقابله، تمرکز بر پیشگیری، تشخیص زودهنگام و شناسایی سریع عود بیماری است.»

چاقی مفرط، سیگار، الکل، رژیم نامناسب غذایی همگی خطر برخی سرطان‌ها را افزایش‌می دهند.

مقابله با تورم یا التهاب در بدن هم یک راه پیشگیری به حساب می‌آید. برای مثال تورم ناشی از آلودگی هوا احتمالا دلیل ابتلا به سرطان‌های ریه را توضیح می‌دهد و به همین شکل بیماری التهابی روده هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد.

نتایج این تحلیل در هفت مطالعه جداگانه که در نشریه «نیچر» و «نیچر مدیسین» چاپ شده تشریح شده است.
پروفسور چارلز سوانتون می گوید که با توجه به مشکل تکامل تومورها در بدن، باید بر پیشگیری تمرکز کرداین مطالعه نشان داد:

*    سلول‌های به شدت تهاجمی در تومور اولیه همان‌هایی هستند که در نهایت در اطراف بدن پخش می‌شوند

*    احتمال عود تومورهایی که «هرج و مرج» ژنتیکی بیشتری نشان دادند بعد از عمل جراحی بیشتر بود

*    تحلیل خون برای شناسایی قطعات دی‌ان‌ای تومور نشان داد که نشانه‌های بازگشت آن را می‌توان تا ۲۰۰ روز قبل از آنکه در سی‌تی اسکن ظاهر شود دید

*    یک سازوکار سلولی که وظیفه آن قرائت دستورالعمل‌های موجود در دی‌ان‌ای است می‌تواند در سلول‌های سرطانی از کار بیافتد که آنها را تهاجمی‌تر می‌کند

محققان امیدوارند که این یافته‌ها در آینده بتواند به پیش‌بینی این موضوع کمک کند که سلول‌های سرطانی چگونه در بدن بیمار پراکنده می‌شود تا درمان را براساس آن تنظیم کنند.

دکتر دیوید کراسبی، مدیر پیشگیری و شناسایی اولیه در موسسه تحقیقات سرطان بریتانیا گفت: «نتایج هیجان انگیزی که از تریسر اکس به دست می‌آید باعث بهبود درک ما نسبت به سرطان می‌شود، چون نشان می‌دهد که این یک بیماری است که با گذر زمان تکامل می‌یابد که درمان سرطان‌های پیشرفته را بسیار سخت می‌کند.»

«پس حیاتی است تحقیقات بیشتری برای کمک به شناسایی سرطان در مراحل خیلی اولیه یا حتی بهتر از آن، جلوگیری از وقوع آنها، انجام شود.»