آیا ورزش از دارو برای درمان افسردگی مؤثرتر است؟

دویچه وله: مطالعه جدید محققان دانشگاه استرالیای جنوبی نشان می‌دهد که فعالیت بدنی ۱.۵ برابر مؤثرتر از دریافت مشاوره یا دارو برای درمان افسردگی است.

به‌نوشته نشریه پزشکی "نورو ساینس" مطالعه اخیر این پژوهشگران که در مجله British Journal of Sports Medicine منتشر شده، بیش از هزار کارآزمایی تحقیقاتی را بررسی کرده که اثرات فعالیت بدنی بر افسردگی، اضطراب و پریشانی روانی را تحلیل می‌کردند. این مطالعه نشان داد که انجام ۱۵۰ دقیقه انواع فعالیت بدنی در هر هفته (مانند پیاده‌روی سریع، بلند‌کردن وزنه و یوگا) در مقایسه با درمان‌های معمول (مانند داروها) به‌طور قابل‌توجهی افسردگی، اضطراب و ناراحتی روانی را کاهش می‌دهد.

در این مطالعه، بیشترین تاثیر ورزش در افراد مبتلا به افسردگی، اچ‌آی‌وی، بیماری کلیوی، زنان باردار و مبتلایان به افسردگی پس از زایمان مشاهده شد.

به‌گفته محققان، هر‌چه شدت ورزش بیشتر باشد، مفیدتر است. اعتقاد بر این است که ورزش از طریق مسیرهای متعدد و با اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد. بلافاصله پس از ورزش، اندورفین و دوپامین در مغز ترشح می‌شود. در کوتاه‌مدت، این روند به تقویت خلق‌و‌خو و کاهش استرس کمک می‌کند. در دراز‌مدت، انتشار انتقال‌دهنده‌های عصبی در پاسخ به ورزش، تغییراتی را در مغز ایجاد می‌کند که به خلق‌و‌خو و بهبود وضعیت شناختی، کاهش التهاب و تقویت عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند، که همگی بر عملکرد مغز و سلامت روان ما تأثیر می‌گذارد.

محققان تاکید می‌کنند ورزش منظم می‌تواند منجر به بهبود خواب شود که نقش مهمی در کاهش علائم افسردگی و اضطراب دارد. ورزش منظم همچنین دارای مزایای روانشناختی مانند افزایش عزت نفس و احساس موفقیت است که همگی برای افرادی که با افسردگی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند مفید است.

با‌ این‌ حال، انجمن روان‌شناسی آمریکا همچنان بر دارو و روان‌درمانی تأکید می‌کند و ورزش را به‌عنوان یک درمان «جایگزین» در نظر می‌گیرد.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که هرچند ورزش می‌تواند ابزار مؤثری برای مدیریت بیماری‌ها و مشکلات روانی باشد، با این همه افراد مبتلا به این بیماری‌ها باید با یک متخصص در تماس باشند تا یک برنامه درمانی جامع را پیگیری کنند. یک برنامه درمانی ممکن است شامل ترکیبی از رویکردهای سبک زندگی، مانند ورزش منظم، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، در کنار درمان‌هایی مانند روان‌درمانی و دارو باشد.

جهان در حال حاضر با یک بحران سلامت روان دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، به‌ طوری‌که میلیون‌ها نفر از افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات روانی رنج می‌برند. در سال ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۷۹۲ میلیون نفر از جمعیت جهان از هرگونه اختلال سلامت روان رنج می‌بردند. در‌ این‌ میان ۲۶۴ میلیون نفر به افسردگی و ۲۸۴ میلیون نفر به اختلالات اضطرابی مبتلا بودند.

در ایران نیز ابتلا به اختلالات روانی طی سال‌های گذشته روندی رو به افزایش داشته است. حدود ۵ ماه پیش، معاون اداره سلامت روان وزارت بهداشت از افزایش شیوع اختلالات روان در کشور خبر داد. بنا به اعلام این مقام مسئول، نتیجه یک تحقیق کشوری که سال ۱۳۹۹ انجام شده، نشان داده که در طول ۱۰ سال فاصله انجام این تحقیق با پیمایش ملی سلامت روان که در سال ۱۳۸۹ انجام شد، شیوع اختلالات روان در جامعه ایران از ۲۳.۶ درصد به ۲۹ درصد رسیده و در این بازه ۱۰ ساله، به‌‌طور مشخص، افسردگی و اضطراب بیشترین میزان افزایش را داشته است.