عاقبت پرچمداران زن در ورزش جمهوری اسلامی: «فراری از ورزش یا فرار از کشور»
رأی دهید
پرچمداری زنان ایرانی در رویدادهای ورزشی، از المپیک ۱۹۹۶ تبدیل به تک‌خال تبلیغاتی جمهوری اسلامی در المپیک‌ها و بازی‌های آسیایی شد.
مسئولین ورزشی و سیاسی نظام تاکید می‌کردند که پرچمداری زنان، بیانگر وضعیت مطلوب زنان در ایران است و نشان می‌دهد که آنها آزادانه ورزش می‌کنند. به نحوی که حکومت مذهبی حتی این فرصت را به آنها داده است که پیشاپیش مردان، در مجامع جهانی رژه بروند.
این مسئله در سالیان نخست، با استقبال مجامع جهانی ورزشی و برخی رسانه‌های بین‌المللی مواجه شد. تصور خوش‌بینانه آنها از نمایش رژه، رفع مقدماتی تبعیض‌ها و قدمی به روی آزادی‌های بیشتر بود.
دستگاه پروپاگاندای جمهوری اسلامی، این موضوع را «خنثی کننده توطئه و تبلیغات سوء دشمنان» می‌دانست که به جای «تصویر مخدوش» آنها، تصویر واقعی زن را در نظام اسلامی به دنیا نشان داده است.
اما اعتراضات، مهاجرت و پناهندگی پرچمداران زن، این ترفند به ظاهر برنده را برای مقامات ورزشی جمهوری اسلامی، تبدیل به کارت سوخته‌ای کرده که اثرگذاری‌اش را از دست داده.
این ورزشکار فقط به رقابت و ثبت رکورد مناسب می‌اندیشید. اما از نگاه جمهوری اسلامی، او مهره‌ای برای تبلیغات گسترده در صداوسیما و نمایش دروغ در محل برگزاری رقابت‌ها بود.
به نحوی که در کنار رسول خادم تنها طلایی ایران و عباس جدیدی که فینالش مقابل کورت آنگل آمریکایی جنجالی شد، لیدا فریمان خبرسازترین ورزشکار کاروان ایران در المپیک آتلانتا بود.
اما خود خانم فریمان پس از بازنشستگی به خبرگزاری ایلنا گفت: «خدا می‌داند که با تصمیمات غلط خود چند ورزشکار را مثل من از ورزش فراری داده‌اند. به من گفتند کاری می‌کنیم که دیگر اسمی از تو در ورزش نباشد. من هم ورزش را رها کردم».
تیرانداز تاریخ‌ساز تبریزی در گفت‌وگوی دیگری، درباره پشت پرده پرچمداری در المپیک آتلانتا به خبرگزاری ایسنا گفت به خاطر پرچمداری مجبور شده تا ساعت سه بامداد در مراسم باشد.
در المپیک‌ها کاملاً بدیهی است که کشورهای شرکت کننده، از ورزشکارانی که ساعاتی پس از افتتاحیه باید مسابقه بدهند در رژه هم استفاده نمی‌کنند. اما جمهوری اسلامی او را علاوه بر رژه، برای حمل پرچم هم برگزید که مستلزم تمرین و هماهنگی بود.
لیدا در حالی که شش بامداد باید برای شلیک، به محل مسابقات تیراندازی می‌رفت، فقط سه ساعت استراحت کرد. بدون تمرکز و بدون مربی. البته یک مسئول امور بانوان که نقش حراست را ایفا می‌کرد، مراقبش بود!
پس از خانم فریمان نیز هر بار پرچم کاروان‌های ورزشی را به زنان سپردند، در آینده اگر مهاجرت نکرد هم از صف اول کاروان، به صف ورزشکاران معترض پیوست.
در المپیک پکن هما حسینی از قایقرانی، پرچمدار کاروان ایران شد. با پوششی سختگیرانه که حتی زیر مقنعه هم چیزی شبیه کلاه یا پیشانی بند ضخیم به رنگ سبز، نمایان بود تا یک تار مو هم دیده نشود.
با این حال، علم‌الهدی در نماز جمعه مشهد گفت: «این که زن را جلودار می‌کنید غیر از سرپیچی از فرمایشات معصومان است؟ با اینکه اول شعبان زمان احیای ارزش‌های دینی است، در این روز در عرصه بین‌المللی حرکتی ضد ارزشی انجام می‌شود.»
هنوز یکسال از المپیک نگذشته، هما حسینی را از دنیای قهرمانی کنار گذاشتند و طبق گفته خودش در ۲۰ سالگی «ممنوع‌الفعالیت» شد.
او گفت: «حیف که فکر رفتن از ایران، ایده ما جوانان شود. دوست داشتم برای کشورم افتخار آفرینی کنم. اما گفتند دست به پارو نزن. گفتند برو! فراری‌ام دادند. چه کار می‌توانستم بکنم. هیچ! برای همیشه از ورزش رفتم».
هما حسینی بهمن ۹۱ به خبرگزاری مهر گفت: «مشکلات زیادی از قبیل مکان برگزاری اردوها و حقوق‌های عقب مانده وجود داشت. افراد بالای سر ما در عمرشان ورزش نکرده بودند. مسئول فرهنگی فدراسیون می‌خواست تصمیم بگیرد که چگونه تمرین کنیم. آن کسی که گم شد دنیامالی بود نه من».
حسینی یادآور شد احمد دنیامالی رئیس فدراسیون [نماینده کنونی بندرانزلی در مجلس شورای اسلامی] به او گفته است که حق نداری دست به پارو بزنی.
در دومین دوره بازی‌های المپیک نوجوانان به میزبانی چین، کیمیا علیزاده قهرمان تکواندوی نوجوانان جهان پرچمدار کاروان بود.
پناهندگی تنها زن مدال آور ایران در المپیک‌ها، در ابعاد ملی و جهانی، خبرسازترین پناهندگی بین ورزشکاران ایرانی طی چهار دهه اخیر به شمار می‌رود.
او خود در اینستاگرامش نوشت: «نه تاریخ‌سازم، نه پرچمدار کاروان ایران. یکی از میلیون‌ها زن سرکوب شده در ایرانم که سال‌هاست هر طور خواستند بازی‌ام دادند. هر کجا خواستند بردند. هر چه گفتند پوشیدم. هر جمله‌ای دستور دادند تکرار کردم. مدال‌هایم را پای حجاب اجباری گذاشتند و به مدیریت و درایت خودشان نسبت دادند».
رسانه‌های حکومتی، دلیل پناهندگی کیمیا را مصدومیت و تمام شدگی او در عرصه ورزش عنوان کردند. اما ستاره ورزش زنان ایران با تیم پناهندگان و با پرچم IOC در المپیک توکیو هم خوش درخشید.
او علاوه بر پیروزی مقابل ناهید کیانی نماینده اعزامی از جمهوری اسلامی، در برابر جید جونز قهرمان دو دوره المپیک لندن و ریو از بریتانیا هم پیروز شد. سپس ژو لی جون برنده مدال برنز جهان از چین را هم شکست داد.
کیمیا علیزاده گرچه مدال نگرفت اما موفق‌ترین ورزشکار در کاروان پناهندگان کمیته بین‌المللی المپیک بود. او در یادداشت پس از پناهندگی‌اش تاکید کرد:«ما ابزاریم. فقط آن مدال‌های فلزی اهمیت دارد تا به هر قیمتی که خودشان نرخ گذاشتند از ما بخرند و بهره‌برداری سیاسی کنند. چگونه می‌توانستم مترسکی باشم که می‌خواستند از من بسازند؟ در ذهن‌های مردسالار و زن‌ستیزتان، همیشه فکر می‌کردید کیمیا زن است و زبان ندارد! روح آزرده من در کانال‌های آلوده اقتصادی و لابی‌های تنگ سیاسی شما نمی‌گنجد».
حالا عاطفه احمدی پرچمدار ایران در المپیک زمستانی توکیو نیز مانند کیمیا علیزاده از کشور خارج شده است.
ایران در المپیک زمستانی ایران فقط دو نماینده داشت. طبق مقررات نیز از هر کشور یک زن و یک مرد باید پرچمدار باشد.
به این ترتیب عاطفه احمدی و حسین ساوه شمشکی به اتفاق، پرچم جمهوری اسلامی را در مراسم افتتاحیه حمل کردند. پرچمی که اینک عاطفه احمدی رهایش کرده است.
دوم بهمن سایت تسنیم نوشت عاطفه احمدی بدون اطلاع فدراسیون اسکی راهی فرانسه شده. کادر فنی تیم ملی و رئیس فدراسیون اسکی نیز که همگی در کازان روسیه حضور دارند، از مسافرت پرچمدار ایران در المپیک زمستانی بی اطلاعند.
همان روز خانم احمدی در اینستاگرام نوشت: «شایعه مهاجرت بنده کاملاً اشتباه است و تکذیب می‌کنم. مثل سال‌های پیش با هزینه شخصی به تمرین آمدم تا در مسابقات جهانی با آمادگی بیشتری حضور داشته باشم. قبلاً مکتوب به فدراسیون اسکی اعلام کردم. در مسابقات جهانی ۲۰۲۳ شما را خواهم دید».
همزمان خبرگزاری فارس نوشت: «با اینکه احمدی اعلام کرده با هزینه شخصی به فرانسه رفته اما شنیده می‌شود مقامات فدراسیون بلیت این ورزشکار را تهیه کرده. به این دلیل که احمدی قطعاً در تیم ملی خواهد بود».
تسنیم حالا در گزارشی با عنوان «واکنش رئیس فدراسیون به پناهندگی احمدی» به نقل از رئیس فدراسیون می‌نویسد: «احمدی شخصاً برای ویزا و سفر اقدام کرده و فدراسیون در جریان نبود. او را جزو سرمایه‌ها می‌دانستیم. حتی در چالش‌هایی که بین او و فدراسیون ایجاد می‌شد، از برخی مسائل چشم‌پوشی می‌کردیم. چون معتقد بودیم می‌تواند برای چند سال افتخارآفرین باشد. فعلاً که شوکه شده‌ایم».
عباس نظریان یادآور شد کسانی که در هفته دوم لیگ اسکی در پیست بودند، فکر می‌کردند احمدی خواب مانده یا تصادف کرده، هیچکدام تصور نمی‌کردند از ایران رفته باشد.
بعید است روند فرار پرچمداران زن در دورانی که نظام جمهوری اسلامی برقرار است، متوقف شود. مگر اینکه نظام، قید این فریبکاری نخ نما را بزند و دیگر پرچمش را به دست زنان نسپارد.
مسئولین ورزشی و سیاسی نظام تاکید می‌کردند که پرچمداری زنان، بیانگر وضعیت مطلوب زنان در ایران است و نشان می‌دهد که آنها آزادانه ورزش می‌کنند. به نحوی که حکومت مذهبی حتی این فرصت را به آنها داده است که پیشاپیش مردان، در مجامع جهانی رژه بروند.
این مسئله در سالیان نخست، با استقبال مجامع جهانی ورزشی و برخی رسانه‌های بین‌المللی مواجه شد. تصور خوش‌بینانه آنها از نمایش رژه، رفع مقدماتی تبعیض‌ها و قدمی به روی آزادی‌های بیشتر بود.
دستگاه پروپاگاندای جمهوری اسلامی، این موضوع را «خنثی کننده توطئه و تبلیغات سوء دشمنان» می‌دانست که به جای «تصویر مخدوش» آنها، تصویر واقعی زن را در نظام اسلامی به دنیا نشان داده است.
اما اعتراضات، مهاجرت و پناهندگی پرچمداران زن، این ترفند به ظاهر برنده را برای مقامات ورزشی جمهوری اسلامی، تبدیل به کارت سوخته‌ای کرده که اثرگذاری‌اش را از دست داده.
این ورزشکار فقط به رقابت و ثبت رکورد مناسب می‌اندیشید. اما از نگاه جمهوری اسلامی، او مهره‌ای برای تبلیغات گسترده در صداوسیما و نمایش دروغ در محل برگزاری رقابت‌ها بود.
به نحوی که در کنار رسول خادم تنها طلایی ایران و عباس جدیدی که فینالش مقابل کورت آنگل آمریکایی جنجالی شد، لیدا فریمان خبرسازترین ورزشکار کاروان ایران در المپیک آتلانتا بود.
اما خود خانم فریمان پس از بازنشستگی به خبرگزاری ایلنا گفت: «خدا می‌داند که با تصمیمات غلط خود چند ورزشکار را مثل من از ورزش فراری داده‌اند. به من گفتند کاری می‌کنیم که دیگر اسمی از تو در ورزش نباشد. من هم ورزش را رها کردم».
تیرانداز تاریخ‌ساز تبریزی در گفت‌وگوی دیگری، درباره پشت پرده پرچمداری در المپیک آتلانتا به خبرگزاری ایسنا گفت به خاطر پرچمداری مجبور شده تا ساعت سه بامداد در مراسم باشد.
در المپیک‌ها کاملاً بدیهی است که کشورهای شرکت کننده، از ورزشکارانی که ساعاتی پس از افتتاحیه باید مسابقه بدهند در رژه هم استفاده نمی‌کنند. اما جمهوری اسلامی او را علاوه بر رژه، برای حمل پرچم هم برگزید که مستلزم تمرین و هماهنگی بود.
لیدا در حالی که شش بامداد باید برای شلیک، به محل مسابقات تیراندازی می‌رفت، فقط سه ساعت استراحت کرد. بدون تمرکز و بدون مربی. البته یک مسئول امور بانوان که نقش حراست را ایفا می‌کرد، مراقبش بود!
پس از خانم فریمان نیز هر بار پرچم کاروان‌های ورزشی را به زنان سپردند، در آینده اگر مهاجرت نکرد هم از صف اول کاروان، به صف ورزشکاران معترض پیوست.
در المپیک پکن هما حسینی از قایقرانی، پرچمدار کاروان ایران شد. با پوششی سختگیرانه که حتی زیر مقنعه هم چیزی شبیه کلاه یا پیشانی بند ضخیم به رنگ سبز، نمایان بود تا یک تار مو هم دیده نشود.
با این حال، علم‌الهدی در نماز جمعه مشهد گفت: «این که زن را جلودار می‌کنید غیر از سرپیچی از فرمایشات معصومان است؟ با اینکه اول شعبان زمان احیای ارزش‌های دینی است، در این روز در عرصه بین‌المللی حرکتی ضد ارزشی انجام می‌شود.»
هنوز یکسال از المپیک نگذشته، هما حسینی را از دنیای قهرمانی کنار گذاشتند و طبق گفته خودش در ۲۰ سالگی «ممنوع‌الفعالیت» شد.
او گفت: «حیف که فکر رفتن از ایران، ایده ما جوانان شود. دوست داشتم برای کشورم افتخار آفرینی کنم. اما گفتند دست به پارو نزن. گفتند برو! فراری‌ام دادند. چه کار می‌توانستم بکنم. هیچ! برای همیشه از ورزش رفتم».
هما حسینی بهمن ۹۱ به خبرگزاری مهر گفت: «مشکلات زیادی از قبیل مکان برگزاری اردوها و حقوق‌های عقب مانده وجود داشت. افراد بالای سر ما در عمرشان ورزش نکرده بودند. مسئول فرهنگی فدراسیون می‌خواست تصمیم بگیرد که چگونه تمرین کنیم. آن کسی که گم شد دنیامالی بود نه من».
حسینی یادآور شد احمد دنیامالی رئیس فدراسیون [نماینده کنونی بندرانزلی در مجلس شورای اسلامی] به او گفته است که حق نداری دست به پارو بزنی.
در دومین دوره بازی‌های المپیک نوجوانان به میزبانی چین، کیمیا علیزاده قهرمان تکواندوی نوجوانان جهان پرچمدار کاروان بود.
پناهندگی تنها زن مدال آور ایران در المپیک‌ها، در ابعاد ملی و جهانی، خبرسازترین پناهندگی بین ورزشکاران ایرانی طی چهار دهه اخیر به شمار می‌رود.
او خود در اینستاگرامش نوشت: «نه تاریخ‌سازم، نه پرچمدار کاروان ایران. یکی از میلیون‌ها زن سرکوب شده در ایرانم که سال‌هاست هر طور خواستند بازی‌ام دادند. هر کجا خواستند بردند. هر چه گفتند پوشیدم. هر جمله‌ای دستور دادند تکرار کردم. مدال‌هایم را پای حجاب اجباری گذاشتند و به مدیریت و درایت خودشان نسبت دادند».
رسانه‌های حکومتی، دلیل پناهندگی کیمیا را مصدومیت و تمام شدگی او در عرصه ورزش عنوان کردند. اما ستاره ورزش زنان ایران با تیم پناهندگان و با پرچم IOC در المپیک توکیو هم خوش درخشید.
او علاوه بر پیروزی مقابل ناهید کیانی نماینده اعزامی از جمهوری اسلامی، در برابر جید جونز قهرمان دو دوره المپیک لندن و ریو از بریتانیا هم پیروز شد. سپس ژو لی جون برنده مدال برنز جهان از چین را هم شکست داد.
کیمیا علیزاده گرچه مدال نگرفت اما موفق‌ترین ورزشکار در کاروان پناهندگان کمیته بین‌المللی المپیک بود. او در یادداشت پس از پناهندگی‌اش تاکید کرد:«ما ابزاریم. فقط آن مدال‌های فلزی اهمیت دارد تا به هر قیمتی که خودشان نرخ گذاشتند از ما بخرند و بهره‌برداری سیاسی کنند. چگونه می‌توانستم مترسکی باشم که می‌خواستند از من بسازند؟ در ذهن‌های مردسالار و زن‌ستیزتان، همیشه فکر می‌کردید کیمیا زن است و زبان ندارد! روح آزرده من در کانال‌های آلوده اقتصادی و لابی‌های تنگ سیاسی شما نمی‌گنجد».
حالا عاطفه احمدی پرچمدار ایران در المپیک زمستانی توکیو نیز مانند کیمیا علیزاده از کشور خارج شده است.
ایران در المپیک زمستانی ایران فقط دو نماینده داشت. طبق مقررات نیز از هر کشور یک زن و یک مرد باید پرچمدار باشد.
به این ترتیب عاطفه احمدی و حسین ساوه شمشکی به اتفاق، پرچم جمهوری اسلامی را در مراسم افتتاحیه حمل کردند. پرچمی که اینک عاطفه احمدی رهایش کرده است.
دوم بهمن سایت تسنیم نوشت عاطفه احمدی بدون اطلاع فدراسیون اسکی راهی فرانسه شده. کادر فنی تیم ملی و رئیس فدراسیون اسکی نیز که همگی در کازان روسیه حضور دارند، از مسافرت پرچمدار ایران در المپیک زمستانی بی اطلاعند.
همان روز خانم احمدی در اینستاگرام نوشت: «شایعه مهاجرت بنده کاملاً اشتباه است و تکذیب می‌کنم. مثل سال‌های پیش با هزینه شخصی به تمرین آمدم تا در مسابقات جهانی با آمادگی بیشتری حضور داشته باشم. قبلاً مکتوب به فدراسیون اسکی اعلام کردم. در مسابقات جهانی ۲۰۲۳ شما را خواهم دید».
همزمان خبرگزاری فارس نوشت: «با اینکه احمدی اعلام کرده با هزینه شخصی به فرانسه رفته اما شنیده می‌شود مقامات فدراسیون بلیت این ورزشکار را تهیه کرده. به این دلیل که احمدی قطعاً در تیم ملی خواهد بود».
تسنیم حالا در گزارشی با عنوان «واکنش رئیس فدراسیون به پناهندگی احمدی» به نقل از رئیس فدراسیون می‌نویسد: «احمدی شخصاً برای ویزا و سفر اقدام کرده و فدراسیون در جریان نبود. او را جزو سرمایه‌ها می‌دانستیم. حتی در چالش‌هایی که بین او و فدراسیون ایجاد می‌شد، از برخی مسائل چشم‌پوشی می‌کردیم. چون معتقد بودیم می‌تواند برای چند سال افتخارآفرین باشد. فعلاً که شوکه شده‌ایم».
عباس نظریان یادآور شد کسانی که در هفته دوم لیگ اسکی در پیست بودند، فکر می‌کردند احمدی خواب مانده یا تصادف کرده، هیچکدام تصور نمی‌کردند از ایران رفته باشد.
بعید است روند فرار پرچمداران زن در دورانی که نظام جمهوری اسلامی برقرار است، متوقف شود. مگر اینکه نظام، قید این فریبکاری نخ نما را بزند و دیگر پرچمش را به دست زنان نسپارد.
