قوت گرفتن شایعه مرگ رهبر ایران

العربیه: علی حیدری

«ایرنا»، خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی خبر داد که چهارشنبه 30 شهریور همزمان با آغاز «هفته دفاع مقدس»، بسیجیان گرگان به صورت ویدیو کنفرانس با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی دیدار خواهند کرد اما چندی بعد در اقدامی کم‌سابقه با حذف این خبر نوشت بنا به «ملاحظات حقوقی و یا خطای حرفه‌ای در تنظیم و درج خبر» محتوای خبر مذکور در حال «بررسی مجدد» است.

حذف خبر دیدار عمومی خامنه‌ای همزمان با لغو برنامه دیدار سالیانه او با اعضای مجلس خبرگان گمانه‌ها درباره سلامت و حیات او را افرایش داده است.

اخبار متوالی لغو دیدارهای رهبر 83 ساله و بیمار ایران که از سرطان پروستات و بیماری قلبی در رنج است، بدون تردید با هماهنگی بیت او و امپراتوری رسانه‌ای تحت فرمانش بوده است.

طی چند سال اخیر دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی و تصمیم‌گیرندگان بیت خامنه‌ای همواره کوشیده‌اند حتی در شرایط بیماری رهبر، او را به «صحنه» بیاورند تا هم او را برای پایگاه اجتماعی خود زنده و بانشاط نشان دهند و هم فرصت بیشتری برای آماده‌سازی شرایط پس از مرگ او داشته باشند.

به‌رغم این، اظهارات اخیر دو عضو مجلس خبرگان از شرایط وخیم سلامتی رهبر ایران و آغاز مرحله پسا خامنه‌ای خبر داد.

ابتدا هاشم هاشم‌زاده هریسی یکشنبه گذشته برخلاف رویه معمول، درباره عدم دیدار اعضای این مجلس با علی خامنه‌ای به روزنامه همدلی گفت: «از آنجایی‌ که رهبری درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کنند دیگر جایز ندانستند الان صحبتی داشته باشند و این دیدار برای راحتی و وقت ایشان انجام نشد.»

این در حالی بود که رسانه‌های ایران طی برگزاری جلسات مجلس خبرگان از برگزاری نشست مشترک نمایندگان این مجلس با خامنه‌ای خبر داده بودند.

اما آن چه به تریدها افزود، سخنان غیاث‌الدین طاهامحمدی، از دیگر اعضای مجلس خبرگان درباره بحث جانشینی خامنه‌ای بود. این نماینده دوشنبه گفت که این مجلس باید رهبر بعدی را «در آستین» داشته باشد تا «احیانا اگر اتفاقی افتاد، در میان همه علمای امت، شایسته‌ترین فرد را انتخاب کنند.»

البته برای همه ناظران سیاسی ایران روشن است که مجلس خبرگان مانند همه نهادهای به اصطلاح انتخابی دیگر در جمهوری اسلامی توسط نهادهای تحت فرمان مستقیم خامنه‌ای از جمله شورای نگهبان و سازمان‌های امنیتی گزینش و انتخاب می‌شوند و هیچ قدرتی در تعیین و اجرای سیاست‌های عمومی ندارند چه رسد به انتخاب رهبر بعدی جمهوری اسلامی.

به همین دلیل پیام سخن طاهامحمدی در رابطه با آمادگی جهت انتخاب جانشین رهبر تنها می‌تواند حاکی از وخامت حال خامنه‌ای و آمادگی این نهاد برای پذیرش جانشین از پیش تعیین‌شده رهبر به‌شمار رود.

در همین رابطه علیرضا افشار، محافظ پیشین میرحسین موسوی در صفحه توییتر خود نوشت که با گذشت 48 ساعت، کماکان شیفت لایه‌های چهارگانه محافظت از خامنه‌ای تغییر نکرده است. او تصریح کرد «در اندرونی کاخ مرمر [بیت رهبری] خبری است که نمی‌خواهند فعلا به بیرون درز کند؛ موبایل منطقه بیت هم قطع شده».

این عضو پیشین تیم محافظت از شخصیت‌ها در ایران، با یادآوری روی کار آمدن سریع خامنه‌ای پس از مرگ روح‌الله خمینی، هشدار داد «آماده باشید که نظام نتواند غافلگیرتان کند و مثل خرداد 68 یک سرخر جدید تحمیل کند؛ نگذارید حکایت سوریه تکرار شود و بشار به جای حافظ بنشیند.»

اشاره افشار به رهبر شدن خامنه‌ای با توافق پشت پرده هاشمی رفسنجانی و احمد خمینی، فرزند رهبر پیشین جمهوری اسلامی است در حالی که خامنه‌ای حتی شرط اجتهاد را احراز نکرده بود.

با این حال خامنه‌ای که طی دوران حاکمیت مطلق خود مقام رهبری را با تمرکز بی‌سابقه قدرت اقتصادی، سیاسی، امنیتی و تبلیغاتی به «دیکتاتوری مطلقه» تبدیل کرد، می‌داند‌ هر کسی رهبر جمهوری اسلامی شود قدرت بلامنازع در ایران خواهد بود و به راحتی می‌تواند همه مخالفان و منتقدان را از پیش رو بردارد.

خامنه‌ای در دوران «ولایت مطلقه»‌اش مفهوم قدرت دینی را به عریان‌ترین شکل در «شخصی‌کردن قدرت»، «تمرکز نهادی»، «حذف مخالفان و منتقدان» و «تهی‌کردن نهادهای شبه‌انتخابی» نشان داد و در این فرایند حتی یاران و دوستان نزدیکش را هم قربانی کرد.

مهمترین این افراد اکبر هاشمی رفسنجانی نفر دوم نظام و مهمترین شخص در انتصاب او به رهبری، و احمد خمینی تایید کننده ادعاهای منتسب به پدرش درباره خامنه‌ای بوده‌اند.

از همین منظر است که خامنه‌ای می‌داند اگر یکی از فرزندانش رهبر بعدی جمهوری اسلامی نشود، کل خانواده او به مانند خانواده خمینی و رفسنجانی از روند قدرت حذف شده و چه بسا قربانی معادلات و بازی قدرت رهبر بعدی نظام شوند.

آماده‌سازی مجتبی، فرزند دوم خامنه‌ای برای نشاندن بر تخت رهبری هم با توجه به چنین دغدغه‌هایی صورت می‌گیرد.

در همین رابطه، فرایند رهبر سازی از مجتبی طی روزهای اخیر و همزمان با شرایط نامعلوم سلامتی علی خامنه‌ای سرعت بیشتری یافت و عامدانه رسانه‌ای شد.

ابتدا از آغاز تدریس خارج فقه توسط مجتبی در حوزه سخن به میان آمد. این اقدام برای نشان دادن «اجتهاد» او و اجتناب از بحران سال 68 هنگام انتصاب پدرش به رهبری بدون داشتن موقعیت اجتهاد بود.

تاکید بر امامت «حسن مجتبی» فرزند امام علی، اولین امام شیعیان پس از درگذشت پدر، توسط «وعاظ السلاطین» و منبری‌های وابسته به بیت رهبر نیز به شدت تبلیغ شد تا برای «موروثی‌کردن» ولایت، شاهد تاریخی آورده شود.

سپس کناره‌گیری کاظم حائری از اجتهاد به سود علی خامنه‌ای رسانه‌ای شد. دلیل این اقدام حائری، کهولت سن و بیماری وی اعلام شد. این در حالی است که شرایط سلامتی خامنه‌ای اگر بدتر از حائری نباشد بدون شک بهتر از او نخواهد بود. اما هدف اصلی از این اقدام تقویت موقعیت متزلزل پایگاه اجتماعی علی خامنه‌ای میان مقلدان شیعه و بعد از آن انتقال این مقلدان به جانشین او برای نشان دادن تایید جمهور شیعیان از رهبر بعدی جمهوری اسلامی است.

این اقدامات البته با دو اقدام دیگر همراه شد.

دستگاه پروپاگاندای جمهوری اسلامی طی ماه‌های اخیر هر چند با احتیاط اما به طور پیوسته تصاویری از حضور و برخی اقدامات مجتبی را منتشر می‌کرد. این اقدام برای آماده‌سازی ذهنی مخاطبان جهت پذیرش مجتبی به عنوان گزینه مناسب، جوان، اکتیو و ضروری برای مقام رهبری صورت می‌گرفت.

اما مهمترین اقدام بلندمدت برای آماده کردن شرایط رهبری مجتبی، نشان دادن ضعف و بی‌کفایتی تمام مدعیان رهبری و «سوزاندن» کارت بازی آنها بوده است.

مهمترین گزینه‌ها در این باره ابراهیم رئیسی، حسن روحانی، صادق لاریجانی و حسن خمینی بودند که با واگذاری پست‌های اجرایی و مدیریتی به آنها و بزرگنمایی ضعف‌ها و عدم تواناییشان در اجماع‌سازی، آنان را گزینه غیر مناسب برای پست رهبری نشان بدهند.

ناکارآمد نشان دادن این رقبای بالقوه، با برنامه و طی مدت زمانی طولانی و با اتخاذ «صبر راهبردی» توسط علی خامنه‌ای و نهادهای امنیتی و نظامی تحت فرمانش صورت گرفت.

علی خامنه‌ای همواره گفته که عرصه سیاست و قدرت مانند «کوه‌نوردی» است، باید آهسته و پیوسته گام برداشت و موانع را یکی‌یکی و با صبر و حوصله از راه برداشت.

مجتبی این درس را طی دوران حکمرانی به خوبی از پدر آموخت و تلاش دارد در روزهای پایانی حیات پدرش عملا در همان مسیر گام بردارد.