رضا پهلوی: ایران خانه ماست، باید دلسوزش باشیم

خاندان سلطنتی ایران در آرامگاه محمد انور اسادات، رییس‌جمهوری فقید مصر در قاهرهایندیپندنت فارسی: شاهزاده رضا پهلوی در گفتگویی با نشریه فریدون برخی نکات درباره عبور از نظام جمهوری اسلامی ایران، ویژگی‌های دوران گذار و همچنین ساختار سیاسی مطلوب پس از نظام عقیدتی – سیاسی حاکم بر ایران را تشریح کرد.

شاهزاده رضا پهلوی در این گفتگو ضمن تاکید بر «غرب‌ستیز» بودن ماهیت جمهوری اسلامی ایران، گفت که در امر ترقی و توسعه، دنیای غرب الگوی اصلی محسوب می‌شود. به‌گفته او همین رویکرد باعث شده است تا اکثریت مردم ایران حکومت پهلوی را به نظام جمهوری اسلامی ترجیح دهند و شعارهایی نظیر «ما اشتباه کردیم که انقلاب کردیم» شاهدی بر این خواست عمومی جامعه ایران است.

شاهزاده رضا پهلوی در بخشی از این مصاحبه ضمن تاکید بر این نکته که جمهوری اسلامی «فرصت و امکان آزادی و ترقی» را از ایرانیان گرفته است، گفت:«این فرصت را پیش از ۵۷ داشتیم ولی از دست دادیم. منتها این نگاه به آن زمان و اینکه چه بودیم و چه شدیم برای نسل امروزی به معنای بازگشت به گذشته نیست، بلکه منظور فراهم کردن فضای پیشرفت و ترقی است.»

شاهزاده رضا پهلوی همچنین ضمن اشاره به برخی اشکال‌ها در ساختار سیاسی ایران در گذشته، گفت که مدیریت سازمانی در پیش از انقلاب در کشور شکل گرفته بود «ولی این تکنوکراسی تابع دستورات اجرایی از بالا بود و نتیجه جدال سیاسی و مناظره‌ها و رقابت‌های سیاسی نبود و این وضعیت یک جایی به اشکال بر می‌خورد.»

او گفت در تمام کشورهای آزاد دموکراتیک دعواهای حزبی رخ می‌دهد و به این ترتیب اگر مشکلی باشد، فقط یک نفر مقصر نیست. او گفت‌: «اگر شما فقط یک نفر را مسئول بگذارید حتی اگر آن فرد بهترین نیات و خواسته‌ها را داشته باشد، طبعا قصور هم متوجه آن فرد می‌شود» و بر عبور از یک سیستم «فردمحور به یک نظام سیستم‌محور»‌ تاکید کرد.

بر اساس متن گفتگوی مجله فریدون با شاهزاده رضا پهلوی، او باور دارد در سال‌های اخیر دو تغییر چشمگیر در جامعه ایران رخ داده است: غلبه گفتارهای ملی بر خواست‌های سیاسی جامعه و بی‌اعتبار شدن گفتار موسوم به اصلاح‌طلبی که ریزش نیروهای وابسته به این جریان سیاسی را در پی داشته است.

او گفت:«خواست براندازی دیگر فقط خواست نیروهایی مثل من – که از ابتدا خواهان براندازی این رژیم بودیم – و نیروهای سکولار دموکرات که از همان ابتدا وجود یک رژیم توتالیتر اسلامگرا را به نفع کشور نمی‌دانستند، نیست. امروز ما براندازان با نیروهای سرخورده اصلاح‌طلب می‌توانیم به یک راه مشترک فکر کنیم.»

شاهزاده رضا پهلوی در پاسخ به این پرسش نشریه فریدون که آیا «ایران‌گرایی می‌تواند یکی از محورهای اصلی ائتلاف نیروهای سیاسی باشد؟»، گفت حتی کسانی که به چنین گفتاری باور ندارند نیز باید از حق بیان آزادانه نظرات‌شان برخوردار باشند.

شاهزاده رضا پهلوی در این بخش از سخنانش گفت:«باید دقت کرد که این هویت ایرانی یا ایران‌گرایی، نبایستی بر اساس ضدیت یا ستیز شکل بگیرد؛ هویت ایرانی بایستی بر اساس نقاط ایجابی شکل بگیرد و نه ضدیت.»

شاهزاده رضا پهلوی در عین‌حال تاکید کرد نظامی که پس از جمهوری اسلامی ایران مستقر خواهد شد نباید وابستگی ایدئولوژیک یا سیاسی به هیچ‌کدام از حکومت‌ها یا بلوک‌های قدرت جهانی داشته باشد و باید روابطش با جهان را بر مبنای ضرورت‌های برآمده از «منافع ملی» شکل دهد. به‌گفته او، برخلاف رویکرد جمهوری اسلامی، «مذهب و ایدئولوژی در تنظیم اصول سیاست خارجی بایستی کنار زده شود و منطق و عقلانیت بایستی جایگزین شود [...] از عربستان سعودی تا ترکیه تا ژاپن و سوئد، نوع روابط بایستی بر اساس منافع ملی باشد و همیشه مورد بررسی قرار گیرد.»

شاهزاده رضا پهلوی در ارتباط با حضور گروه‌ها و افکار تجزیه‌طلبانه در میدان سیاست ایران، گفت چنین افکاری «بدون شک» حاصل حکمرانی جمهوری اسلامی ایران است و راه مقابله با چنین گرایش‌هایی را تهیه یک «قانون اساسی» کارآمد برای ایران دانست. او در ادامه گفته‌هایش در این بخش چنین تاکید کرد:«یکی از مهمترین چیزهایی که کشور ما برای ضمانت آزادی و دموکراسی و حقوق شهروندی، سوای مولفه‌های دیگر، نیاز دارد یک دادگستری قدرتمند و مستقل است که جلوی هرگونه انحراف و تمرکز قدرت و نقض قانون را بگیرد.»

شاهزاده رضا پهلوی همچنین در پایان این گفتگو بر ضرورت پرداختن به بحران‌های زیست محیطی جامعه ایران، خاصه بحران ناشی از کم‌آبی، تاکید کرد و گفت:«من بدون رفع بحران آب، واقعا نمی‌توانم آینده‌ای برای کشورم متصور باشم.»

او افزود «تفاوت ما با جمهوری اسلامی در این است که افرادی را که دغدغه کمک دارند، مثل جمهوری اسلامی به عنوان جاسوس نمی‌اندازیم زندان، بلکه دعوت می‌کنیم که کمک کنند و راهکار ارائه دهند». شاهزاده رضا پهلوی گفت: «کشور ما خانه ماست. باید دلسوز آن باشیم. درک این مسئله سخت نیست. بایست یک نوع مسئولیت وجدانی و اخلاقی داشت.».