توضیحات شهره لرستانی پیرامون تغییر جنسیت خود

و صدایی، از اعماق کودکی، مرا بنام، خواند: ما، زیاریم و به یار برمی‌گردیم ... مازیار ... اسامی را، خدا می‌فرستد»بی بی سی: بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون که از دهه ۱۳۷۰ با نام شهره لرستانی شناخته می‌شد، با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام خود از تغییر نام و هویت جنسیتی خود خبر داد و گفت نام «مازیار» را انتخاب کرده است.

او که سابقه همکاری با کارگردانانی مانند علیرضا داوودنژاد، رسول ملاقلی‌پور، احمدرضا درویش و تهمینه میلانی را در کارنامه‎اش دارد، در این متن اشاره کرده است که «بعد از سردرگمی‌های بسیار و تلاطمی از پس تلاطم» هویت خود را علنی کرده و تعبیر «دوباره زاده شدن» را برای این تغییر و تحول به کار برده است.

این اتفاق از سوی کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌های فراوان روبه‌رو شد و در حالی که عده‌ای از «تغییر جنسیت» این بازیگر سخن می‌گفتند، فعالان حقوق تراجنسیتی‌ها با ستایش از «شهامت» او یادآوری کردند که باید از «تطبیق جنسیت» برای چنین اتفاقی استفاده کرد.

این بازیگر چند ساعت بعد از اعلام هویت جنسیتی جدید خود با انتشار یک فایل صوتی گفت که نامش در شناسنامه هنوز شهره لرستانی است اما «عرفا و شرعا» دیگر زن نیست و بر اساس آنچه «قانون صریح اسلام و فقه» خواند، تاکید کرد که مسائل قانونی را طی چند ماه آینده طی می‌کند.
در حالی که ابهام‌هایی درباره نحوه کار او به عنوان بازیگر ایجاد شده بود، او در این فایل صوتی گفت که امیدوار است «زیر سایه بزرگان سینما» به فعالیت خود ادامه دهد.

در بخش دیگری از این فایل صوتی او هویت سابق خود را که به مدت ۵۶ سال ادامه داشت، «دردی» توصیف کرد که از دوران کودکی داشته و گفت امیدوار است که بتواند آن را به «درمان» برساند.

مازیار لرستانی اولین بازیگر ایرانی نیست که چنین تغییری را علنی می‌کند. سامان (فرزانه) ارسطو بازیگر و کارگردان سینما و تئاتر که سابقه بازی در فیلم «سربازهای جمعه» ساخته مسعود کیمیایی را داشت، در سال ۱۳۸۷ از تطبیق جنسیت خود خبر داد و گفت که به عنوان مرد به زندگی ادامه می‌دهد.
صحنه‌ای از فیلم نیاز با بازی شهره لرستانی و به کارگردانی علی‌رضا داوودنژاد«نیاز» به کارگردانی علیرضا داوودنژاد سیمرغ بلورین بهترین فیلم دهمین دوره جشنواره فیلم فجررا به دست آورداز نیاز تا کمدی‌های اجتماعی

مازیار لرستانی که متولد ۱۳۴۵ است، اواخر دهه ۱۳۶۰ در رشته کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و سپس در رشته فیلمنامه‌نویسی سینما از مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی باغ فردوس مدرک کارشناسی ارشد گرفت. از همان دهه ۶۰ بازیگری و کارگردانی تئاتر را آغاز کرد و تا به حال ۱۷ نمایش را به عنوان کارگردان روی صحنه برده است.

اما ورود او به سینما با یکی از مهم‌ترین فیلم‌های دهه ۱۳۷۰ رقم خورد؛ «نیاز» به کارگردانی علیرضا داوودنژاد که در دهمین دوره جشنواره فیلم فجر کاندیدای پنج جایزه شد و سیمرغ بلورین بهترین فیلم را به دست آورد.

او در این فیلم نقش مادر علی، شخصیت اصلی را بر عهده داشت. این فیلم با تحسین سایر سینماگران مشهور ایرانی از جمله عباس کیارستمی مواجه شد و از نظر منتقدان فیلم یکی از بهترین آثار سینمای ایران در دوران بعد از انقلاب اسلامی شناخته می‌شود.

موفقیت «نیاز» که در جشنواره‌های خارجی هم جوایزی برد، مازیار لرستانی را به بازیگری پرکار تبدیل کرد. دو سال بعد او نقش اول زن را در فیلم «پناهنده» ساخته رسول ملاقلی‌پور بازی کرد که فیلمی اکشن با پس‎زمینه سیاسی بود و در گیشه به موفقیت رسید.

یکی دیگر از فیلم‌های مهم این بازیگر در دهه ۱۳۷۰ «لیلی با من است» ساخته نامتعارف کمال تبریزی بود که موقعیت‌های طنز را به داستانی درباره جنگ ایران و عراق پیوند می‌زد.

این نخستین بار بود که فیلمی کمدی درباره «دفاع مقدس» در سینمای ایران ساخته می‌شد. نسخه تلویزیونی این فیلم-سریال هم در پنج قسمت از تلویزیون پخش شد که در آن نقش «شهره لرستانی» بیشتر از نسخه سینمایی بود.

مازیار لرستانی در این دهه در تلویزیون هم بازیگری پرکار بود و در همان سال‌های اولیه دهه ۷۰ در دو سریال موفق و پرمخاطب شامل «آپارتمان» به کارگردانی اصغر هاشمی و «آوای فاخته» ساخته بهمن زرین‌پور مقابل دوربین رفت. حضور در نقش کوتاهی در سریال «امام علی» ساخته داوود میرباقری هم در این دهه قابل ذکر است.
لرستانی از اواخر دهه ۸۰ همزمان با روی صحنه بردن تئاتر در مقام کارگردان، وارد عرصه کارگردانی برای تلویزیون هم شدتجربه کارگردانی
فعالیت این هنرپیشه در دهه ۱۳۸۰ با حضور در فیلم‌های پرفروشی مانند «زیر درخت هلو» ساخته ایرج طهماسب، «اخراجی‌ها» و «اخراجی‌ها ۲» هردو به کارگردانی مسعود ده‌نمکی و «تسویه حساب» ساخته تهمینه میلانی ادامه داشت و در سریال‌هایی مانند «مختارنامه»، «پیامک از دیار باقی» و «قرارگاه مسکونی» هم بازی کرد.

در این دهه «خانه پیشکسوتان هنر» را با همکاری شهرداری تهران تاسیس کرد که به گفته خودش مکانی برای حمایت از هنرمندانی بود که «دیگر کار نمی‌کنند» اما این نهاد بعد از چند سال و با تغییر دولت تعطیل شد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسسه هنرمندان پیشکسوت را تاسیس کرد.

از اواخر دهه ۸۰ همزمان با روی صحنه بردن تئاتر در مقام کارگردان، وارد عرصه کارگردانی برای تلویزیون هم شد و تا نیمه دهه ۱۳۹۰ چند تئاتر و فیلم و سریال تلویزیونی ساخت. در سال‌های اخیر فعالیت او در سینما بیشتر محدود به بازی در نقش‌های مکمل فیلم‌های کمدی عامه‌پسند بود که مهم‌ترین‌شان «هزارپا» ساخته ابوالحسن داوودی بود.

در دهه ۹۰ هم مهم‌ترین کار او به عنوان بازیگر آثار تلویزیونی در سریال «کلاه پهلوی» رقم خورد و در این دهه بیشتر سریال‌های کمدی در کارنامه‌اش ثبت شده است.

البته در سال ۱۳۹۹ در سریال «روزهای ابدی» ساخته جواد شمقدری، رئیس پیشین سازمان سینمایی وزارت ارشاد هم مقابل دوربین رفت که داستانش از هفته‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز می‌شد و به وقایعی مانند اشغال سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ و برخورد با سازمان مجاهدین خلق می‌پرداخت.

حدود یک سال از اکران آخرین فیلم مازیار لرستانی می‌گذرد و حالا قصد دارد با شکل و شمایل جدیدی بازیگری را ادامه دهد. این البته منوط به موافقت مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما است.

در ماه‌های اخیر سخت‌گیری برای صدور مجوز ساخت و نمایش فیلم‌های سینمایی افزایش یافته و سیاست تلویزیون بعد از تغییر مدیران شبکه‌های مختلف مشخص نیست. اما این هنرپیشه با اعلام علنی تصمیم خود وارد مسیری شده که بازگشت ندارد و آینده حرفه‌ای او را تحت تاثیر قرار می‌دهد.