پیشمرگ و دختر پناهنده ای که نماینده پارلمان سوئد شد

بی بی سی :آمنه کاکاباوه صدایی برای زندانیان سیاسی و فعالان زن ایرانی، کردها و فلسطینیان در پارلمان و مطبوعات سوئد شده است. در بحث‌های پارلمان سوئد، این نماینده استکهلم که معمولا لباس‌های رنگی می‌پوشد موضوع زنان مهاجر در سوئد و حقوق بشر در خاورمیانه را مطرح می‌کند.

آمنه در روستای ترجان از توابع شهرستان سقز در کردستان ایران به دنیا آمد. او ۱۳ سال داشت که به حزب چپ کومه‌ له پیوست و پیشمرگ شد. او می‌گوید فرمانده سپاه پاسگاه روستا به پدرش فشار آورده بود که با آمنه جوان ازدواج کند. آمنه هم گریخت و به کومه له پیوست.

آمنه کاکاباوه زنی ۵۰ ساله در شناسنامه است؛ اما می‌گوید به خاطر اینکه زودتر شوهر کند، شناسنامه او را سه سال بزرگتر از خودش گرفتند.

آمنه در کوه‌ها خواندن و نوشتن یاد گرفت. او می‌گوید کومه له به خاطر سن پایین او را به جنگ نفرستاد.

در سال ۱۹۹۲ در سن ۱۹ سالگی آمنه کومه له را ترک می‌کند و به سوئد پناهنده می‌شود. آنجا دختری کم‌سواد و بدون تحصیلات محسوب می‌شود.

آمنه شب‌ها درس می‌خواند و روزها کار می‌کند و به خانواده هشت نفره‌اش در ایران کمک می‌فرستد.

او موفق به گرفتن لیسانس مشاوره اجتماعی و فوق لیسانس فلسفه از دانشگاه استکهلم سوئد می‌شود.

سال ۲۰۰۵ شعبه سوئدی سازمان فمینیست فرانسوی به نام «نه تن‌فروش و نه ستمدیده» را تاسیس می‌کند. این سازمان از زنان و دختران مهاجر و حاشیه‌نشین سوئد حمایت می‌کند.

در سال ۲۰۰۸ آمنه از طرف حزب چپ سوئد نامزد و به عنوان یکی از نمایندگان شهر استکهلم وارد پارلمان این کشور می‌شود. از آن هنگام این کرسی را حفظ کرده است.

آمنه خود را نماینده‌ای چپگرا و سوسیالیست می‌خواند. اتاق کارش در پارلمان با عکس‌های چه‌گوارا مبارز چپ آمریکای لاتین و زنان مبارز کرد سوریه آراسته شده است.
او در نوجوانی به کومه‌له پیوستمبارزه با خشونت علیه زنان، ازدواج اجباری و ختنه دختران و آزمایش باکرگی در صدر برنامه‌های او بوده است. رئیس سابق پارلمان سوئد و وزیر دادگستری به بی‌بی‌سی گفتند اگر تلاش‌های آمنه نبود، این موضوعات در برنامه سیاستمداران سوئدی قرار نمی‌گرفت.

تلاش‌های آمنه در پارلمان سوئد باعث شد که ازدواج اجباری، خشونت‌های ناموسی و ختنه دختران در این کشور جرم محسوب شود و غیرقانونی.

آمنه از مخالفان سرسخت نمادهای مذهبی در مدارس سوئد هم است و همزمان از پناهجویان حمایت می‌کند. او بارها از طرف تندروهای اسلامگرا و راستگرایان افراطی تهدید شده است. آمنه سال‌هاست تحت حفاظت پلیس ضد تروریسم سوئد است.

موضع سرسختانه آمنه کاکاباوه علیه نمادهای مذهبی و تلاشش در ممنوع کردن حجاب برای کودکان دانش‌آموز، باعث شد حزب چپ او را در سال ۲۰۱۹ اخراج کند، اما آمنه می‌گوید حزب سابقش با گروه‌های اسلامی ائتلاف کرده و او خود دیگر نمی‌خواست در آن حزب بماند.

آمنه زنی فعال و پر جنب و جوش است. تند تند حرف می‌زند. او برای جمع‌آوری کمک به زنان در «کت واک» یا نمایش مد استکهلم راه رفت. کامیلا تولین طراح لباس سوئدی می‌گوید آمنه تنها اهل حرف نیست، زنی نمونه برای سایر زن‌هاست.

خانم تولین می‌گوید: «آمنه دوست دارد در پارلمان مثل یک زن لباس بپوشد، اما وقتی سخنرانی می‌کند همچون مردان قدرت‌نمایی می‌کند. آمنه بر خلاف اکثر سیاستمداران زن سوئد نیست که همچون مردان سیاستمدار کت و شلوار می‌پوشند. او لباس‌های رنگی بر تن دارد.»
آمنه کاکاباونددر یک سال گذشته شرایطی در صحنه سیاسی سوئد پیش آمده که رای آمنه به عنوان نماینده مستقل، تعیین‌کننده شده است. این شرایط او را بیشتر در مرکز توجه حزب حاکم و رسانه‌های سوئد قرار داده است.

۲۴ نوامبر ماه گذشته برای اولین بار پارلمان سوئد به یک نخست‌وزیر زن رای داد. آمنه برای حمایت از نخست‌وزیری ماگدالنا اندرسون از حزب حاکم گفت: «اگر زنان تنها حق رای داشته باشند و هیچ وقت برای بالاترین پست انتخاب نشوند، دمکراسی کامل نیست. آقای رئیس در مدارس و خیابان‌های حوزه انتخابیه من، دختران و زنان از من می‌خواهند که به یک زن برای نخست‌وزیری رای بدهم.»

رای آمنه کاکاباوه به عنوان نماینده مستقل در انتخاب خانم آندرسون تعیین کننده بود. اما آمنه در مقابل رای دادن به حزب مخالف توانست با وزیر دادگستری توافق کند با چند خواسته او در مورد زنان و کردهای سوریه موافقت کند.

آمنه کاکاباوه پیشمرگ سابق، می‌گوید مخالف سلاح است. او امیدوار است دختران و پسران جوان مجبور نشوند سلاح به دست گیرند بلکه «آنان باید به جای سلاح، قلم به دست داشته باشند.»

او می‌گوید: «هیچ کس نباید توانایی و قدرت دختران را دست کم بگیرد. شما دیدید آن دختر بی‌سواد پناهجو که حدود سی سال پیش به سوئد آمد امروز چگونه توانست با رای خود در این کشور تاریخ‌ساز شود و کمک کند اولین نخست‌وزیر زن انتخاب شود.»