«پارادوکس فِرمی» درباره امکان موجودات هوشمند فرازمینی چیست؟

العربیه :«پارادوکس فِرمی» می‌پرسد چگونه است که در حالی که احتمال وجود موجودات هوشمند فرازمینی بسیار بالاست، ما هنوز هیچ مدرکی مبنی بر وجود آنها نیافته‌ایم؟

این پارادوکس (تناقض) به نام انریکو فرمی، فیزیکدان ایتالیایی-آمریکایی نام‌گذاری شده است. گفته می‌شود فرمی در سال 1950 این موضوع را مطرح کرد که با نظر به اینکه سیاره زمین نسبت به کلیت کیهان خیلی جوان‌تر است، این انتظار وجود دارد که تابحال موجودات هوشمند فرازمینی به ما سری زده باشند، اما هیچ مدرکی دال بر آن وجود ندارد.

فرمی چهار سال بعد در 1954 درگذشت، بنابراین زمان زیادی برای اندیشیدن درباره این پرسش و پاسخ‌های محتمل آن پیدا نکرد. اما ایده‌ای که او مطرح کرد، به گمانه‌زنی‌هایی در تمام زمینه‌های علمی به امید حل این بغرنج منجر شده است.

تابحال چندین راه حل برای پارادوکس فرمی مطرح شده است. واضح‌ترین و محتمل‌ترین پاسخ این است که ما به اندازه کافی برای یافتن حیات هوشمند فرازمینی جستجو نکرده‌ایم؛ و البته سفر بیناستاره‌ای هنوز امری غیرممکن است.

اولین سیارات فراتر از منظومه شمسی در دهه 1990 کشف شدند. ما هنوز سیارات زیادی را پیدا نکرده‌ایم که دقیقاً شبیه زمین باشند و به دور خورشید خودشان بچرخند، اما امیدواریم تلسکوپ‌های جدید بتوانند طی یکی دو دهه آینده چنین سیاراتی را ردیابی‌ کنند.

حتی در صورت کشف چنین سیاراتی، فاصله بین منظومه‌های ستاره‌ای بسیار زیاد است، که سفر بین آنها را دشوار می‌کند. نزدیک ترین منظومه ستاره‌ای به ما، «آلفا قنطورس»، چهار سال نوری از زمین فاصله دارد. در مقام مقایسه، فاصله زمین تا نپتون 0.0005 سال نوری است، و با فناوری فعلی هنوز چندین دهه طول می‌کشد تا بشر از زمین در نزدیکی مرکز منظومه شمسی به نپتون در حاشیه آن سفر کند.

از طرف دیگر، ممکن است حیات آنقدر نادر باشد که احتمال قرار گرفتن دو گونه هوشمند نسبتاً نزدیک به یکدیگر در وسعت کیهان بسیار کم است. گزینه تراژیک‌تر این است که ما در جهان تنها هستیم. به وجود آمدن حیات، چنانکه روی زمین یافت می‌شود، آنقدر دشوار است که دنیای ما تنها دنیایی بوده که موجود شده است.