از رژیم غذاییِ مایعِ کامل چه می‌دانید؟!

غذا‌هایی که فرد باید در یک رژیم غذایی مایع کامل استفاده کند به نیاز‌های غذایی و توصیه‌های پزشک بستگی دارد.

یک رژیم غذایی مایع کامل به معنای آن است که فرد از هیچ غذای جامد و سختی استفاده نکرده و تنها خوراکی‌های مایع مانند سوپ ها، آبمیوه‌ها و اسموتی‌ها را مصرف می‌کند. برای بیشتر افراد، این یک اقدام موقتی است و راهبرد تغذیه‌ای بلند مدت محسوب نمی‌شود.

رژیم غذایی مایع کامل با رژیم غذایی مایعات شفاف متفاوت است. در یک رژیم غذایی مایعات شفاف، فرد می‌تواند فقط مایعات شفاف مانند آب، چای و آبگوشت را مصرف کند. رژیم غذایی مایع کامل طعم‌های متنوع‌تر و ارزش غذایی بیشتری را ارائه می‌کند. فرد ممکن است قادر باشد پوره غذا‌های مورد علاقه خود را افزون بر طیف گسترده‌ای از مایعات غلیظ‌تر مانند سوپ گوجه فرنگی را مصرف کند.
چه چیز‌هایی باید مصرف شود
غذا‌هایی که فرد باید در یک رژیم غذایی مایع کامل استفاده کند به نیاز‌های غذایی و توصیه‌های پزشک بستگی دارد. فرد ممکن است قادر به مصرف موارد زیر باشد:

- آب
- آبمیوه‌ها
- لیموناد
- سوپ آبگوشت
- ژلاتین
- عسل
- چای
- قهوه
- بستنی یخی
- پوره میوه‌ها و سبزیجات
- سوپ‌های صاف شده یا پوره شده
- شیر
- پوره گوشت
- غذای کودک
- خامه گندم
- پوره جو دوسر
- اسموتی‌ها
- نوشیدنی‌های پروتئینی و دیگر مکمل‌های غذایی مایع
- بستنی
- میلک شیک‌ها
- مارگارین، کره، و مایونز
- پودینگ

دریافت پروتئین و فیبر کافی از یک رژیم غذایی مایع کامل می‌تواند چالش برانگیز باشد، از این رو، افرادی که این رژیم غذایی را دنبال می‌کنند، به ویژه اگر قرار باشد برای بیش از چند روز ادامه یابد، باید غذا‌های مغذی را در اولویت قرار دهند.
از جمله خوراکی‌هایی با ارزش غذایی بیشتر که فرد ممکن است قادر به مصرف آن‌ها باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- نوشیدنی‌های پروتئینی کم قند
- اسموتی‌های میوه و سبزیجات
- محصولات مبتنی بر تخم مرغ، مانند غذای کودک
- پوره گوشت‌ها و لوبیا‌ها
- پوره سیب زمینی با سس گوشت
- شیر

افراد باید از پزشک خود بخواهند تا فهرستی دقیق از مواد غذایی مصرفی و پرهیزی در یک رژیم غذایی مایع کامل را ارائه کند.
موارد استفاده
به طور معمول، پزشکان رژیم‌های غذایی کامل مایع را زمانی که فرد به یک مساله پزشکی مبتلا است که مصرف غذا‌های جامد را خطرناک می‌کند، به عنوان یک راهبرد کوتاه مدت توصیه می‌کنند.

در موارد زیر ممکن است دنبال کردن یک رژیم غذایی مایع کامل توصیه شود:

- طی روند بهبودی از پانکراتیت (التهاب پانکراس)
- پیرو عمل جراحی کاهش وزن، به عنوان یک مرحله گذار بین مایعات شفاف و غذا‌های جامد
- پیرو عمل جراحی دندان یا دهان، چه برای کاهش درد یا به دلیل این که فرد قادر به جویدن نیست
- پس از عمل جراحی دستگاه گوارش یا برای تسکین علائم یک بیماری گوارشی
- پیرو از دست دادن چندین دندان
- پس از بروز شکستگی در استخوان‌های دهان یا فک
- زمانی که پزشک یا دندانپزشک فک را سیم کشی می‌کند

برخی افراد ممکن است از رژیم‌های غذایی مایع برای کاهش وزن استفاده کنند، زیرا یک رژیم غذایی مایع کامل مصرف میزان زیاد کالری را دشوار می‌کند. توجه داشته باشید که رژیم‌های غذایی به شدت محدود شده برای کاهش وزن ایمن نیستند و پزشکان آن‌ها را توصیه نمی‌کنند. فرد اغلب بلافاصله پس از بازگشت به یک رژیم غذایی عادی، افزایش وزن خود را تجربه می‌کند.
از چه چیز‌هایی باید پرهیز کرد
فردی که یک رژیم غذایی مایع کامل را دنبال می‌کند باید از غذا‌های جامد پرهیز کنید. برخی از نمونه‌های غذایی که باید از آن‌ها پرهیز کرد شامل موارد زیر می‌شوند:

- میوه‌ها و سبزیجات کامل
- نان
- غلات صبحانه
- سوپ‌هایی که حاوی تکه‌های بزرگ یا سفت مواد غذایی هستند
- گوشت یا ماهی جامد
- هر چیزی دارای دانه‌ها یا ذرات سخت یا تیز دیگر
- کره مغزدانه‌ها و بادام زمینی
- بستنی‌های دارای تکه‌های جامد
- نودل‌ها
- برنج
- کلوچه‌ها و کیک‌ها
- پنیر
- توفو
برای بیشتر افراد، یک رژیم غذایی مایع کامل گزینه‌ای کوتاه مدت است. افرادی که قصد دارند یک رژیم غذایی مایع کامل را در بلند مدت دنبال کنند باید مراقب غذای مصرفی خود باشند و از گزینه‌های بالقوه ناسالم پرهیز کنند.

اقدامات زیر ممکن است مفید باشند:

- پرهیز از دریافت تمام یا بیشتر کالری‌ها از خوراکی‌های شیرین، مانند بستنی
- افزایش دریافت فیبر با نوشیدن اسموتی‌های رقیق حاوی میوه ها، سبزیجات، و ماست یونانی
- مصرف شیر به عنوان یک منبع پروتئین
- پرهیز از خوراکی‌هایی که ارزش غذایی کمی دارند، مانند بستنی یخی و ژلاتین
- مشورت با پزشک درباره مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی
- ثبت خوراکی‌های مصرفی برای ردیابی مواد مغذی با گذشت زمان
خطرات
دریافت مواد مغذی کافی از یک رژیم غذایی مایع کامل، به ویژه در بلند مدت بسیار دشوار است. رژیم‌های غذایی مایع به طور معمول دارای سطوح کم ویتامین A، آهن، ویتامین B۱۲، و تیامین هستند. افرادی که باید یک رژیم غذایی مایع کامل را برای مدتی طولانی مصرف کنند ممکن است نیازمند مصرف مکمل‌ها برای پیشگیری از بروز کمبود‌های تغذیه‌ای باشند.

امکان دریافت پروتئین، فیبر، و دیگر مواد مغذی از یک رژیم غذایی کاملا مایع به میزان کافی وجود دارد. با این وجود، تحقق این هدف به برنامه ریزی و دانش پایه غذایی نیاز دارد.

افرادی که طی دوران بهبودی پس از عمل جراحی یک رژیم غذایی مایع را دنبال می‌کنند، ممکن است از انرژی یا انگیزه لازم برای انتخاب مواد غذایی سالم برخوردار نباشند. یکی از بزرگترین خطرات این است که فرد به مواد غذایی آسان، اما کمتر مغذی مانند بستنی آب شده یا آبگوشت‌های سرشار از سدیم تکیه کند.

در شرایطی که یک رژیم غذایی مایع کامل ممکن است هوس‌های غذایی را نسبت به یک رژیم غذایی مایع شفاف فرو بنشاند، اما دنبال کردن آن همچنان می‌تواند دشوار و چالش برانگیز باشد.

افزون بر سوء تغذیه ناشی از استفاده بلند مدت، از دیگر خطرات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- گرسنگی مزمن
- نوسانات خلقی به واسطه گرسنگی
- لذت نبردن از غذا خوردن
- دشواری در غذا خوردن در اماکن عمومی مانند رستوران‌ها یا شرکت در فعالیت‌های اجتماعی دیگر که حول محور غذا هستند

اگرچه برخی پزشکان ممکن است یک رژیم غذایی مایع کامل را برای شرایط مختلف توصیه کنند، برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این رژیم غذایی ممکن است بیش از حد نیاز محدود کننده باشد. به عنوان مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۰ نشان داد که یک رژیم غذایی کاملا جامد برای افرادی که روند بهبودی از پانکراتیت حاد خفیف را پشت سر می‌گذارند، بی خطر بوده و مدت زمان بستری بودن در بیمارستان را کاهش داده است.

تجزیه و تحلیلی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که یک رژیم غذایی نرم نیز برای افرادی که روند بهبودی از پانکراتیت حاد خفیف را پشت سر می‌گذرانند، بی خطر است.

اگر دنبال کردن یک رژیم غذایی مایع کامل برای شما توصیه شده است می‌توانید پرسش‌های زیر را با پزشک خود مطرح کنید:

- برای حفظ سلامت خود طی دنبال کردن این رژیم غذایی چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
- چه مدت باید این رژیم غذایی را دنبال کنم؟
- خطرات این رژیم غذایی چه چیز‌هایی هستند؟
- چرا این رژیم غذایی را توصیه می‌کنید؟
- آیا جایگزینی برای این رژیم غذایی وجود دارد؟
- از چه غذا‌هایی باید پرهیز کنم؟