تغذیه مناسب سالمندان مبتلا به کرونا چیست؟
رأی دهید
به گزارش فرادید، دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، در این رابطه نوشته است که " یکی از مهمترین نکات هنگام بروز بیماری، داشتن تغذیه مناسب برای حفظ عملکرد طبیعی بدن است. در بیماری کووید ۱۹ بویژه در سالمندان که به طور طبیعی هم مستعد کم آبی هستند، باید مراقب کم آبی بدن بود و به بر طرف کردن مشکلات تنفسی نیز توجه کرد. همچنین لازم است مراقبین این گروه سنی، احتمال کاهش وزن فرد بر اثر شرایط جدید که سوخت و ساز بدن بالا است و بدن مستعد عفونتهای ثانویه و یبوست است را درنظر داشته باشند. در رژیم غذایی بیمار سالمند، به مصرف انواع غذاهای حاوی آنتی اکسیدانها و ویتامین A، C، E. که در انواع میوه و سبزی تازه وجود دارد تاکید کنید. "
روغنهای گیاهی مایع مثل روغن ذرت، آفتابگردان، سویا، کلزا، کنجد و زیتون منابع خوبی از ویتامین E. هستند و مصرف متعادل آنها به تامین این ویتامین کمک میکند. باید برای بیمار اهمیت مصرف مایعات و رژیم غذایی مناسب پر فیبر را توضیح داد تا همراهی لازم را با مراقبان خود داشته باشد.
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، توصیههایی به شکل کلی در تغذیه سالمندان مبتلا به کووید ۱۹ وجود دارد که عبارتند از:
_ مصرف روزانه ۳ تا ۳.۵ لیتر مایعات و پایین آوردن درجه حرارت بدن برای پیشگیری از کم آبی بدن
_ مصرف رژیم غذایی پرکالری و مواد غذائی نرم مگر اینکه بیمار دچار اضافه وزن یا چاقی باشد
_ مصرف غذهای کم حجم و در تعداد وعدههای غذایی بیشتر
_ تاکید به دریافت بیشتر مواد غذایی پر فیبر مثل نان سنگک، نان جو، غلات سبوسدار و انواع سبزی و میوه تازه به منظور جلوگیری از یبوست
_ استفاده از آب میوهها و آب سبزیجات مانند آب هویج و آب گوجه فرنگی که سبب دریافت بیشتر مایعات، کالری و تا حدودی فیبر غذایی میشود
_ توصیه به نوشیدن مایعات گرم نظیر چای کم رنگ به مقدار فراوان بویژه در صورت وجود احتقان و گرفتگی بینی و حلق
_ تا حد امکان پرهیز از مصرف کربوهیدراتها از جمله قند، شکر و روغنهای جامد، کره و چربیهای حیوانی موجود در گوشت، لبنیات پرچرب، خامه و ... در برنامه غذایی بیمار
_ مصرف مواد غذایی حاوی ویتامینهای E، C، B۶، سلنیوم و روی برای تقویت سیستم ایمنی و مقاومت در برابر عفونتها.
منابع غذایی ویتامین E عبارت اند از تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، سیب زمینی و میگو. منابع غذایی ویتامین C عبارتند از: خربزه، کلم بروکلی، گل کلم و انواع میوهها. منابع غذایی ویتامین B۶ عبارتند از: جگر گوساله، سیب زمینی، موز، عدس و اسفناج
_ استفاده از مکملهای مولتی ویتامین مینرال خصوصا ویتامینهای A و C
تغذیه مناسب سالمندان در روزهای کرونایی
متخصصان برنامه تغذیه سالمندان وزارت بهداشت درباره تغذیه مناسب افراد مسن در روزهای کرونایی با صدور دستورالعملی نوشته اند: " مهمترین توصیه تغذیهای برای این سنین، مصرف غذاهای ساده و کم حجم است به شکلی که تمامی نیازهای فرد به مواد مغذی تامین گردد. نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف مواد غذایی کم چربی و کم کلسترول مانند شیر و لبنیات کم چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و نمک کم و پرفیبر بر اساس هرم غذایی است. بطور کلی با افزایش سن نیاز به انرژی به علت کاهش تحرک بدنی کم میشود و در دوران قرنطینه خانگی برای پیشگیری از بیماری کووید-۱۹ که تحرک بدنی کمتر هم شده است، برای محدود کردن دریافت انرژی، لازم است غذاهای کم حجم و غنی از موادمغذی بیشتر مصرف شود و مصرف مواد شیرین و چربیها نیز کاهش یابد.
مصرف کافی منابع غذایی پروتئین برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است؛ بنابراین سالمندان باید پروتئین مورد نیاز بدن خود را از منابع غذایی حاوی پروتئین مانند گوشتهای کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآوردههای لبنی بدون چربی یا کم چربی همچون شیر، ماست، پنیر تامین کنند. حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با غلات مصرف شوند تمامی نیازبدن به پروتئین را تامین میکنند. به طور کلی مصرف روزانه حداقل ۲ واحد از گروه گوشت و تخم مرغ و یک واحد حبوبات برای تامین پروتئین مورد نیاز سالمندان لازم است.
دراین دوران، جذب کلسیم و ویتامین D در سالمندان کاهش مییابد که خود اثر مخربی بر سلامت استخوانها دارد و سبب افزایش احتمال شکستگیهای استخوانی میشود. به این دلیل مصرف روزانه مکمل کلسیم یا مصرف ماهانه مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D مطابق با دستورالعملهای وزارت بهداشت ضروری است. علاوه بر آن، مصرف حداقل ۲ واحد از گروه شیر و لبنیات که از منابع غنی کلسیم هستند توصیه میشود. در برخی افراد که دچار عدم تحمل گوارشی شیر تازه هستند، لازم است روزانه جایگزینهای شیر مثل ماست و پنیر استفاده شود. همچنین میتوان شیر بدون لاکتوز را در این موارد مصرف کرد. هر واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا ۶۰-۴۵ گرم پنیر (به اندازه دو قوطی کبریت) دریافت کافی ویتامین D، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با کرونا ویروس کووید ۱۹ دارد.
در سالمندان توانایی جذب ویتامین B۱۲ نیز کاهش مییابد. برای پیشگیری از کمبود این ویتامین که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود، لازم است مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ روزانه مصرف شود.
کمبود ویتامین B۶ به علل مختلف در این سنین شایع است، زیرا با بالا رفتن سن سوخت و ساز این ویتامین افزایش و جذب آن کاهش مییابد. از طرف دیگر مصرف ناکافی گوشت دریافت این ویتامین را نیز کاهش میدهد. مصرف روزانه منابع غنی این ویتامین از جمله انواع گوشت، شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل (سبوس دار) به تامین این ویتامین و تقویت سیستم ایمنی بدن سالمندان کمک میکند.
آهن از دیگر ریزمغذیهایی است که در عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارد. سالمندانی که بدلیل دریافت کم منابع غذایی آهن دچار کمبود آهن و کم خونی میشوند، مقاومت کمتری در مقابل عفونتها و بویژه ویروس کرونا دارند. گوشت قرمز، مرغ، ماهی از منابع غنی آهن هستند. حبوبات و زرده تخم مرغ، سبزیهای سبز تیره مثل جعفری، برگ چغندر، برگهای تیره کاهو، انواع خشکبار و مغزها نیز به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک میکنند. مصرف چای خصوصا " بلافاصله بعد از غذاهای گیاهی (حاوی آهن) آهن غیر هم مانند حبوبات و غالت از جذب آهن جلوگیری میکند بنابراین سالمندان باید از مصرف چای از یک ساعت قبل تا ۲ ساعت بعد از غذا خودداری کنند. برای جذب بهتر آهن وعده غذایی توصیه میشود از سالاد و سبزی تازه و خام، آب لیموی تازه، آب نارنج که حاوی ویتامین C است، همراه با غذا استفاده شود. در صورتی که کمبود آهن و کم خونی توسط پزشک تشخیص داده شده است دوز درمانی مکمل آهن با توصیه پزشک برای رفع کم خونی باید مصرف شود.
ریزمغذی روی نیز در افزایش ایمنی بدن نقش دارد. کمبود دریافت روی از منابع غذایی در سالمندان معمولا شایع است. به علاوه ممکن است با بالا رفتن سن، جذب روی در بدن کمترشود. برخی از داروها مانند مکمل کلسیم در صورت مصرف همزمان با غذاهای حاوی روی میتوانند سبب کمبود روی در بدن شوند. گوشت، شیر و لبنبات، تخم مرغ و حبوبات از منابع غنی روی میباشند. بطور کلی با مصرف منابع غذایی حاوی پروتئین بخصوص پروتئین حیوانی هر دو ریزمغذی آهن و روی تامین میشود.