عضو شورای نگهبان برخی نمایندگان را به رشوه‌خواری متهم کرد

آیت‌الله محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو شورای نگهبان دویچه وله :یکی از فقهای شورای نگهبان می‌گوید نباید به خاطر رفاقت صلاحیت کسی تأیید شود تا جلوی ورود افراد سودجو به مجلس گرفته شود. او برخی افراد را متهم کرد که با این امید وارد مجلس می‌شوند که رشوه‌خواری کنند.
 
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو شورای نگهبان در توجیه رد صلاحیت برخی از داوطلبان نامزدی در انتخابات مجلس شورای اسلامی انگیزه این کار را جلوگیری از ورود "افراد سودجو" به نهاد قانونگذاری عنوان کرد.
 
خبرگزاری ایرنا جمعه ۱۸ مرداد از قول آیت‌الله محمد یزدی نوشت: «اگر من فردی را تأیید صلاحیت کنم و آن شخصی که در مجلس حضور پیدا می‌کند کار خلافی انجام دهد، من هم در دنیا و در آخرت در مقابل درگاه الهی مسئول خواهم بود؛ پس باید از هر کاری که زمینه رسوایی در دنیا و آخرت را فراهم می‌کند دوری کنیم.»
 
او می‌گوید اگر "به خاطر رفاقت با برخی افراد" صلاحیت آنها را تأیید کند در مقابل این عمل مسئولیت خواهد داشت. اعضای شورای نگهبان در تاریخ فعالیت این نهاد هیچگاه مسئولیت تصمیم‌های خود را، از جمله در کنار گذاشتن شمار زیادی از داوطلبان نامزدی در انتخابات، بر عهده نگرفته‌اند.
 
این شورا شش فقیه و شش حقوقدان دارد؛ فقها را رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، منصوب می‌کند و حقوقدانان از میان افراد معرفی شده توسط رئیس قوه قضائیه که منصوب خامنه‌ای است در مجلس شورای اسلامی انتخاب می‌شوند.
شورای پرقدرت و غیرپاسخگو
در قانون اساسی جمهوری اسلامی برای شورای نگهبان اختیارات وسیعی پیش‌بینی شده و اصل ۹۳ تصریح می‌کند: «مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد.» با این همه در این قانون سازوکار و نهاد مشخصی برای نظارت بر عملکرد این شورا تعریف نشده است.
 
محمد یزدی که در دفتر جامعه مدرسین حوزه و در جمع دادستان‌های کشور سخن می‌گفت با پرداختن به موضوع اجرای برنامه‌های موسیقی که شورای نگهبان هیچ وظیفه‌ای در قبال آن ندارد، از وزارت ارشاد انتقاد کرد که با راه انداختن یک کنسرت "به نام هنر، رقاصی را رواج داده" است.
 
یزدی حدود سه سال پیش و پس از برگزاری کنسرتی در شهر قم که عکس‌ها و ویدئوهای آن به نظرش "بسیار زننده" بود خطاب به حسن روحانی گفت: «به رئیس‌جمهور عرض می‌کنم شما غیرت روحانیت لباستان ایجاب می‌کند وقتی این قبیل چیزها را می‌شنوید نتوانید تحمل کنید. از رئیس‌جمهور می‌خواهم به وزیر ارشادشان تذکر دهند.»
انتقاد از "رقاصی" در کنسرت
رئیس جامعه مدرسین در دیدار با دادستان‌های ایران گفته است: «البته ما مخالف شادی مردم نیستیم، اما نباید به نام شادی حقوق الهی پایمال شود؛ اگر کنسرت هم می‌خواهند بگذارند حق ندارند که در آن به رقاصی پرداخته و بی‌حجابی‌هایی که خلاف خواسته خداوند و منویات رهبر معظم انقلاب است ایجاد کنند.»
 
او از دادستان‌ها خواسته اجازه ندهند کسانی در فضای عمومی "حقوق الهی و احکام شرعی را پایمال کنند" و به آنها توصیه کرده که در این راه نباید از هیچ کسی واهمه داشته باشند.
 
یزدی در بخش دیگری از اظهاراتش به عملکرد نظارتی شورای نگهبان پرداخت و گفت: «نظارت شورای نگهبان بر صلاحیت اشخاص در مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری و یا ریاست جمهوری از لحظه نام نویسی تا تأئید اعتبارنامه یا تنفیذ ادامه دارد؛ در این رابطه ما در شورای نگهبان بر اساس مواد قانونی افراد را تأیید و یا رد صلاحیت می‌کنیم و هیچگاه در حق کسی اجحاف نمی‌کنیم.»
 
بر خلاف این ادعا، بسیاری از فعالان سیاسی، به خصوص از جناح اصلاح‌طلب حکومت، شورای نگهبان را به برخورد جناحی و سیاسی متهم می‌کنند و معتقدند در انتخابات دوره‌های گذشته مجلس رد گسترده صلاحیت داوطلبان این جناح، بسیاری از حوزه‌ها را به نفع اصولگرایان غیر رقابتی کرده است.
رد صلاحیت برای جلوگیری از رشوه‌خواری؟
عضو شورای نگهبان درباره علت برخی رد صلاحیت‌ها گفته است: «نباید اجازه دهیم که افراد سودجو به مجلس شورای اسلامی راه یابند زیرا برخی نمایندگان به این امید وارد مجلس می‌شوند که با اعمال فشار به وزرا، رشوه‌خواری کنند؛ ما باید از ورود اینگونه افراد به مجلس جلوگیری کنیم.»
 
یزدی درباره نمایندگانی که به گفته او به امید رشوه‌خواری وارد مجلس شده‌اند یا نحوه تشخیص کسانی که با این انگیزه نامزد انتخابات مجلس می‌شوند توضیح بیشتری نداد.
 
در آستانه انتخابات دوره یازدهم مجلس بحث‌های زیادی درباره مشارکت، عدم مشارکت یا مشارکت مشروط در رقابت‌های انتخاباتی در میان اصلاح‌طلبان مطرح شده که هنوز اتفاق نظری در مورد آن وجود ندارد.
 
شماری از اصلاح‌طلبان معتقدند باید شرکت در انتخابات را مشروط به تأیید صلاحیت چهره‌های شاخص این جناح کرد و برای رسیدن به این هدف می‌توان با مراکز قدرت و شورای نگهبان وارد مذاکره شد.
 
حجت‌الاسلام محسن رهامی، عضو شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، می‌گوید او تا کنون با سخنگو، یکی دو نفر از فقها و رابط بیت رهبری در شورای نگهبان رایزنی‌هایی داشته و درباره انتخابات آینده مجلس گفت‌وگو کرده است.
 
رهامی ۱۸ مرداد درباره نتیجه رایزنی‌های خود از جمله با عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورا، به "ایرناپلاس" گفت: «هدف از این جلسات، رسیدن به تفاهم بوده است. آقای کدخدایی می‌گویند اگر کسی محکومیت نداشته باشد، حضورش مانعی ندارد. اما در عمل می‌بینیم که برخی با بند عدم التزام به اسلام، قانون اساسی و ولایت فقیه احراز صلاحیت نمی‌شوند.»
 
او می‌گوید مسائلی مانند التزام به اسلام یا قانون اساسی موضوعاتی قابل تفسیر هستند و تشخیص آن در مورد افراد کار ساده‌ای نیست.
شورای نگهبان مسئول ضعف مجلس؟
رهامی گفته پیش از این نیز با آیت‌الله محمد مومن، از فقهای شورا که سال پیش درگذشت، ملاقات کرده و به او خاطرنشان کرده که "مسئولیت خیلی از مشکلات کشور که حل نشده با شماست".
 
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود که در پاسخ به چرایی این برداشت به مومن گفته است: «خود جنابعالی از اول در شورای نگهبان بودید و برخورد شورای نگهبان باعث شده که مجلس از برخی افراد دست اول محروم شود.»
 
عضو شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان ۲۸ خرداد نیز به خبرگزاری ایلنا گفته بود اگر بسیاری از اصلاح‌طلبانی که رد صلاحیت شدند تأیید می‌شدند، به خصوص ۵۰ تا ۶۰ نفر که از وزیران، استانداران و نمایندگان پیشین مجلس بودند، مجلس دهم می‌توانست بسیار "قوی‌تر و باتجربه‌تر" باشد.
 
سخنگوی شورای نگهبان حدود یک ماه بعد در یک گفت‌وگوی تلویزیونی به این گونه گلایه‌ها واکنش نشان داد و گفت: «برخی نمایندگان گفتند نظارت استصوابی منجر شده افراد شایسته به مجلس راه پیدا نکنند، این حرف خوبی برای نمایندگان نیست و به خودشان برمی‌گردد، با چنین فرضی، اصلا چرا در چنین جایگاهی قرار گرفتند؟»
 
کدخدایی ضمن رد برخورد جناحی با داوطلبان می‌گوید معیار شورای نگهبان برای رد صلاحیت داوطلبان قبول نداشتن "مواضع نظام و قانون اساسی" و داشتن مواضعی "خلاف سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی" است. گرچه شورای نگهبان ادعا می‌کند که در تشخیص صلاحیت داوطلبان نامزدی در انتخابات فقط به قانون عمل می‌کند، ظاهرا رایزنی‌ها با این شورا همچنان ادامه دارد، هر چند نتیجه این رایزنی‌ها پیش از اعلام فهرست نامزدان تأیید صلاحیت شده مشخص نخواهد شد.