۵ نکته بهداشتی و درمانی درباره جوش و آکنه که باید بدانید

«به جوش‌های صورتت دست نزن،خودش خوب می‌شود!» این گفته را بسیاری افراد به نوجوان یا جوانی که از بروز جوش‌های صورتش به هم ریخته و اعتماد به نفس‌اش کاسته شده است، توصیه می‌کنند. در حالی که بررسی‌های متخصصان پوست و مو این گفته را تائید نمی‌کند.
 
به گزارش جام جم، به بیان دیگر قرار نیست جوش یا آکنه خود به خود خوب شود یا حتی بر اساس تب رواج یافته چند ساله اخیر،صرفا با داروی گیاهی درمان شود.
 
دکتر علیرضا فیروز از جمله متخصصان پوست و موست که اعتقاد دارد آکنه یا جوش جوانی به درمان هر چه زودتر نیاز دارد تا نتیجه بهتری دریافت شود و از اِسکار (جوشگاه) جلوگیری شود و این که گفته می‌شود جوش خودش خود به خود خوب می‌شود یا با داروی گیاهی می‌توان آن را کاملا درمان کرد، جایگاه علمی ندارد.
 
به این بهانه ما با وی ـ که ریاست مرکز آموزش و پژوهش بیماری‌های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران و نیز ریاست کمیته علمی کنگره قاره‌ای درماتولوژی (5 تا 7 اردیبهشت در سالن همایش‌ های صدا و سیما) را به عهده دارد ـ به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
 
شکلات که می‌خورم جوش می‌زنم
 
هنوز نمی‌توان برای پیشگیری از بروز آکنه توصیه غذایی قطعی و مشخصی داشت‌، اما افراد معمولا خودشان متوجه تحریک پذیری بیشتر آکنه در صورت مصرف برخی خوراکی‌ها می‌شوند که در این صورت باید از مصرف مواد غذایی محرک (مثل شکلات، تنقلات و ادویه‌جات) خودداری کنند.
 
به بیان دیگر، در مورد ارتباط مواد خوراکی با آکنه، اختلاف نظر وجود دارد،ولی برخی مواد از جمله ویتامین‌های 6 B و 12 B و ترکیباتی که حاوی قند و شکر زیاد هستند از جمله آبمیوه‌های غیر طبیعی و شکلات می‌توانند منجر به تشدید آکنه شود. همچنین استرس و اختلالات هورمونی (در خانم‌ها) نیز می‌تواند منجر به تشدید آکنه شود.
 
در واقع، استرس به علت ایجاد تغییر در سطح هورمون و نیز تحریک افراد به دستکاری جوش ها، آکنه را تحریک می‌کند.
 
آکنه سن و سال نمی‌شناسد
 
آکنه (جوش غرور)، دومین بیماری پوستی شایع است که مراجعه کنندگان نوجوان و جوان بسیاری را در مطب‌ها و کلینیک‌های پوستی به خود اختصاص می‌دهد. آکنه معمولا در نوجوانی شروع می‌شود، اما ممکن است حتی تا سنین بالاتر نیز بیمار را با خود درگیر کند. به گونه‌ای که آکنه دیرس در 30 تا 40 سالگی بروز می‌کند .
 
آکنه معمولا به علت افزایش هورمون‌ها و فعالیت غدد چربی پوست پس از بلوغ بروز می‌کند. البته ابتدا از نوع خفیف و به صورت جوش‌های زیر پوستی سر سفید و سرسیاه بروز می‌کند. در مرحله بعدی آکنه ملتهب را داریم که شامل جوش‌های قرمز، برجسته و چرکی می‌شود. متاسفانه وقتی این جوش‌ها در مرحله شدید، به صورت کیست‌های عمیق و زیر پوستی بروز کنند از خود جوشگاه به جا می‌گذارند. البته در بروز آکنه شدید، ژنتیک دخالت دارد .
 
آکنه بر خلاف تصور عامه مردم، هیچ ارتباطی با مشکل کبد و سایر مشکلات داخلی ندارد. مجموعه عللی از جمله هورمون‌ها، میکروب پروپیونی باکتریوم آکنه و غدد چربی موجود در پوست در ایجاد آن دخیل هستند. البته برخی افراد نیز از لحاظ ژنتیک مستعد آکنه‌های شدید هستند.
 
جای جوش کاملا از بین نمی‌رود !
 
فراموش نکنید اسکار یا جوشگاه بهبود می‌یابد، ولی نه به طور صد در صد. یعنی بسته به برجستگی یا فرو رفتگی آکنه، رنگ و تیرگی آن، نوع پوست و سن بیمار می‌توان برای رفع جای جوش تا حد زیادی از روش‌های مختلفی چون لیزر و ابرژن و میکرو درم ابرژن (تراشیدن سطح پوست) و نیز لایه برداری شیمیایی بهره گرفت.
 
همه این روش‌ها، جای جوش را تا حد زیادی بهبود می‌بخشند، اما هر چه درمان آکنه زودتر شروع شود و فرد جوش‌ها را دستکاری نکند، احتمال ایجاد جای جوش کمتر می‌شود.
 
آکنه درمان می‌شود
 
درمان آکنه بر اساس شدت بیماری متفاوت است. اگر آکنه خفیف باشد از لایه بردار‌ها برای درمان آن استفاده می‌شود. درمان جوش‌های چرکی نیز با آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد التهاب موضعی ممکن است.
 
اما برای درمان آکنه شدید باید از داروی ایزوترتینوئین از خانواده ویتامین A استفاده شود. داروی ایزوترتینوئین یا آکوتان، برای درمان آکنه‌های شدید پوستی (جوش) به کار می‌رود. این دارو موجب کاهش فعالیت و کم شدن اندازه غدد چربی می‌شود و ترشح چربی را کم می‌کند. ایزوترتینوئین تنها درمانی است که بر علل اصلی موثر در بروز آکنه اثر می‌کند.اما مصرف آن عوارضی دارد و برای برخی افراد از جمله بارداران با منع مصرف همراه است.
 
در خانم‌های مستعد آکنه که اختلال هورمونی دارند نیز توصیه به مصرف داروهای تنظیم کننده هورمون می‌شود.
 
در مورد داروهای مکمل درمان شیمیایی آکنه نیز باید گفت استفاده از کرم‌های مرطوب کننده، ضد آفتاب و نیز شوینده‌های حاوی ترکیبات گیاهی به عنوان کم‌کننده التهاب و چربی‌های پوست در کنار داروهای شیمیایی کمک‌کننده است.
 
اما به خاطر داشته باشید اثر درمان‌های دارویی آکنه، مقطعی است و با پایان یک دوره درمان، آکنه دوباره ایجاد می‌شود. به همین دلیل بیماران باید بدانند آکنه به دوره‌های درمان طولانی نیاز دارد.
 
آکنه را به حال خود رها نکنید!
 
آکنه‌ها در بسیاری موارد، خود به خود خوب می‌شوند؛ ولی معمولا اگر جوش‌ها به حال خود رها شوند از خودشان،بسته به زمینه پوست افراد، شدت و میزان دستکاری کردن، جوشگاه
به جا می‌گذارند.
 
به همین دلیل، توصیه می‌کنیم آکنه را زودتر درمان کنید تا هم بهبود ضایعات و هم جلوگیری از بروز جوشگاه سریع تر انجام شود.