اردوغان می‌گوید سفیر فعلی آمریکا را دیگر به رسمیت نمی‌شناسد

رجب طیب اردوغان با افزیش تنش‌های دیپلماتیک میان آمریکا و ترکیه در پی بازداشت کارمند کنسولگری آمریکا و تعلیق صدور روادید، رئیس‌جمهوری ترکیه اعلام کرد دولت او از این پس جان باس، سفیر ایالات متحده در آنکارا را به‌عنوان نماینده واشینگتن به‌رسمیت نمی‌شناسد.
 
رجب طیب اردوغان، در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در صربستان، گفته است «رک و راست بگویم: ما او (جان باس) را به عنوان نماینده ایالات متحده در ترکیه به رسمیت نمی‌شناسیم».
 
او افزوده است که «ما این مسائل را شروع نکردیم» و واشینگتن را متهم کرده روابط دو کشور را وارد تنش کرده‌است.
 
اردوغان یک روز پیش از این سخنان نیز در جریان کنفرانس خبری دیگری در اوکراین، به تعلیق صدور روادید در مراکز دیپلماتیک ایالات متحده در ترکیه اعتراض کرده و آن را «ناراحت‌کننده» توصیف کرده بود.
 
روز یک‌شنبه هفته جاری پس از آن‌که مدتی از خبر بازداشت یک کارمند ترک کنسولگری آمریکا در استانبول، به اتهام «جاسوسی» و رابطه با فتح‌الله گولن گذشت، واشینگتن از تعلیق صدور روادید غیرمهاجرتی برای شهروندان ترکیه خبر داد. ساعاتی بعد نیز ترکیه صدور روادید خود برای شهروندان آمریکا را معلق کرد.
 
دولت ترکیه می‌گوید گولن عامل اصلی کودتای نافرجام سال گذشته است و جنبش برآمده از تفکرات او نیز یک «گروه تروریستی» است. فتح‌الله گولن ساکن ایالات متحده است و تلاش‌های ترکیه برای استرداد او نتیجه‌ای نداشته؛ او هرگونه رابطه میان خود و کودتای سال گذشته در ترکیه را رد کرده‌است.
 
تعلیق صدور روادید، تنها تنش دیپلماتیک و سیاسی اخیر میان آنکارا و واشینگتن نیست و دو کشور بر سر درگیری و رویارویی مقام‌های امنیتی اردوغان با معترضان در آمریکا، و یا پرونده رضا ضراب و کیفرخواست صادرشده علیه چند مقام پیشین دولت ترکیه نیز اختلافاتی آشکار دارند.
 
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته‌است تصمیم به تعلیق روادید با کاخ سفید هماهنگ شده بود.
 
اردوغان می‌گوید اگر تعلیق صدور روادید برای شهروندان ترکیه، از طرف سران دولت آمریکا گرفته شده، در آن صورت آنکارا دیگر هیچ دلیلی برای مذاکره با ایالات متحده ندارد.
 
هدر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اظهارات پیشین سفارت آمریکا در مورد «بی‌پایه» بودن اتهام‌ها به کارمند کنسولگری را تکرار کرده و گفته است «این اقدامات ما را عمیقا نگران کرده‌است… ما هیچ مدرک و شاهدی ندیده‌ایم که ثابت کند کارمندان ما با اتهام‌های وارد شده از طرف دولت [ترکیه] ارتباطی دارند».
 
خبرگزاری دولتی ترکیه روز دوشنبه گزارش داد دادستانی ترکیه یکی دیگر از کارمندان محلی کنسولگری آمریکا در استانبول را احضار کرده‌است. خبرگزاری فرانسه اما می‌گوید گزارش شده فرد احضار شده در حال حاضر در کنسولگری‌ست ولی مقام‌های ترکیه دوشنبه همسر و پسر او و سپس در روز سه‌شنبه دختر او را نیز بازداشت کردند.
 
اردوغان روز گذشته مدعی شد که «عاملان» ضد دولت او، به کنسولگری آمریکا در استانبول «نفوذ کرده‌اند» و «همه این‌ها نشان می‌دهد که در کنسولگری استانبول خبری است». این اظهارات تند در حالی بیان شده که پیش از آن‌ها، نخست‌وزیر ترکیه ابراز امیدواری کرده بود «تنش‌ها به زودی خاتمه یابد».
 
وزارت خارجه آمریکا خواستار دسترسی کارمند بازداشت‌شده به وکیل به عنوان «آغاز مناسبی برای کاهش تنش‌ها» شده‌است. سفارت آمریکا در آنکارا نیز روز دوشنبه در بیانیه‌ای گفته بود این‌که تا چه زمانی تعلیق صدور روادید برای شهروندان ترکیه ادامه پیدا کند، بستگی به «تعهد دولت ترکیه به حفاظت از تاسیسات و امنیت پرسنل» در آن کشور دارد.
 
هنوز گزارشی از واکنش ترکیه به این خواسته‌ها منتشر نشده‌است.
 
این دومین بار در چند ماه اخیر است که یک کارمند کنسولگری آمریکا در ترکیه بازداشت می‌شود؛ بار پیش در ماه مارس یک کارمند دیگر در کنسولگری آدانا، بازداشت شده بود. کارمند سوم نیز همچنان تحت تعقیب است.
 
ماموریت سفیر فعلی ایالات متحده در آنکارا به‌زودی پایان می‌یابد، هرچند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از او «حمایت کامل» کرده و گفته یکی از بهترین دیپلمات‌های آن کشور است.
 
گزارش‌ها حاکی‌ست تنش‌های تازه بر بازار بورس استانبول و ارزش لیر در برابر دلار، پیامد منفی داشته‌است.