تأثیر کمبود انواع ویتامین‌ها بر اعضای مختلف بدن / از کجا بفهمیم چه ویتامینی کم داریم؟

از کجا بفهمیم چه ویتامینی کم داریم؟
انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی، به دو گروه محلول در آب و محلول در چربی تقسیم می‌شوند. ویتامین‌ها و املاح، جزو ترکیبات مورد نیاز بدن برای ادامه فعالیت‌های طبیعی همراه با حفظ سلامت هستند. به همین دلیل هرگاه بدن با کمبود قابل‌توجه یک ویتامین یا ماده معدنی مواجه شود، عکس‌العملی دفاعی از خود نشان می‌دهد تا ما را متوجه این کمبود کند. 
 
در این مطلب، به بررسی عوارض ناشی از کمبود ویتامین‌ها و املاح روی قسمت‌های مختلف بدن می‌پردازیم. البته حواستان باشد در هر کدام از موارد ذکرشده در این مطلب، عوامل دیگری هم می‌توانند در کنار کمبودهای تغذیه‌ای تأثیرگذار باشند، بنابراین باید پیش از هرگونه اقدام خودسرانه برای مصرف مکمل‌های غذایی، با پزشک خود مشورت کنید.  
مو 
• ریزش مو: کمبود ویتامین‌های B2، B5، بیوتین، روی و ویتامین D 
• خشکی موها: کمبود ویتامین‌های A و E، امگا 3، پروتئین، سلنیوم و بیوتین 
• شوره زدن موها: کمبود سلنیوم، امگا 3 و ویتامین A
 چشم 
• سیاهی و پف‌آلودگی زیر چشم: کمبود آب در بدن، عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز لبنیات و حساسیت 
• کاهش قدرت دید: کمبود ویتامین A 
• قرمزی مداوم مویرگ‌های چشم: کمبود ویتامین C 
• نزدیک‌بینی: کمبود ویتامین D 
• پوسته‌ریزی در اطراف پلک: کمبود آهن
 مغز و اعصاب
• افسردگی: کمبود ویتامین‌های B1، B5 و بیوتین 
• دمانس یا زوال عقل: کمبود ویتامین‌های B1، B3، B12، اسیدفولیک و امگا 3 
• تحریک‌پذیری و زودرنجی: کمبود ویتامین‌های B1، B5 و B6 
• بی‌خوابی: کمبود ویتامین‌های B3، B5، B6 و D
• سرگیجه: کمبود ویتامین‌های B2 و B6 
  دهان و دندان 
• خونریزی لثه: کمبود ویتامین C و اسیدفولیک 
• به هم چسبیدن دندان‌ها: کمبود ویتامین D و ویتامین K 
• گلودرد: کمبود ویتامین‌های B3، B12، اسیدفولیک و کلسیم  

• آفت دهانی: کمبود ویتامین B2 

• ضعیف شدن مینای دندان: کمبود ویتامین‌های A، K، D و کلسیم 
• التهاب زبان: کمبود ویتامین‌های B2، B3 و اسیدفولیک 
• کاهش حس چشایی: کمبود روی
 پوست 
• جوش‌های پشت بازو: کمبود ویتامین A 
• پوسته‌ریزی و خشکی پوست: کمبود ویتامین‌های A و E 
• خونریزی بی‌علت از بینی: کمبود ویتامین C 
• کبودی مداوم پوست: کمبود ویتامین C 
• جوش زدن در دوران عادت ماهانه: کمبود ویتامین B6 
• التهاب پوست: کمبود ویتامین‌های B2، B3 و بیوتین 
 ناخن 
• قاشقی شدن ناخن‌ها: کمبود ویتامین B12 و آهن 
• ظهور خطوط سفید روی ناخن: کمبود کلسیم و روی 
• پوسته‌ریزی اطراف ناخن: کمبود آهن و بیوتین
• شکنندگی ناخن‌ها: کمبود کلسیم و منیزیم 
• چند شاخه شدن پوست اطراف ناخن: کمبود پروتئین   
عضلات و مفاصل 
• گرفتگی عضلانی: کمبود منیزیم و ویتامین‌های B1، B2 و B6
• انقباض ناگهانی ماهیچه‌ها: کمبود ویتامین‌های B1، B2، B3، B6، B9، D و منیزیم و کلسیم
• تورم مفاصل: کمبود ویتامین‌های B1، B6 و پروتئین
• قفل شدن ناگهانی مفاصل: کمبود منگنز 
• پوکی استخوان: کمبود کلسیم و ویتامین D 
• صدا دادن مفاصل: کمبود ویتامین‌های B5 و B12 
  کدام ویتامین‌ها را از کدام منابع غذایی دریافت کنیم؟
 • منابع غذایی پیش‌ساز ویتامین A: کره، خوراکی‌های نارنجی و زرد مانند هویج و زردآلو
 • منابع غذایی ویتامین‌های گروه B: تمام سبزیجات برگ سبز تیره، غلات و حبوبات
 • منابع غذایی ویتامین B12: انواع منابع حیوانی مانند گوشت‌ها، لبنیات و تخم‌مرغ
 • منابع غذایی ویتامین C: پیاز، فلفل، مرکبات و گوجه‌فرنگی
 • منابع غذایی ویتامین D: نور آفتاب، قارچ، تخم‌مرغ، ماهی‌های چرب و لبنیات غنی‌شده
 • منابع غذایی کلسیم و ویتامین K: انواع لبنیات، کلم بروکلی و اسفناج 
 • منابع غذایی روی: انواع گوشت‌ها، حبوبات و غلات
 • منابع غذایی منیزیم: انواع مغزها و دانه‌های خام، ماهی، حبوبات، ماست، موز و شکلات تلخ
 • منابع غذایی منگنز: بادام، کدو تنبل، اسفناج، ماست، انجیر، موز و انگور
• منابع غذایی اسیدفولیک: سبزی‌های برگ سبز تیره، مرکبات، غلات سبوس‌دار و حبوبات 
• منابع غذایی بیوتین: تخم‌مرغ، بادام، غلات سبوس‌دار، اسفناج، قارچ، شیر و گوشت