آلودگی میکروبی آب بسته‌بندی در ایران، 'دماوند' مقصر است یا بی‌گناه؟

بازار آب بسته‌بندی در ایران بیش از ششصد میلیارد تومان در سال برآورده می‌شودوزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران می‌گوید محصولات دوازده شرکت تولید آب آشامیدنی در ایران "کیفیت لازم را ندارند" و شرکت آب معدنی دماوند هم به علت آلودگی محصولاتش به میکروب سودوموناس پلمب شده است.

دکتر حسن قاضی‌زاده هاشمی گفت: "اغلب این شرکت ها تذکرات وزارت بهداشت را جدی گرفتند و با توقف روند تولید، اصلاح مشکلات را آغاز کردند."

وی افزود که با این حال "یک شرکت بر تخلف خود اصرار داشت و توزیع محصولات آلوده را متوقف نکرد که نام آن در رسانه‌ها اعلام شد".

وزیر بهداشت ایران همچنین هشدار داد: "شرکت‌هایی که به تخلف خود اصرار داشته باشند هم به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند و هم اسامی آنها از رسانه‌ها اعلام خواهد شد."

دکتر هاشمی در مورد شرکت آب معدنی دماوند گفت: "این شرکت اکنون پلمب است و حق توزیع آب بسته بندی شده را در بازار ندارد، البته این ممنوعیت دائمی نیست و اگر خط تولید محصولات آن از آلودگی پاک شود، طبیعی است که به سرعت تولید آن از سر گرفته می شود."

وزیر بهداشت تاکید کرد: "اگر محصولات این شرکت هنوز در بازار هست، تخلف است و مسئولان این شرکت موظف هستند هر سریعتر این محصولات را از بازار جمع کنند و تاکنون نیز باید این کار را انجام می‌دادند."

در مقابل، شرکت آب های معدنی دماوند با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: "در حال حاضر با سازمان غذا و دارو همکاری دارد تا بتوانند مسائل مطروحه را شفاف سازی نمایند ، زیرا کلیه آزمایشات مورد نیاز که به صورت مستقل توسط سازمان استاندارد ایران انجام می پذیرند حاکی از آن است که محصولات دماوند کاملاً با تمام استانداردهای قابل اجرا مطابقت دارند."

***
سودوموناس آئروژینوزاسودوموناس نوعی میکروب است که به طور طبیعی در گیاهان، جانوران، خاک و آب -به‌خصوص آب های زیرزمینی- یافت می‌شود.

این باکتری با اینکه تقریبا همه جا یافت می شود اما به‌ندرت افراد سالم را مبتلا می‌کند.

برخی از انواع این میکروب می‌توانند در اعضای مختلف بدن از جمله پوست، ریه، خون و دستگاه گوارش ایجاد عفونت کنند. اما این عفونت در کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند یا در نوزادان کودکان و سالمندان بیشتر دیده می شود.

***
آب آشامیدنی یا آب معدنی؟وزارت بهداشت در چند ماه گذشته بررسی کیفیت و سلامت آب‌های بسته‌بندی تولید داخل ایران را آغاز کرده است.

به گفته وزارت بهداشت ایران، در برخی آب‌های بسته‌بندی محتویات بطری با اطلاعات مندرج روی آن منطبق نیست و در بعضی موارد خود بطری ممکن است از موادی ساخته شده باشد که برای سلامت مضر هستند.

 

ماه گذشته دکتر رسول دیناروند رییس سازمان غذا و داروی ایران گفت در بررسی ۳۱۱ نمونه آب بسته‌بندی در کشور ، مشخص شده که "۳۷ مورد مشکل دارند و نهایتا نیز ۱۲ مورد آنها منجر به توقف خط تولید شده است".

در ایران حدود ۱۴۰ تولیدکننده آب بسته‌بندی وجود دارددر این میان دکتر دیناروند نام شرکت دماوند را رسما اعلام کرد و گفت محصولات این شرکت "آلودگی میکروبی" دارد: "با وجود آنکه بازرسان ما از دانشگاه علوم پزشکی مربوطه به پلمپ خط تولید آن اقدام کرده بودند، اما این شرکت تولید و توزیعش را ادامه داده بود."

 

دکتر دیناروند همچنین گفت محصول تولیدی این شرکت آب معدنی نیست بلکه "آب آشامیدنی" است: "این شرکت از سال گذشته موظف شده بود آب آشامیدنی تولید کند؛ چرا که آب زمانی معدنی می‌شود که بسته‌بندی آن بدون هیچ اصلاحی در خط تولید صورت گیرد، یعنی نیازی به تصفیه شیمیایی یا فیزیکی، ضدعفونی با ازن یا اشعه فرابنفش یا فیلتراسیون‌ شدید نداشته باشد. بر همین اساس دماوند موظف شده بود که برای ورود به بازار به آب آشامیدنی تبدیل شود."

 

مسلم بیات مدیرکل اداره استاندارد استان تهران به رسانه‌های ایران گفت آب آشامیدنی شرکت دماوند با استاندارد ملی "منطبق" است و بررسی در آزمایشگاه‌های داخل ایران و در آزمایشگاه آکوا لب فرانسه حاکی از سلامت آب آشامیدنی شرکت دماوند بوده است.

دکتر دیناروند در واکنش به این اظهارات تاکید کرد که ضوابط فنی سازمان غذا و دارو برای محصولات غذایی "فراتر از استاندارد" است و "در بعضی موارد استانداردها نیاز به اصلاح دارند."

 

او گفت نظر استاندارد "به تنهایی کافی نیست" و از اداره استاندارد خواست "وارد مسائل شبهه ناک نشود زیرا سلامت مردم چیزی نیست که بتوان با آن تعارف کرد".
 

اما مدیرکل اداره استاندارد استان تهران صحبت‌های رییس سازمان غذا و دارو را بی‌پاسخ نگذاشت و در بیانیه‌ای گفت: "حرف علمی یک سازمان را نمی‌شود با حرف‌های غیرحرفه‌ای و غیراخلاقی مردود اعلام نمود."

 

وی افزود: "ما فقط نتایج بررسی‌های خودمان را همانند سازمان غذا و دارو اعلام کرده‌ایم، حتی مستندات کیفی متعددی در این زمینه وجود دارد. حال اگر وزارت بهداشت هم کاری انجام داده است، آن را در یک محفل علمی ارایه نماید."
شرکت آب‌‎های معدنی دماوند

شرکت آب معدنی دماوند با ظرفیت تولید ۶۶ هزار بطری در ساعت، بزرگنرین شرکت تولید آب‌های بسته‌بندی در ایران است که یک چهارم بازار آب بسته بندی شده کشور را در اختیار دارد،

 

دماوند را یک شرکت اروپایی در سال ۱۳۵۲ به عنوان اولین شرکت و بنیانگذار آب‌های بسته بندی در ایران تاسیس کرد و در سال ۱۳۸۲ شرکت عظیم و فرانسوی دنون (Danone) هفتاد درصد سهام آن را خریداری کرد.

 

انجمن آب‌های معدنی و آشامیدنی ایران شرکت دنون را "بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکننده آب بطری شده و دیگر محصولات غذایی جهان" و شرکتی پیشرو در صنعت غذایی معرفی می‌کند که محصولات لبنی تازه، آب، غذای کودک و غذای مکمل برای بیماران تولید می‌کند و "بهداشت و تغذیه دو کلید مهم راهبرد این شرکت است".

از میان کشورهایی که دنون در بازار آنها فعالیت دارد می‌توان به اسرائیل اشاره کرد. دنون مالک بیست درصد شرکت اشتراس بزرگترین تولید کننده مواد غذایی در اسرائیل است.
آب معدنی دماوند از چاه آهکی استفاده می‌کند و به فرآوری آب می پردازددر میان اعضای هیات مدیره دنون، مونا سپهری وکیل ایرانی فرانسوی و نایب رییس شرکت رنو هم دیده می‌شود.

 

به گفته دکتر بهروز جنت مدیر کل بازرسی سازمان غذا و دارو، شرکت آب‌های معدنی دماوند پیش از این یک بار دیگر هم به علت آلودگی محصولاتش توقیف شده بود.

 

روزنامه اعتماد در آن زمان نوشت: "پس از آنکه نیروهای ناتو مستقر در افغانستان برای تامین آب شرب مورد نیاز خود با طرف ایرانی وارد مذاکره شدند، مقرر شد شرکت آب معدنی دماوند به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده آب معدنی در ایران، آب شرب ناتو را تامین کند. در این راستا اولین محموله هم به افغانستان صادر شد اما پس از مدتی محموله مذکور به دلیل غیربهداشتی و سرطان زا بودن به ایران عودت داده شد."

 

این روزنامه افزود: "چندی پیش نیز اخباری مبنی بر آلودگی شدید آب معدنی کارخانه مذکور به نیترات و آرسنیک و استفاده شرکت تولیدکننده آن از آب چاه به جای آب های معدنی مطرح شد. منابع آگاه گزارش دادند در این رابطه گزارشی هم از سوی وزارت بهداشت تهیه شده که غیربهداشتی بودن این آب و عوارض آن را تایید می‌کرد اما بعد از گذشت دو هفته تغییراتی در این گزارش حاصل شد."

به نوشته اعتماد: "در طول چند سال اخیر این موضوع به دلایلی مخفی نگه داشته شد."