گسترش موزیک خیابانی در ایران، نگاه گناه‌آلود به شادی و موسیقی را تغییر می‌دهد

تقاطع: مدتی است که برخی خیابان‌های پررفت‌وآمد تهران مانند قسمت‌های شمالی‌تر خیابان ولی‌عصر و نیز پارک‌ها و مراکز خرید تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران شاهد اجراهای زنده‌ی موسیقی جوانان خوش‌پوشی است که به صورت گروهی با گیتار و ویولن و سازهای ضربی نوازندگی می‌کنند و با صدای بلند آواز می‌خوانند. در همین ارتباط یک صفحه‌ی فیسبوکی نیز با هدف گسترش موزیک خیابانی در ایران راه‌اندازی شده ویدئوهای این اجراهای خیابانی را منتشر می‌کند. در گفتگویی با مدیر این کمپین فیسبوکی از او خواستیم تا اطلاعات بیشتری از موزیک خیابانی در ایران و فعالیت‌های کمپین تحت مدیریتش را در اختیار خوانندگان “تقاطع” قرار دهد. وی که خودش از نوازندگان موزیک خیابانی است و ترجیح داده ناشناس باقی بماند، هدف خود را از ایجاد این کمپین، گسترش شادی عمومی و آشتی با موسیقی عنوان می‌کند.

ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. لطفا بفرمایید ایده “کمپین گسترش موزیک خیابانی در ایران” چگونه به وجود آمد و چند وقت است فعالیت می‌کنید؟

ببینید وقتی در خیابان نوازندگی می‌کنی و یا می‌بینی که بعضی‌ها حتی اسم گیتار  را نمی‌دانند و یا تا به حال آن را ندیده‌اند، متوجه می‌شوی که بین اهل موسیقی و مردم یک خلا ایجاد شده است به طوری که مردم دیگر کمتر با موسیقی در ارتباط هستند و کنسرت‌هایی هم که ار طرف اهل موسیقی برگزار می‌شود معمولا مخاطبانش از خود اهالی موسیقی هستند. هم‌چنین برای خودم وقتی اجراهای خیابانی دارم راستش ناراحت‌کننده است وقتی مثلا یک رهگذر اسم تار و یا گیتار را به درستی نمی‌داند و اسم سازها را با رنگ آن صدا میزند. مثلا به تار بگوید آن ساز قهوه‌ای! یا به گیتار را “ساز سبزه” صدا بزند. به این نتیجه رسیدم باید کاری کنم که موسیقی بیشتر در بطن جامعه جاری شود و مردم بیشتر در تماس با آن باشند. بهترین راه به نظرم این بود که گروه‌هایی نظیر ما بیشتر و بیشتر شود پس بهتر دیدم از طریق شبکه‌های اجتماعی وارد عمل شوم. از جا بود که ایده ایجاد این کمپین مطرح شد.

پس با این حساب، هدف شما از ایجاد این کمپین این بود که عده‌ی بیشتری از مردم عادی را با موسیقی آشنا کنید.

یکی از اهداف این بود. اما هدف اصلی از راه‌اندازی این کمپین، حمایت از نوازندگان خیابانی و تغییر نگاه مردم و جامعه به هنرمندان خیابانی است. همین‌طور درک کردن این موضوع که هنر هم مانند بقیه کالا‌های دیگر رایگان نیست اگرچه هستند کسانی که با درآمد میلیونی مشغول به این کارند. مسأله دیگر که باعث شد تا این کمپین را ایجاد کنم این است که وقتی خودم در خیابان‌ها نوازندگی می‌کنم، بیشتر مردم مرا یک نیازمند و گدا فرض می‌کنند درحالی که وضع مالی من خوب است و تنها به خاطر علاقه‌ام این کار را انجام می‌دهم؛ تغییر دادن این طرز تفکر هم از علت‌های دیگر ایجاد این کمپین است. ضمنا ترغیب مردم به موسیقی هم به من احساس خوبی می‌دهد. احساس خوبی است وقتی قطعه‌ای را اجرا کنی و ببینی افراد دیگر  با تو در اجرا هم‌خوانی کنند. به نظرم برای این ترغیب و تغییر طرز تفکر تنها راهش افزایش اجراهای موزیسین‌های متخصص در خیابان‌ها است تا چشم و گوش مردم که نگاهی گناه‌آلود به شادی و موسیقی دارند تغییر کند. این نگاه که منجر به دوری از موسیقی شده باعث گسترش غم بین مردم است که برای من به عنوان یک هنرمند آزاردهنده است. اجراهای خیابانی می‌تواند شادی و انرژِی را دوباره به خیابان‌های ایران برگرداند.

کمی بیشتر از موسیقی خیابانی برای خوانندگان ما بگویید و این‌که در حال حاضر این موسیقی چه جایگاهی در ایران دارد؟

موسیقی خیابانی اجرای موزیک زنده توسط موزیسین‌های حرفه‌ای برای عوام است  که به نظرم  می‌تواند حتی به عنوان یک شغل هم محسوب شود. این نوع موسیقی در کل دنیا یک امر رایج و جا افتاده است که دوران تکامل خودش را طی کرده است. منظورم از دوران تکامل، رفتار و آداب موزیسین بودن و رفتار و آداب مردم نسبت به موزیسین‌های خیابانی است که اینها نکاتی است که با گذر زمان دورهٔ تکامل و رشد پیدا خواهد کرد تا به جایگاه واقعی خودش برسد. البته به جز ایران، کشورهای دیگری هم هستند که وضعیتی شبیه ایران دارند.

در حال حاضر، گروه‌هایی که اجرای خیابانی انجام می‌دهند نیاز به اخذ مجوز دارند و چقدر این امکان وجود دارد که مشکلی برای‌شان پیش بیاید؟

راستش به نظرم بیشتر بستگی به حرکات هنرمند، سبک موزیک، تیپ هنرمند، و تعداد افرادی که جمع می‌شوند دارد. اما خود ما تا حالا با مشکلی مواجه نشدیم به خاطر این‌که بعضی اصول را که رعایت کردن آن‌ها باعث جلوگیری از مشکل می‌شود مثل مواردی که در بالا هم گفتم، رعایت می‌کنیم. به طور مثال سبک موسیقی ما سنتی است. ما حتی توانستیم از طرف شهرداری هم مکانی برای این کار برای مدتی بگیریم ولی در کل می‌توان گفت کارهایی که از نظر برخی منجر به نوعی هنجارشکنی شود شاید برای ما مشکلاتی را به وجود آورد.

برنامه عملی کمپین شما چیست؟

اقدام عملی به صورت مستقیم نا‌خودآگاه باعث ادغام اهداف این صفحه با سیاست خواهد شد که این را نمی‌خواهیم. هدف ما فقط گسترش موسیقی است و سیاسی شدن این صفحه نه تنها به این هدف کمک نمی‌کند بلکه باعث نتیجه عکس نیز خواهد شد. و چه بسا منجر به برخورد شدید‌تر از قبل با نوازندگان خیابانی نیز خواهد شد و کلا این به ضرر کمپین است و تا جایی که بتوانیم از سیاست دوری خواهیم کرد. اما برنامه‌ی عملی ما به این صورت است که نوازنده‌ها را از طریق این صفحه با هم آشنا می‌کنیم که نهایتا منجر به تشکیل گروه خیابانی خواهد شد. که این به عقیده من اقدام خوبی است. کاری که تا به امروز آن را انجام داده‌ایم و چندین گروه به گروه‌های خیابانی از این طریق اضافه کرده‌ایم. هم‌چنین ما صد‌ها پیام دریافت کرده‌ایم که نوازندگان از تمایل خود به اجراهای خیابانی می‌گویند، افرادی که این تجربه را نداشته‌اند این صفحه به آن‌ها هم کمک می‌کند تا از طریق دیگر نوازندگان خیابانی بتوانند این موضوع را تجربه کنند. ضمنا صفحه از طریق اشتراک‌گذاری فیلم و عکس و خاطرهٔ نوازنده‌ها، انگیزهٔ مضاعف ایجاد، و آن‌ها را به ادامهٔ کار تشویق می‌کند. این نکته را هم باید اشاره کنم که خیلی از اساتید موسیقی که با این صفحه در ارتباط هستند روی این مسأله تاکید دارند که این کمپین از یکی از قوی‌ترین حرکت هایی هست که می تواند در گسترش موسیقی در ایران رخ دهد.